Japońskie firmy zdobywają w Senegalu kontrakty dzięki rządowym pożyczkom. Polska zamyka placówkę w Dakarze 

Czy Polsce w końcu uda się podpisać rządową umowę pożyczkową z Senegalem? To pytanie wciąż pozostaje bez odpowiedzi. Rozmowy trwają od dłuższego czasu. W 2018 r., kiedy Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAIH) otworzyła w Dakarze Zagraniczne Biuro Handlowe (ZBH), negocjacje były już na zaawansowanym etapie. Ministerstwo Finansów Senegalu oraz polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Ministerstwo Finansów były bliskie porozumienia, lecz brakowało ostatniego podpisu. 

Biuro otwarte do zamknięcia

Do dziś tej cennej sygnatury nie ma mimo licznych misji i kontynuowanych rozmów, które wydają się stosunkowo obiecujące. Jedna z misji z MSZ odbyła się jeszcze przed pandemią COVID-19, w 2021 r. Uczestniczyły w niej firmy, które liczyły, że zostaną podwykonawcami. Proponowane projekty dotyczyły restrukturyzacji szkoły morskiej w Dakarze oraz systemów oczyszczania ścieków. Polski rząd miał udzielić pożyczki w wysokości 100 mln dolarów, a wykonawcami miały być polskie firmy, które od kilku lat zabiegają o te kontrakty mimo rosnących kosztów negocjacji i przeprowadzanych analiz lokalnych warunków. 

Teraz PAIH zamknęła oddział w Senegalu – jedyny, który obejmował francuskojęzyczną Afrykę Zachodnią. Biuro zostało otwarte w czerwcu 2018 r., a po trzech latach zlikwidowane. Niespełna rok po jego zamknięciu, w związku z planowaną wizytą Prezydenta RP, PAIH zdecydowała się znów na otwarcie biura w lipcu 2022 r.  Z założeniem, że po roku… ponownie je zamknie.  

Biuro zostało otwarte w czerwcu 2018 r., a po trzech latach zlikwidowane. Niespełna rok po jego zamknięciu, w związku z planowaną wizytą Prezydenta RP, PAIH zdecydowała się znów na otwarcie biura w lipcu 2022 r.  Z założeniem, że po roku… ponownie je zamknie.  

Przeszkody stojące przed Polską rosną z każdym rokiem. Okres przedwyborczy w Senegalu, zmiany polityczne w Polsce oraz wymiana kluczowych osób decyzyjnych to jedynie niektóre trudności, które wpływają na realizację tego projektu. Przedłużające się rozmowy mogą napotkać kolejne wyzwania, takie jak lokalne konflikty, skutki zmian klimatycznych, a może nawet zaćmienie słońca i innych ciał niebieskich.  

Japońska droga do Senegalu

Inne kraje nie napotykają takich problemów. Przykładem jest Japonia, dla której zmiany polityczne czy katastrofy naturalne nie mają większego wpływu na skuteczność negocjacji i realizację umów. W ostatnich latach Japonia podpisała z Senegalem kilka umów o wartości setek milionów dolarów. Już w lipcu 2025 r. planowane jest oddanie do użytku pierwszego etapu budowy fabryki odsalania wody morskiej, finansowanej głównie przez japoński rząd za pośrednictwem JICA, agencji współpracy i rozwoju. W 2016 r. Japonia podpisała umowę pożyczki w wysokości 205 mln euro, udzielonej na 30 lat z 10-letnim okresem karencji i oprocentowaniem na poziomie 0,7 proc. Inne projekty obejmują m.in. przebudowę części portu w Dakarze, wsparcie edukacji, restrukturyzację funduszu zdrowotnego oraz restrukturyzację portu rybackiego w mieście Mbour. 

Podczas wizyty poprzedniego prezydenta Senegalu w Japonii z okazji konferencji TICAD sporządzono raport dotyczący wspólnych inicjatyw. Lista projektów robi wrażenie. Znalazły się na niej m.in.: Centrum Szkolenia Zawodowego i Technicznego Senegal-Japonia (CFPT), program studiów magisterskich i staży w branży biznesowej dla młodych Senegalczyków, pożyczka w wysokości 10 mld jenów (264 mln zł) na Program Polityki Zdrowotnej i rozwój sektora edukacyjnego, projekt rewitalizacji portu Dakar Mole 3 oraz opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla wielofunkcyjnego portu Ndayane. W raporcie wysoko oceniono istotne wsparcie Japonii dla bezpieczeństwa żywnościowego Senegalu przez pomoc w rozwoju sektora rolnego i akwakultury (Japonia udzieliła bezzwrotnej pożyczki wysokości 1,5 mld jenów na projekt budowy krajowego laboratorium do analizy produktów rybołówstwa i akwakultury). Raport pozytywnie odniósł się także do działań mających na celu poprawę klimatu biznesowego przez działalność japońsko-senegalskiego komitetu ekonomicznego oraz JETRO, japońskiej organizacji promującej handel międzynarodowy.  

Kraj z perspektywami

Senegal to kraj o dynamicznie rozwijającej się gospodarce i ogromnym potencjale w zakresie wydobycia ropy naftowej i gazu, w czym Japonia również odgrywa swoją rolę. W 2023 r. PKB Senegalu wynosiło 31,1 mld dolarów według danych Banku Światowego. Szacuje się, że do końca tego osiągnie 32,87 mld dolarów, w 2025 r. wzrośnie do 35,17 mld, a w 2026 r. do 37,99 mld dolarów. Senegal posiada trzecie co do wielkości złoża ropy i gazu w Afryce. Jest to kraj o dużej stabilności politycznej, co stwarza doskonale warunki do inwestycji. Niestety, w Polsce mówi się o tym niewiele.

Główne wnioski

1. Negocjacje polskiego rządu dotyczące udzielenia rządowej pożyczki Senegalowi były w 2018 r. bardzo zaawansowane, ale nie udało się podpisać umowy.
2. Japonia zawarła kilka takich umów na rządowe pożyczki, co daje japońskim firmom dostęp do kontraktów.