10 ważnych zmian w prawie w 2025 r.

1. Zmiany w naliczaniu składki zdrowotnej dla przedsiębiorców

Już 1 stycznia wejdą w życie przepisy, które znacząco wpłyną na sposób naliczania składki zdrowotnej. Nowelizacja ustawy pozwala przedsiębiorcom decydować, czy uwzględniać przychody ze sprzedaży środków trwałych w podstawie składki. Dotychczas było to obowiązkowe.

Zmieni się też minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej. Od teraz przedsiębiorcy będą mogli opłacać składkę od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, a nie od pełnej kwoty. Rząd szacuje, że na tej zmianie skorzysta około 934 tys. przedsiębiorców, szczególnie ci z najniższymi dochodami.

Resort finansów zapowiedział, że ubytek wpływów w wysokości około 1,5 mld zł zostanie pokryty dotacją dla NFZ. Kolejne reformy w tym zakresie, m.in. dwuelementowa podstawa wymiaru składki, są planowane na 2026 r.

2. Wyższa płaca minimalna i stawka godzinowa

Nowy rok przynosi podwyżkę minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od stycznia wyniesie ono 4666 zł brutto, co oznacza wzrost o 366 zł. Minimalna stawka godzinowa wzrośnie natomiast do 30,50 zł brutto. Zmiany obejmą około 3,2 mln pracowników.

Wzrost płacy minimalnej wynika z ustalonych wskaźników dotyczących inflacji i prognozowanych wynagrodzeń. Choć przynosi korzyści pracownikom, będzie to kosztowne dla pracodawców – szacuje się, że dla sektora MŚP podwyżka oznacza dodatkowe wydatki rzędu 11,8 mld zł.

Warto pamiętać, że minimalne wynagrodzenie obejmuje nie tylko podstawę, lecz także inne świadczenia, jak premie czy dodatki. Wyjątkiem są m.in. dodatki stażowe i odprawy emerytalne, które nie wchodzą w skład tej kwoty.

3. Renta wdowia – nowe świadczenie dla wdów i wdowców

Od 1 stycznia wdowy i wdowcy będą mogli składać wnioski o nowe świadczenie – rentę wdowią. Pozwala ono na łączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami, np. emeryturą. Pierwszych wypłat należy się spodziewać za lipiec 2025 r.

Prawo do renty wdowiej przysługuje osobom w określonym wieku, które pozostawały we wspólnocie małżeńskiej do dnia śmierci współmałżonka. Świadczenie można łączyć, wybierając korzystniejszy model – pełną rentę rodzinną i 15 proc. własnego świadczenia lub odwrotnie.

ZUS ostrzega, że wysokość świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Aby skorzystać z tego rozwiązania, warto złożyć odpowiedni wniosek jeszcze w pierwszym półroczu 2025 r.

4. ESG – obowiązkowa sprawozdawczość dla firm

Do ustawy o rachunkowości wprowadzono przepisy dotyczące sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (ESG). Obowiązek obejmie duże firmy, a także mniejsze jednostki emitujące papiery wartościowe na rynkach regulowanych.

Sprawozdania ESG będą musiały zawierać informacje o wpływie działalności firmy na kwestie zrównoważonego rozwoju i odwrotnie. Dokumenty te będą weryfikowane przez biegłych rewidentów i publikowane na stronach internetowych przedsiębiorstw.

Harmonogram wdrażania przepisów przewiduje, że duże firmy rozpoczną sporządzanie raportów za rok 2024, natomiast średnie i małe jednostki – od 2026 r. Nowe regulacje mają pomóc w spełnianiu unijnych standardów ESG.

5. Kasowy PIT – nowa metoda ustalania przychodu

Od 1 stycznia 2025 r. przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą będą mogli skorzystać z nowej metody ustalania wysokości przychodu – kasowego PIT. Zgodnie z nowymi przepisami, przychód powstaje w momencie faktycznego otrzymania zapłaty za fakturę, a nie w momencie samej sprzedaży.

Dzięki tej zmianie przedsiębiorcy, którzy będą mieli trudności z uzyskaniem zapłaty od kontrahenta, nie będą musieli płacić podatku od nieruchomości przed otrzymaniem należności. Nowe przepisy dotyczą przedsiębiorców, których przychód w poprzednim roku nie przekroczył 1 mln zł.

Kasowy PIT jest opcjonalny – przedsiębiorcy mogą samodzielnie zdecydować, czy skorzystają z tej formy opodatkowania. W przypadku braku zapłaty przez kontrahenta przedsiębiorca będzie zobowiązany do zapłacenia podatku po upływie 2 lat od wystawienia faktury.

6. Zmiany w opodatkowaniu garaży

Zgodnie z nowymi przepisami, które wejdą w życie 1 stycznia 2025 r., zmieni się sposób opodatkowania garaży. Do tej pory kwestia opodatkowania była regulowana przez ustawę o Prawie budowlanym. Od przyszłego roku obiekty na potrzeby podatku od nieruchomości będą określone w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.

Zmiany obejmują m.in. opodatkowanie garaży w budynkach mieszkalnych. Garaże, które nie są wykorzystywane do działalności gospodarczej, będą podlegały jednolitej stawce podatku od nieruchomości. Maksymalna wysokość podatku wyniesie 1,19 zł za m kw.

Przedsiębiorcy muszą również pamiętać, że dla garaży wolnostojących zmiany te nie będą miały zastosowania.

7. E-doręczenia – nowy obowiązek dla firm i zawodów zaufania publicznego

Od stycznia 2025 r. przedsiębiorcy oraz osoby wykonujące zawody zaufania publicznego (m.in. adwokaci, notariusze) mają obowiązek korzystać z systemu e-doręczeń. To elektroniczna forma przyjmowania listów poleconych za potwierdzeniem odbioru. Zmiana ma poprawić komunikację między administracją publiczną a przedsiębiorcami.

Przedsiębiorcy, którzy zostaną wpisani do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), będą musieli posiadać adres do e-doręczeń od 1 kwietnia 2025 r. Z kolei urzędnicy oraz zawody zaufania publicznego muszą spełnić ten obowiązek już od 1 stycznia.

Każdy nowy przedsiębiorca będzie zobowiązany do posiadania skrzynki do e-doręczeń już na etapie rejestracji działalności gospodarczej.

8. Zwolnienie z VAT dla małych firm w UE

Zmiany w przepisach VAT, które wejdą w życie 1 stycznia 2025 r., umożliwią małym firmom korzystanie ze zwolnienia z VAT w różnych państwach Unii Europejskiej.

Firmy, które spełnią określone warunki, będą mogły uzyskać zwolnienie z VAT zarówno w Polsce, jak i w innych państwach członkowskich. Aby skorzystać ze zwolnienia z VAT, przedsiębiorcy będą musieli zarejestrować się w państwie swojej siedziby oraz nie przekroczyć rocznego obrotu wynoszącego 100 tys. euro w skali całej Unii.

Dodatkowo sprzedaż w danym kraju nie może przekroczyć krajowego limitu zwolnienia z VAT – w Polsce wynosi on 200 tys. zł

9. System kaucyjny – zmiana terminów wejścia w życie

System kaucyjny wejdzie w życie 1 października 2025 r. Zgodnie z nowymi przepisami system obejmie trzy kategorie opakowań na napoje:
– butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów,
– puszki metalowe o pojemności do 1 litra,
– butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra.

System kaucyjny będzie obowiązkowy dla przedsiębiorców, którzy wprowadzają napoje w tych opakowaniach. Wymagać to będzie prowadzenia dodatkowych ewidencji, a nieprzestrzeganie tych obowiązków może wiązać się z nałożeniem wysokich kar.

Nowe przepisy wiążą się również z koniecznością dostosowania logistyki przedsiębiorstw oraz odpowiednim przygotowaniem się do obowiązków ewidencyjnych.

10. Globalny podatek minimalny – nowe regulacje dla dużych grup kapitałowych

Przepisy wprowadziła ustawa o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych, która implementuje tzw. globalny podatek minimalny (Pillar II). Wynikają z dyrektywy unijnej 2022-2523. W Polsce zaczynają obowiązywać właśnie w 2025 r.

Celem wprowadzenia nowych regulacji jest przeciwdziałanie erozji opodatkowania, przez nałożenie obowiązku zapłaty podatku wyrównawczego przez podmioty, których efektywne opodatkowanie w kraju będzie niższe niż 15 proc.

Globalny podatek minimalny dotyczy podmiotów należących do dużych grup kapitałowych, których roczne skonsolidowane obroty przekraczają 750 mln euro. Podatek wyrównawczy zapłacą te firmy, które korzystają z ulg podatkowych, takich jak ulga na działalność badawczo-rozwojową (B+R), ulga IP Box, czy też z preferencji oferowanych przez specjalne strefy ekonomiczne (SSE) i programy wsparcia inwestycji (PSI). Przepisy obejmą około 8 tys. polskich spółek.

Główne wnioski

1. Wzrośnie płaca minimalna, co zwiększy koszty dla pracodawców sektora MŚP.
2. System e-doręczeń stanie się obowiązkowy dla przedsiębiorców.
3. Obowiązkowa kaucja obejmie opakowania plastikowe, metalowe i szklane, co wymaga nowych procedur ewidencyjnych od przedsiębiorców.