finansowanie nauki

Biznes finansujący badania naukowe, z których nie będzie zwrotu z inwestycji – w Polsce rzecz bez precedensu. Kilku znanych polskich przedsiębiorców w mniej niż kwadrans zebrało sumę niezbędną, żeby wystartowała jedna z najważniejszych misji archeologicznych w historii polskich wykopalisk w Egipcie. Po roku polecieli zobaczyć, na co poszły ich pieniądze. „To miejsce obok Doliny Królów uznawane jest za archeologicznie najbardziej prestiżowe w całym Egipcie. Możliwości badawcze mogą potrwać wiele lat, być może całe pokolenia", podkreśla zastępca szefa misji dr Krzysztof Radtke z Polskiej Akademii Nauk.

Po wielu miesiącach przygotowań dziś startuje nowy program Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, która chce przyciągnąć do Polski naukowców z najlepszych zagranicznych uniwersytetów. Kto się zdecyduje, dostanie pakiet: finansowanie z NAWA plus granty na badania. Co na to nasi badacze, którzy od miesięcy walczą o dofinansowanie własnej pracy?

Do uczelni w Polsce dotarło, że w budżecie państwa nigdy nie będzie większych pieniędzy na naukę. Nawet publiczne zaczęły więc szukać finansowania w kieszeniach prywatnych filantropów. Jako pierwszy w kraju po takie rozwiązanie sięgnął Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu. Inne szkoły, jak Uniwersytet Warszawski, najpierw chcą przygotować grunt pod emisje obligacji.

O nowych akademikach i tanich stołówkach, ale także o pomysłach na uruchomienie zupełnie nowych źródeł finansowania polskich uczelni w amerykańskim stylu, w przeddzień startu nowego roku akademickiego rozmawiamy z rektorem Uniwersytetu Warszawskiego. – Droga, którą powinny pójść uniwersytety w Polsce, to tworzenie funduszy żelaznych, nastawionych na inwestowanie i rozwój uczelni. Źródłem kapitału mogłaby być np. emisja obligacji uczelnianych – rekomenduje prof. Alojzy Z. Nowak.

Wybitny polski badacz i współtwórca technologii mRNA, znanej z zastosowania w szczepionkach przeciw COVID-19, wyjaśnia, jakie skutki może mieć wstrzymanie w USA finansowania badań nad tym rozwiązaniem. –Nic nowszego niż mRNA nie istnieje. Nie ma też nic bardziej skutecznego. Europa i Polska mają historyczną szansę wypełnić lukę, która pojawia się wskutek polityki amerykańskiej – mówi prof. Jacek Jemielity z Uniwersytetu Warszawskiego.

Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA) pisze nową strategię dla polskiej nauki, ale przeznaczoną dla polityków. Chce kusić do pracy w Polsce zagranicznych naukowców tak, jak dotychczas namawiała do powrotu do kraju polskich: oferując im 2,5 mln zł na pobyt i pensję dla własnego zespołu przez kilka lat. Do tego dochodzi dofinansowanie badań. – Jeżeli gospodarka na coś stawia, to i nauka powinna na to postawić. Zarekomendujemy określone obszary o największym potencjale – mówi Wojciech Karczewski, dyrektor NAWA.