Firmy rodzinne zachowują stabilność na GPW. A czy dają zarobić inwestorom?

Aktualnie 166 podmiotów notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie to przedsiębiorstwa rodzinne – wskazuje najnowszy raport „Firmy rodzinne na GPW” opracowany przez organizację audytorsko-doradczą Grant Thornton. Stanowią 41 proc. emitentów (poziom zbliżony do ostatnich lat).

– Analiza wyników finansowych i rynkowych pokazuje, że „rodzinność” w biznesie jest synonimem odporności. W długim horyzoncie akcje spółek rodzinnych oferują stopy zwrotu porównywalne do szerokiego rynku, przy jednocześnie wyraźnie niższej zmienności notowań. Ich wyceny, mierzone m.in. wskaźnikiem EV/EBITDA, są zbliżone do poziomów obserwowanych w spółkach nierodzinnych, mimo niewielkich różnic w rentowności. Pokazuje to, że rynek docenia większą stabilność i przewidywalność spółek rodzinnych, wynikającą z długoterminowej wizji właścicielskiej i konsekwentnego planowania – ocenia Tomasz Bardziłowski, prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW), cytowany w raporcie.

Mocno uwidacznia się przy tym trend profesjonalizacji struktur właścicielskich – spółki z GPW doceniły mechanizmy oferowane przez fundacje rodzinne. 16 proc. – tyle według analizy Grant Thornton wynosi obecnie udział spółek rodzinnych na GPW z ujawnioną fundacją rodzinną. Przed rokiem wynosił 5 proc.

– Obecnie dość często np. procesy sukcesyjne są realizowane przez fundacje rodzinne, a nie wprost przez przekazywanie akcji – wskazuje Maja Jabłońska, partner, radca prawny, lider zespołu doradztwa dla firm rodzinnych w Grant Thornton.

Kto pozostał, a kto wyszedł z GPW

W ciągu roku do segmentu spółek rodzinnych na GPW dołączyło 11 podmiotów, a odeszło 17 (stan na 1 września 2025 r.). Największym rodzinnym giełdowym biznesem pozostaje Dino.

Doprecyzowując, w tym przypadku spółki rodzinne definiuje się jako podmioty, w których „osoba, która założyła lub przejęła firmę, wraz z jej krewnymi i zstępnymi, posiadają co najmniej 25 proc. głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy”.

Według analityków, decyzje o wyjściu spółek z GPW związane były głównie z planami rozwoju, w tym związanymi np. z przejęciem przez inny podmiot, a także zawieszeniem notowań w związku z postępowaniami restrukturyzacyjnymi lub upadłościowymi.

Mniej rentowne, ale bardziej stabilne

Z wyliczeń analityków wynika, że średnio spółka rodzinna notowana na GPW osiąga 1,5 mld zł przychodów, jej wartość sięga natomiast poziomu ok. 1 mld zł. W porównaniu z notowanymi firmami nierodzinnymi – ma o ok. 50 proc. niższe przychody i o ok. 30 proc. mniejszą kapitalizację. W tym zestawieniu przyrównywana jest m.in. do dużych banków czy koncernów energetycznych.

– Patrząc na EBITDA osiągane przez spółki rodzinne wyniki są niższe niż firm nierodzinnych. Niemniej firmy rodzinne regularnie odrabiają lekcje – ta różnice zmniejsza się w ostatnich latach – mówi Małgorzata Kaczmarczyk-Białecka, partner w Grant Thornton.

Ekspertka zwraca uwagę na fakt, że rentowność zysku netto firm rodzinnych była w latach 2023 i 2024 wyższa od pozostałych notowanych podmiotów.

– Jeśli uwzględnimy przy tym perspektywę obniżek stóp procentowych, to można przypuszczać, że ta przewaga będzie się utrzymywać także w kolejnych latach. Biorąc pod uwagę, że zysk netto stanowi potencjalną wypłatę dla inwestorów w postaci dywidendy, to spółki rodzinne długoterminowo wydają się być stabilnymi aktywami – dodaje Małgorzata Kaczmarczyk-Białecka.

„Pod względem kapitalizacji wśród spółek rodzinnych dominują wyraźnie dwie branże: odzież i obuwie (43 mld zł) oraz artykuły codziennego użytku (41 mld zł). Trzecie miejsce zajmuje motoryzacja – kapitalizacja spółek rodzinnych z tej branży to 10 mld zł” – czytamy w raporcie.

Wykres interaktywny

Pełny ekran

Jaką wartość firmy rodzinne mają dla inwestorów

Wyzwaniem wciąż pozostaje także sukcesja.

– W praktyce przekazanie sterów młodszemu pokoleniu rzadko przebiega gładko. Nestorzy, którzy przez lata budowali firmę, mają naturalną potrzebę kontroli i trudno im oddać decyzyjność, nawet jeśli sukcesorzy są już gotowi. Statystyki z raportu tylko to potwierdzają – sukcesorzy pojawiają się w zarządach zaledwie w 15 proc. spółek rodzinnych, a w akcjonariatach są ujawnieni w 9 proc. przypadków – mówi Maja Jabłońska.

Wykres interaktywny

Pełny ekran

Wciąż jednak firmy z kategorii rodzinnych przyciągają do siebie inwestorów.

Dariusz Mejszutowicz, wicedyrektor działu rynku pierwotnego z Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, bazując na danych Grant Thorntona, a także własnych, wcześniejszych obserwacjach, twierdzi, że spółki rodzinne są dla inwestorów „bezpieczną przystanią”.

– W okresach niepewności firmy radzą sobie lepiej, a kursy ich akcji są mniej zmienne niż przedstawicieli szerokiego rynku. Przyznać trzeba, że ostatnio spółki rodzinne dają mniej zarobić inwestorom... być może jest to swoista opłata za ich przewidywalność – mówi Dariusz Mejszutowicz.

Główne wnioski

1. Średnio spółka rodzinna notowana na GPW osiąga 1,5 mld zł przychodów, jej wartość sięga natomiast poziomy ok. 1 mld zł – wskazuje raport Grant Thornton. Spółki z tej kategorii są natomiast bardziej stabilne i bardziej odporne na wahania rynkowe.
2. Więcej firm rodzinnych sięga po narzędzia, jakie dają im fundacje rodzinne. Obecnie aż 16 proc. spółek rodzinnych na GPW ujawnia fundację rodzinną w akcjonariacie.
3. Obecnie 166 firm z głównego rynku Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie to przedsiębiorstwa rodzinne. To nieco ponad 40 proc. wszystkich notowanych podmiotów.