10 najlepszych filmów biznesowych i ekonomicznych. Co warto obejrzeć?

1. Wall Street (1987), reż. Oliver Stone

Nasza lista nie jest rankingiem, ale gdyby nim była, to „Wall Street” znalazłoby się na pierwszym miejscu. Młody makler Bud Fox (Charlie Sheen) próbuje osiągnąć sukces, ucząc się od giełdowego guru Gordona Gekko (Michael Douglas). „Chciwość jest dobra” – powtarza Gekko, kierując się tym mottem w swoich codziennych działaniach i rynkowych manipulacjach. Wybitny obraz na wielu poziomach, genialnie pokazujący realia lat 80. na Wall Street, czy szerzej w USA za czasów wolnorynkowej rewolucji prezydenta Ronalda Reagana.

Warto dodać, że rola Gordona Gekko przyniosła Douglasowi Oscara za najlepszą rolę drugoplanową.

2.Wall Street: Pieniądz nie śpi (2010), reż. Oliver Stone

Gordon Gekko powraca w dobrym stylu. Po wyjściu z więzienia staje przed nową rzeczywistością finansową, w której jego dawny świat zmienił się nie do poznania. Nadchodzi światowy kryzys finansowy, a Gekko przyjmuje rolę mędrca, ostrzegając przed wszelkimi „innowacjami” sektora finansowego. Jednocześnie próbuje odbudować relacje z córką – jego prawdziwym celem jest jednak powrót na szczyt finansowej drabiny. W filmie poznajemy także młodego maklera i przyszłego zięcia Gekko, Jake’a Moore’a (Shia LaBeouf). Jake staje się jego nowym uczniem, szukając zarówno zysków, jak i zemsty na banku odpowiedzialnym za samobójstwo swojego mentora.

Dodatkowego wymiaru w filmie nadaje muzyka stworzona przez Davida Byrna (dawniej Talking Head) i Briana Eno. Ciekawostką jest również to, że w filmie miał wystąpić Donald Trump – jednak scena z jego udziałem została wycięta. Nadal można ją jednak znaleźć na YouTubie.

3. Big Short (2015), reż. Adam McKay

O kryzysie finansowym z 2008 r. w bardzo przystępny i prosty sposób. Film skupia się na grupie inwestorów, którzy jako pierwsi zrozumieli, że amerykański rynek nieruchomości to bańka, która wkrótce pęknie. Wykorzystując skomplikowane instrumenty finansowe, takie jak kredyty hipoteczne typu subprime i CDO (obligacje zabezpieczone długiem), zarobili fortunę, obstawiając upadek rynku. Film demaskuje błędne decyzje banków, rządów i agencji ratingowych, jednocześnie tłumacząc złożone mechanizmy finansowe w sposób zrozumiały i z dużą dozą humoru. Oparty na prawdziwej historii opisanej w książce Michaela Lewisa wydanej w Polsce pod tytułem „Wielki szort. Mechanizm maszyny zagłady”.

4. Moneyball (2011), reż. Bennett Miller

Film przedstawia niezwykłą, prawdziwą historię Billy’ego Beane’a (Brad Pitt), menedżera drużyny baseballowej Oakland Athletics, który zmienia oblicze całej dyscypliny. Beane, z ograniczonym budżetem, musi rywalizować z najbogatszymi drużynami, więc stawia na innowacyjne podejście – analizę statystyczną, by zbudować konkurencyjny zespół. Wspólnie z matematykiem Peterem Brandem (Jonah Hill), Beane obala konwencjonalne myślenie o sporcie, co wywołuje sprzeciw ze strony tradycjonalistów. Inspirująca historia innowacji w niecodziennej branży. Podobnie jak „Big Short”, oparty na książce Michaela Lewisa.

5. Blackberry (2023), reż. Matt Johnson

Rynek telefonów komórkowych można podzielić na trzy ery. W pierwszej dominowała Nokia, w trwającej obecnie trzeciej fazie – Apple. Pomiędzy nimi najważniejszym graczem było kanadyjskie Blackberry, produkujące smartfony z klawiaturą QWERTY. Film skupia się na złożonych relacjach między założycielami firmy – inżynierem Mikem Lazaridisem (Jay Baruchel) i biznesmenem Jimem Balsillie (Glenn Howerton). Od ich pierwszego spotkania, przez liczne sukcesy, jak pierwsze pagery, z których można było wysyłać, a nie tylko odbierać wiadomości, po wspomniane pierwsze smartfony. Piękna historia przerwana przez wypuszczenie na rynek iPhone’a przez Apple. A skoro już mowa o firmie z Cupertino…

6. Steve Jobs (2015), reż. Danny Boyle

Steve Jobs dorobił się dwóch fabularnych biografii. Ta w reżyserii Danny’ego Boyla i oparta na biografii Jobsa pióra Waltera Issacsona wydaje się lepsza. Film to przede wszystkim niesamowita historia o prawdopodobnie największym współczesnym wynalazcy, który nie był inżynierem. A może nawet nie był wynalazcą, tylko po prostu umiał odpowiednio zarządzać ludźmi? Czy też może umiał nimi manipulować i sam był tylko świetnym sprzedawcą? Film próbuje odpowiedzieć na pytanie, kim był Jobs (w tytułową rolę wcielił się Michael Fassbender), jak wyglądały jego relacje i w jaki sposób był w stanie stworzyć tak wiele rewolucyjnych produktów – od komputera Macintosh, przez iMac, iPod, iPhone, po iPad.

7. McImperium (2016), reż. John Lee Hancock

Inspirowana faktami biografia najsłynniejszej sieci fast food na świecie – McDonald’s. Film pokazuje, jak Ray Kroc (Michael Keaton), 52-letni obwoźny sprzedawca mikserów, przekształcił mały rodzinny biznes McDonald’s w globalne imperium fast foodów. Dostrzegł potencjał w koncepcji braci McDonald, wykorzystał ich pomysł szybkiego serwowania jedzenia i szybko przejął pełną kontrolę nad firmą, marginalizując założycieli. Film jest interesującą historią, pokazującą, jak przedsiębiorczość i bezwzględność mogą przekształcić mały biznes w międzynarodową korporację, choć jednocześnie niszcząc relacje pomiędzy ludźmi.

8. The Social Network (2010), reż. David Fincher

Film o powstaniu Facebooka. W centrum historii jest oczywiście Mark Zuckerberg (Jesse Eisenberg), który, będąc studentem Harvardu, tworzy platformę społecznościową, co ostatecznie zmienia sposób, w jaki ludzie komunikują się w internecie. Z ekonomicznego punktu widzenia „The Social Network” pokazuje, jak szybko rozwijający się startup może przekształcić się w wielomiliardową korporację, ale także ukazuje trudności związane z inwestorami, prawami do własności intelektualnej oraz skomplikowanymi relacjami biznesowymi.

9. Wilk z Wall Street (2013), reż. Martin Scorsese

Najbardziej widowiskowy film o rynkach finansowych, jaki kiedykolwiek powstał. Opowiada prawdziwą (przynajmniej według deklaracji) historię Jordana Belforta (w tej roli genialny Leonardo DiCaprio), który z przeciętnego maklera przekształca się w multimilionera, manipulując rynkiem giełdowym. Film to nieustanny wir luksusu, ekstrawagancji, nielegalnych operacji finansowych i destrukcyjnego stylu życia. To także pasjonująca historia przemiany człowieka. Film pełen doskonałych scen, legendarnych dialogów i świetnych zdjęć.

10. Nieoczekiwana zmiana miejsc (1983), reż. John Landis

Film opowiada o bogatym maklerze Louisie Winthorpe (Dan Aykroyd) i bezdomnym drobnym oszuście Billym Rayu Valentine (Eddie Murphy), którzy przez intrygę dwóch ekscentrycznych milionerów zamieniają się miejscami. Klasyczna komedia z lat 80., która w ciekawy sposób pokazuje mechanizmy na rynkach finansowych, a dokładniej na giełdzie surowców. To przewrotna historia pełna humoru i satyry na klasowe podziały, pokazująca, jak absurdalne mogą być różnice między bogactwem a biedą, oraz jak zmienia się człowiek, gdy zostaje wrzucony w zupełnie inne życie. Świetny film na spokojne popołudnie.

Suplement: Amok (1998), reż. Natalia Koryncka-Gruz

(Uwaga: nie mylić z filmem Amok z 2017 r.)

Polacy nie gęsi i swoje kino giełdowe mają. Film z pewnością nie jest wielkim dziełem krajowej kinematografii, ale warto go docenić, bo jest bodaj jedynym, jaki powstał o polskiej giełdzie. W ciekawy sposób pokazuje pierwsze lata jej funkcjonowania. Jest rok 1993, młody dziennikarz radiowy Maks (Rafał Maćkowiak) otrzymuje zadanie zrobienia reportażu o GPW. Poznaje tam zapalonego gracza giełdowego i rynkowego cwaniaka (Mirosław Baka), który pokazuje mu giełdowe mechanizmy. A że właśnie trwa największa w historii (niepobita do dzisiaj) hossa, dziennikarz szybko zaczyna się interesować rynkiem kapitałowym.

Główne wnioski

1. Filmy o biznesie i ekonomii potrafią być równie wciągające, jak dramaty czy thrillery. Wiele z nich nie tylko pokazuje mechanizmy działania rynków finansowych, ale także porusza uniwersalne tematy, takie jak ambicja, rywalizacja, etyka i ludzka natura.
2. Filmy takie jak „Wall Street”, „Big Short” czy „Steve Jobs” opierają się na autentycznych historiach i pokazują realne procesy oraz decyzje, które zmieniały świat gospodarki i technologii.
3. Produkcje takie jak „McImperium” czy „Wilk z Wall Street” ukazują zarówno blaski, jak i cienie dążenia do sukcesu, podkreślając znaczenie etyki oraz konsekwencje bezwzględnych działań.