Raport z działalności UOKIK za 2023 rok: konsumenci mają wsparcie
Coroczny raport Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta daje przekrojowy obraz działalności instytucji. Otrzymujemy wgląd w charakter prowadzonych spraw, ich liczbę oraz obszary zainteresowania urzędu.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie kary finansowe UOKIK nałożył w 2023 roku.
- Na co zwracać uwagę, aby uniknąć kar.
- Jak UOKIK wspiera konsumentów.
Urząd ma chronić interesy konsumentów oraz wspierać rozwój konkurencji. Dlatego zadania Prezesa UOKiK koncentrują się na zapewnieniu odpowiednich warunków dla funkcjonowania konkurencji, a także ochronie interesów i bezpieczeństwa konsumentów.
Instytucja jest finansowana z budżetu państwa. W 2023 roku UOKIK dysponował budżetem 136,2 mln zł (w porównaniu do 125,5 mln zł rok wcześniej). Zatrudniał 631 osób (w 2022: 604), które wydały 1080 decyzji (w 2022: 953 decyzje).
Większość decyzji (685) dotyczyła ochrony konsumentów. Warto dodać, że za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów UOKIK nałożył kary pieniężne w wysokości 384,5 mln zł.
Za co jeszcze UOKIK nakładał kary pieniężne w 2023 roku? Między innymi za:
– nieuczciwie wykorzystanie przewagi kontraktowej (87,2 mln zł),
– praktyki ograniczające konkurencję (45 mln zł),
– generowanie zatorów płatniczych (41,2 mln zł),
– niedozwolone wzorce umowy (37,9 mln zł),
– brak współdziałania w toku kontroli / przeszukania (11,2 mln zł – zaledwie 700 tysięcy w 2022 roku), – nieudzielenie informacji / udzielenie nieprawdziwych / wprowadzających w błąd informacji (1,1 mln zł).
Co warto odnotować?
Bez wątpienia kary dla osób zarządzających. W 2023 r. prezes UOKiK ukarał menadżerów kwotą 2,8 mln złotych, co jest sporym wzrostem w porównaniu do 2022 roku (460 tys. zł). To wyraźna wskazówka dla obszarów chociażby compliance, aby zadbać o bezpieczeństwo kadry zarządzającej.
Przykład: Sprawa Amanta Call Center, które prowadziło telemarketing m.in. fotowoltaiki. Prezes UOKIK uznał, że firma łamała prawo: wykonywała ‒ na zlecenie swoich kontrahentów ‒ połączenia telefoniczne bez uprzedniej zgody na kontakt. Kary: spółka ma zapłacić ponad 1,21 mln zł, a dwie osoby zarządzające łącznie 250 tys. zł.
Kary nie ominęły także twórców internetowych. Prezes UOKiK nałożył łącznie ponad 5 mln zł kary za nieprawidłowe oznaczanie materiałów reklamowych w mediach społecznościowych. Zrobił to w sierpniu 2023 r., a więc niespełna rok po opublikowaniu rekomendacji w sprawie oznaczania reklam w social mediach. Ponad 5 mln zł wyniosła kara nałożona na Olimp Laboratories za kryptoreklamę w mediach społecznościowych.
Opinie i polecenia influencerów mają wpływ na decyzje zakupowe konsumentów. Dzięki wypracowanej relacji z obserwatorami, która bazuje na zaufaniu, wypowiedzi twórców internetowych są odbierane jako wiarygodne i bezstronne. Odpłatna promocja produktów czy usług bez wyraźnego wskazania, że są to treści sponsorowane, nie powinna mieć miejsca – wprowadza konsumentów w błąd i stanowi nieuczciwą praktykę rynkową – wyjaśnia prezes UOKiK Tomasz Chróstny.