Raport ESG 2025: polskie firmy stawiają na zrównoważony rozwój mimo barier

56 proc.  firm prowadzi obecnie działania z obszaru zrównoważonego rozwoju, a w 25 proc.  działania te ujęte są w osobnej strategii. Takie dane przynosi nowa, druga już edycja raportu „Czy firmy w Polsce dbają o zrównoważony rozwój?” przygotowana przez LeasingTeam Group pod patronatem Forum Odpowiedzialnego Biznesu.

Warto wspomnieć, że od publikacji poprzedniej edycji raportu zmieniły się warunki prawne. W lutym 2025 r. Unia Europejska ogłosiła tzw. Mały Omnibus, czyli pakiet uproszczeń legislacyjnych dla przedsiębiorstw, obejmujący także przepisy o raportowaniu ESG i odsuwający je o dwa lata. Odsetek firm prowadzących działania ESG jest jednak podobny do tego przed rokiem. Co więcej, wzrosła liczba firm, które planują rozpoczęcie takich działań (z 10 proc. w 2024 r. do 21 proc. w 2025 r.).

– ESG żyje i ma się dość dobrze. Pomimo intensywnych działań w ostatnich miesiącach ze strony Komisji Europejskiej, aby wycofać się ze wszystkiego, co wcześniej proponowano w ramach rozporządzeń i dyrektyw, okazało się, że firmy w Polsce jednak dostrzegły w ESG coś istotnego – komentuje raport Bolesław Rok, który kieruje Centrum Badań Przedsiębiorczości Pozytywnego Wpływu w Akademii Leona Koźmińskiego.

Przepisy nie są najważniejsze

Według Bolesława Roka największą niespodzianką bardzo pozytywną, okazał się fakt niezależnego – od decyzji legislacyjnych – podejmowania działań środowiskowych i społecznych.

– Aż 47 proc., czyli prawie połowa badanych firm, stwierdza, że regulacje mają niewielki bądź umiarkowany wpływ na ich aktywność w obszarze ESG. W strategii biznesowej te aspekty są uwzględniane nie dlatego, że ustawodawca tak sobie życzy. Możemy dopowiedzieć, że są uwzględniane, ponieważ stają się podstawą nowoczesnego i odpowiedzialnego prowadzenia biznesu – komentuje Bolesław Rok.

Autorzy raportu zwracają uwagę, że 25 proc. przedsiębiorstw przyjmuje krótkoterminową perspektywę – mylnie interpretując tymczasowe złagodzenie obowiązków jako trwałe „zwolnienie” z ESG. Tymczasem za 1-2 lata obowiązek raportowania powróci.

– Pakiet Omnibus I i dyrektywa „Stop-the-Clock” to niezatrzymanie zmian, tylko pauza, którą trzeba wykorzystać na przygotowanie. ESG nie polega wyłącznie na raportowaniu – jest modelem zarządzania opartym na firmowych wartościach. Z tegorocznej edycji badania wynika, że działania polskich organizacji są rozwinięte w kontekście środowiskowym, a nieco mniej w zakresie kultury organizacyjnej i ładu korporacyjnego – mówi Iga Pazio, PR & Marketing Director w LeasingTeam Group, pomysłodawczyni i autorka badania.

Bariery i priorytety

Czasem same chęci nie wystarczają. 57 proc. uczestników badania wskazało, że największym wyzwaniem we wdrażaniu inicjatyw związanych ze zrównoważonym rozwojem są ograniczenia budżetowe. 46 proc. deklaruje, że jest nim także małe zaangażowanie w temat wśród pracowników. „Pod tym względem odnotowano progres pomiędzy 2024 i 2025 r. – istotnie spadł odsetek odpowiedzi wskazujący na problem z zaangażowaniem pracowników” – podkreślają autorzy raportu.

Jeśli organizacje nie prowadzą działań z obszaru ESG i nie planują ich wdrożenia, to ze względu na brak potrzeb lub obowiązku ich wdrażania (22 proc., podobnie jak przed rokiem). Istotne są też decyzje zarządu czy właścicieli (tu wzrost do 15 proc. z 8 proc.).

51 proc.  badanych jest zdania, że zrównoważony rozwój jest ważny, ale niekoniecznie musi być priorytetem. Najważniejszy pozostaje jedynie dla 27 proc. firm, głównie dużych organizacji.

Komentująca wyniki raportu Marzena Strzelczak, doradca ds. DEI zarządu Forum Odpowiedzialnego Biznesu, przywołuje wyniki wcześniejszych badań, prowadzonych przez FOB. Pięć lat temu dwie piąte respondentów uważało, że CSR wchodzi w fazę dojrzałości i naturalną koleją rzeczy będzie włączanie kwestii społecznych i środowiskowych do „core businessu”.

– Podobna grupa – 40 proc. – uznawała, że czeka nas renesans i kolejne przedsiębiorstwa dołączą do sieci odpowiedzialnych. Jak widać, prognozy były bardzo optymistyczne – uważa Marzena Strzelczak.

Nie oznacza to jednak, że nic się nie zmienia. Ekspertka podkreśla, że trudno porównać stopień dojrzałości prowadzonych działań, sposób ich projektowania i mierzenia efektywności, wreszcie raportowania, dzisiaj i w 2010 czy 2015 r. Zmienił się stopień dojrzałości organizacji i faktycznie duża część największych firm integruje dzisiaj kwestie zrównoważonego rozwoju ze strategią biznesową.

– Ostatnie lata: od pandemii przez Europejski Zielony Ład, zmiany legislacyjne – wszystko to wzmacniało zrównoważony rozwój. Niezaprzeczalnie jednak wciąż jest duża różnica między tym, co robią duże organizacje i firmy średnie – podkreśla doradca ds. DEI zarządu Forum Odpowiedzialnego Biznesu.

Nie tylko ekologia

Działania ekologiczne są już standardem. 93 proc.  firm prowadzi gospodarkę odpadami, 85 proc. ogranicza zużycie energii, a 73 proc. stawia na edukację ekologiczną. W innych obszarach nie jest aż tak dobrze. Równo połowa firm, które wzięły udział w badaniu, oferuje benefity wspierające świadomość i zdrowy styl życia – podobnie jak rok temu (50 proc. do 51 proc). Spadł odsetek firm oferujących rozwiązania wspierające pracowników w godzeniu roli opiekunów członków rodziny z życiem zawodowym i powrotem do pracy (z 47 do 43 proc.). W obszarze DEI (diversity, equity, inclusion) aż 84 proc. firm ma systemy antydyskryminacyjne, a 73 proc. oferuje elastyczne formy pracy. Spadł jednak odsetek organizacji promujących równe wynagrodzenia (do 66 proc. z 73 proc.).

Bolesław Rok zwraca uwagę, że po fali inicjatyw promujących różnorodność i inkluzywność, widać, że zainteresowanie tymi tematami nieznacznie się zmniejsza. Być może dlatego, że w firmach funkcjonują już odpowiednie procedury.

– Za to nabierają znaczenia programy wspierające dbałość o zdrowie psychiczne pracowników – 38 proc.  badanych podmiotów już to robi. Wszystkie badania w Polsce potwierdzają, że to coraz większy problem ogólnospołeczny – podkreśla Bolesław Rok.

Badanie przeprowadzono w czerwcu 2025 r. wśród 362 przedstawicieli działów HR firm zatrudniających powyżej 50 osób.

Główne wnioski

1. Firmy w Polsce coraz częściej traktują ESG jako element strategii biznesowej, a nie tylko wymóg prawny. Mimo odsunięcia obowiązku raportowania odsetek działań utrzymał się, a nawet wzrosła liczba firm planujących ich wdrożenie.
2. Największymi barierami pozostają finanse i zaangażowanie pracowników, ale widać poprawę w tym drugim obszarze. Firmy stopniowo uczą się, że ESG to model zarządzania, a nie wyłącznie raporty i procedury.
3. Działania ekologiczne są już standardem, natomiast słabiej wypadają kwestie związane z kulturą organizacyjną, ładem korporacyjnym czy wsparciem pracowników. Tu wciąż jest przestrzeń do rozwoju i wyrównania różnic między dużymi a średnimi firmami.