– Kraj frontowy nie może nie mieć polityki naukowej i nie może opierać się wyłącznie na imporcie cudzych technologii. A mamy obawy, że za chwilę usłyszymy, że nie ma na naukę, bo trzeba wydawać na zbrojenia. Potęga krajów frontowych, jak Izraela, Tajwanu czy Korei Południowej, budowana jest przez własny przemysł, który opiera się na innowacjach i nauce, nie odwrotnie. Nie da się być krajem bezpiecznym bez dobrze działającego sektora nauki – mówi prof. Łukasz Okruszek z PAN, z którym rozmawiamy o zadaniach dla nowego ministra Nauki.

Uzależnienie europejskiej gospodarki od dostawców z innych rynków jest tak silne i sięga tak wielu dziedzin, że stanowi krytyczne zagrożenie. Mimo prób Brukseli, by się uniezależnić, eksport z Chin do Unii znowu wzrósł. Pekin chwali się, że do Europy w ciągu roku wjechało 100 tys. pociągów z chińskimi towarami.

O problemach polskich uczelni i walorach, których zazdroszczą im zachodnie oraz o sojuszu uczelni w Dolinie Krzemowej – mówi prof. Jerzy Lis, rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w wywiadzie dla XYZ. Profesor przekonuje również, że górnictwo w Polsce powinno się rozwijać, a decyzja o zamykaniu kopalń została podjęta zbyt pochopnie.

Trump ma ambicje pokonania, a nawet rozbicia niektórych konkurentów, w tym Unii Europejskiej. Jego działania widzę jednak także jako szansę dla Europy, by znów poczuła potrzebę szerszej integracji i zapracowała na odbudowanie pozycji lidera, także gospodarczego – mówi XYZ amerykanista prof. Tomasz Płudowski, prodziekan Wydziału Nauk Społecznych Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Warszawie.

– Większość świata wręcz kibicuje, żeby negocjacje Rosji z Ukrainą doszły do skutku i zamknęły się podpisaniem nowego układu granic choćby i kosztem Ukrainy. Chociaż negocjacje będą się nazywały pokojowymi, tak naprawdę będą wymuszeniem. Nawet trybunał w Hadze może szybko uznać temat ścigania Putina za niebyły – mówi dr Joanna Siekiera z Akademii Sztuki Wojennej, ekspertka prawa międzynarodowego.

To siła militarna zapewnia Stanom Zjednoczonym dominację finansową. Ale bez rozsądnej polityki fiskalnej i pieniężnej łatwo stracić pozycję hegemona. Dlatego niezależnie od fochów prezydenta Trumpa na europejskich liderów, którzy go przez lata nie poważali, USA nie mogą stracić przewagi w tym regionie świata i będą blisko współpracować z UE.

Wyobraźmy sobie, że to nie jest początek stycznia, lecz ostatni dzień czerwca 2025 r. Tego dnia Polska prezydencja przekaże Danii sztafetę w Radzie UE. Jakie sprawy i problemy chciałyby wówczas mieć załatwione krajowe firmy? Lista jest bardzo długa.

To zdecydowanie zadanie dla polskiej prezydencji – z licznych wizji dla Europy i rozwoju gospodarki wypracować coś, co będzie możliwe do zaakceptowania przez wszystkich, a przynajmniej przez zdecydowaną większość krajów – mówi w rozmowie z XYZ dr Marcin Kleinowski z Katedry Europeistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Jestem realistką i sceptycznie podchodzę do tego, że Ukraińcom uda się odzyskać zajęte przez Rosjan terytoria. To tylko i aż 19 proc. obszaru kraju. Uważam, że Ukraina powinna oddać te tereny, nie walczyć już o to, co jest zajęte, ale w zamian natychmiast powinna zostać przyjęta do NATO – mówi dr Beata Górka-Winter, ekspertka ds. obronności z Uniwersytetu Warszawskiego.

Polska przegrywa wyścig o dzieci. Statystyki urodzeń – a w zasadzie braku urodzeń – z trzech kwartałów wskazują, że na koniec tego roku będziemy mieć najniższy wskaźnik dzietności w całej Europie. Eksperci kłócą się, czy to problem, czy może jednak szansa.