Finanse samorządów na nowo. Prezydent podpisał ustawę

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (JST). Informację przekazała Kancelaria Prezydenta RP.

Dochody samorządów, zgodnie z założeniami, dzięki wejściu w życie ustawy mają wzrosnąć o 24,8 mld zł w 2025 r. W ciągu dekady samorządy mają zyskać 345 mld zł.

Finanse JST na nowo. Zmiany dotyczą udziałów w PIT i CIT

Zmiany wprowadzane ustawą dotyczą udziału samorządów w dochodach publicznych z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i osób prawnych (CIT). Dla wielu samorządów to najważniejsze źródło dochodów własnych, a więc takich, które można przeznaczyć np. na finansowanie inwestycji.

Teraz udziały samorządów w PIT i CIT będą liczone jako procent od dochodów podatników z terenu danej JST. Do tej pory były liczone jako procent od podatku należnego, czyli już po odliczeniu wszystkich ulg i zwolnień.

Ta zmiana służy temu, by samorządy nie odczuwały efektów reform podatkowych wprowadzanych przez rząd. Do tej pory obniżki podatków PIT i CIT skutkowały zmniejszeniem dochodów JST.

Samorządy odczuły to mocno w wyniku wprowadzenia Polskiego Ładu, czyli pakietu reform podatkowych, które weszły w życie w 2022 roku. Polski Ład m. inn. mniejszał wysokość pierwszego progu podatkowego w PIT do 12 z 17 proc. oraz podwyższył kwotę wolną od podatku do 30 tys. zł.

Związek Miast Polskich szacował, że łączny ubytek w dochodach samorządów w wyniku wprowadzenia Polskiego Ładu wyniósłby, bez wprowadzenia reformy finansów JST, 207 mld zł do 2031 r.

Główne wnioski

1. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o dochodach JST.
2. Ustawa ma zwiększyć dochody samorządów o 24,8 mld zł w 2025 r. i o 345 mld zł w ciągu dekady.
3. Reforma zakłada zmianę obliczania udziału samorządów w PIT i CIT, dzięki czemu obniżki podatków przestaną skutkować spadkiem dochodów JST.