Weronika Kosmala

Wygłuszone ciemnym aksamitem ściany, ciężkie albumowe katalogi, snopy światła ślizgające się po złoconych ramach. I te małe koktajlowe kanapeczki, na których wdzięcznie sterczą krewetki. Rynek sztuki pielęgnuje ekskluzywną aurę kolekcjonerskiego świata bardzo starannie. Tymczasem pisząca te słowa licytuje na aukcjach stosunkowo regularnie – najczęściej wydając nawet mniej, niż płaci się za mandat za niekulturalne parkowanie.

Naprężone jutowe sznurki wpijały się w jasne ciało. Brązowe liny ściskały obrzmiałe kostki. Rozcapierzone, drewniane zęby widelca rozwarstwiały świeże mięso… Czytasz dalej, mimo że to kolejny tekst o rynku kolekcjonerskim? A więc właśnie. W kinach tymczasem „Dom dobry”, najnowszy film Wojciecha Smarzowskiego. Doskonały pretekst dla pytania, jak to możliwe, że jedna przemoc paraliżuje, a inna wręcz niezdrowo syci wzrok.

Zamiast zasadzać się na gabloty Luwru, warto spróbować załatwić sprawę listownie. „Drogi Mikołaju, w tym roku bardzo chciałabym otrzymać perłowo-brylantowy naszyjnik cesarzowej Józefiny i może choć jedną z bransoletek, w których sportretowano Marię Antoninę. Poniżej przesyłam szacunkowy kosztorys i listę domów aukcyjnych, w których mógłbyś je dla mnie wylicytować.”

Aż przykro czytać, że paryskie salony obejść się musiały bez gargantuicznych śniadań składających się z setek ostryg i tęgich tortów przybierających formy katedralnych kopuł… Choć Francja, jaką Chopin zastał po rewolucji lipcowej, nie słynęła już z takiego hedonizmu za stołem, jak w czasach wcześniejszych Burbonów, ówczesne menu wciąż mogłoby nas zaskoczyć.

Kiedy w kuchni mojego domu padły słowa, że Fryderyk Chopin niewyobrażalnie się nacierpiał, nim zmarł, wybuchłam płaczem. Nie miałam pojęcia, że nie ma go już wśród nas! Gdy się ledwo sięga blatu, można być przecież przekonanym, że Fryderyk, o którym tyle się rozprawia, świetnie się ma. Szczęśliwie mama oszczędziła mi wówczas wiedzy bardziej rozbudowanej. Czytając rozdzierające relacje z paryskiego mieszkania przy placu Vendôme, nawet teraz zdarza mi się ocierać łzy.

Konkurs Chopinowski wkroczył właśnie w trzeci etap, a to znak, że najwyższa pora rozprawić się bezpowrotnie z kąśliwym stereotypem naszego kompozytora jako posępnego gruźlika, dręczącego się blednącym wspomnieniem szumiącej wierzby. Chopin był postacią tak niebywałego formatu, że czytając setki stron jego skatalogowanych listów, ma się tylko żal, że nie można dopisać mu tam od siebie żadnych uścisków.

Co można przekąsić za 6 mln dolarów? Instalację artystyczną o wysokiej zawartości błonnika i potasu – odpowiada świeżo upieczony prominent z portfelem pełnym kryptowalut. Inwestorzy z najmłodszego pokolenia miewają wywrotowy stosunek do handlu dziełami sztuki, a najgorsze… że trudno im czasem nie przyklasnąć. 

Przychodzi malarz do lekarza i słyszy: niepoliczalność umysłowa. Tak mogłaby brzmieć diagnoza Leona Chwistka. Jego rozpędzony matematyczny umysł mknął przez tak szeroki zbiór dziedzin, że nawet Witkacy upatrywał w nim mocy demonicznych. Jeden z obrazów Chwistka trafi niebawem na aukcję. A to pretekst do analizy, jak daleko rynkowi sztuki do przewidywalności  matematyki.

Statystycznie licytowaliśmy ponad 640 pozycji dziennie. Od pierwszej styczniowej sprzedaży do końcówki czerwca na polskich aukcjach właścicieli zmieniały tysiące kolekcjonerskich obiektów. Mogłoby się więc wydawać, że dla analizy rynku to całkiem przyzwoita baza, gdyby nie jedna, rozbrajająca poniekąd, obserwacja: o kierunku trendu zadecydowała sprzedaż… pojedynczego obrazu.