Katarzyna Mokrzycka

Prof. Dominika Zgid jest chemiczką kwantową. Raz na siedem lat może wybrać dowolną uczelnię na świecie, by prowadzić tam swoje badania. Wybrała Uniwersytet Warszawski – i przyjechała do Polski wraz z mężem, również naukowcem. Razem, w grantach na badania, są warci dla uczelni ponad 33 mln zł, chociaż ona nie lubi, gdy mówi się o tym w ten sposób. – Nie chodzi o wysokość pozyskanych pieniędzy, tylko o to, co można za nie zrobić. To, czym się zajmuję, nie należy do żadnego kraju. Całe moje dotychczasowe życie zawodowe to praca zagranicą. A teraz mam umiejętności, którymi chcę się podzielić – mówi badaczka o powodach swojego powrotu do Polski. Ma też ciekawe spojrzenie na inwestowanie w AI w Polsce i na miliardowe wydatki na komputery kwantowe na świecie.

Gwałtownie spadła liczba patentów w Polsce – więcej zgłoszeń było w czasie pandemii niż w zeszłym i tym roku. Nawet Urząd Patentowy RP nie umie wskazać przyczyn takiego załamania. Szefowa urzędu przekonuje, że to nie liczba patentów jest wyznacznikiem innowacyjności, lecz ich realne zastosowanie w gospodarce. Ale w Polsce jest z tym bardzo słabo. – Do tej pory skomercjalizowanych zostało nie więcej niż kilkanaście procent wszystkich polskich patentów – mówi Ewa Skrzydło-Tefelska, prezes Urzędu Patentowego RP.

Biznes finansujący badania naukowe, z których nie będzie zwrotu z inwestycji – w Polsce rzecz bez precedensu. Kilku znanych polskich przedsiębiorców w mniej niż kwadrans zebrało sumę niezbędną, żeby wystartowała jedna z najważniejszych misji archeologicznych w historii polskich wykopalisk w Egipcie. Po roku polecieli zobaczyć, na co poszły ich pieniądze. „To miejsce obok Doliny Królów uznawane jest za archeologicznie najbardziej prestiżowe w całym Egipcie. Możliwości badawcze mogą potrwać wiele lat, być może całe pokolenia", podkreśla zastępca szefa misji dr Krzysztof Radtke z Polskiej Akademii Nauk.

– Nie odrzucamy żadnej okazji dobrej współpracy z biznesem. Jednego dnia rozmawiam z kimś o kosmosie, a następnego jestem na spotkaniu w kaloszach, w gospodarstwie rolnym – mówi Alina Jaworska, prezes Startova, spółki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odpowiedzialnej za transfer innowacji na rynek. Tym uczelniom, które dopiero uruchamiają transfer badań do biznesu, podpowiada, jak zacząć i gdzie szukać zleceń od przedsiębiorstw.

Programy stażowe organizowane w Polsce przez rządowe agendy osiągnęły sukces, który zaskoczył nawet organizatorów. Jeszcze nie skończyła się pierwsza edycja programu staży pracowniczych dla młodych Polonusów, a już wiadomo, że 20 uczestników chce zostać w Polsce na stałe. Kilku z nich już dostało pracę. Liczba chętnych do powrotu do Polski przekracza możliwości programu dla naukowców. Dlaczego Polacy wracają do Polski? Zapytaliśmy ich o to.

W Warszawie startuje dziś międzynarodowa konferencja „Rebuild Ukraine”.  Przedstawiciele zachodniego świata zbierają się już po raz piąty. Dzisiaj nikt już nie dzieli skóry na niedźwiedziu, pokazując, na czym chce zarabiać w Ukrainie po wojnie. Dyskusja jest bardziej realna – koncentruje się na bieżącej pomocy krajowi, który nie tylko toczy wojnę, ale też próbuje nie dopuścić do swojego bankructwa. – To, jak długo ukraińska gospodarka wytrwa, zależy od tego, czy będzie kontynuowane wsparcie finansowe z zewnątrz – mówi Wojciech Konończuk, dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich.

Po wielu miesiącach przygotowań dziś startuje nowy program Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, która chce przyciągnąć do Polski naukowców z najlepszych zagranicznych uniwersytetów. Kto się zdecyduje, dostanie pakiet: finansowanie z NAWA plus granty na badania. Co na to nasi badacze, którzy od miesięcy walczą o dofinansowanie własnej pracy?

Pod Poznaniem powstanie zaawansowany polsko-tajwański park przemysłowo- technologiczny. Decyzja zapadła w ostatni piątek. To ważny element rozwoju branży półprzewodników w Polsce, bo kompleks będzie stanowił centrum rozwoju i inwestycji tajwańskich firm w Europie, jak zapewniają jego twórcy. O możliwościach własnej produkcji chipów i o tym, co blokuje wzrost tego sektora w Polsce mówi Marcin Fabianowicz, prezes branżowego stowarzyszenia firm Semicon Supply Poland.

Wzrost polaryzacji politycznej – a co za tym idzie także społecznej – obniża atrakcyjność regionów dla wysoko wykwalifikowanych pracowników. Do takiego wniosku doszli hiszpańscy ekonomiści, którzy zbadali wpływ lokalnych napięć na decyzje zawodowe specjalistów. Z Katalonii zaczęli wyjeżdżać młodzi lekarze, a w Polsce – mieszkańcy tzw. stref wolnych od LGBT.

Firmy po obu stronach Atlantyku nadal inwestują, choć z mniejszym apetytem – wynika z najnowszej analizy Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). W Europie główną barierą rozwoju pozostaje brak pracowników z odpowiednimi kompetencjami, natomiast w USA najczęściej wskazywanym problemem jest rosnące poczucie niepewności gospodarczej. Biznes europejski coraz śmielej stawia na cyfryzację i sztuczną inteligencję, podczas gdy firmy amerykańskie koncentrują się na odbudowie produkcji i niezależności strategicznej swojej gospodarki.