Ministerstwo Cyfryzacji zaprezentowało Strategię Cyfryzacji Państwa. Będą dodatkowe inwestycje w AI
Krzysztof Gawkowski, wicepremier i minister cyfryzacji, podczas konferencji prasowej zorganizowanej 28 października, ogłosił szczegóły Strategii Cyfryzacji Państwa. Planowany jest duży rozwój usług cyfrowych administracji państwa, ale także zaprezentowano konkretne pomysły, które mogą przyspieszyć rozwój startupów oraz takich branż, jak gaming, technologie kosmiczne czy ICT. Padła także kwota: 100 mld zł na cyfryzację do 2030 r.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie szczegóły zawiera Strategia Cyfryzacji Państwa.
- Jakie branże zostały uznane za szczególnie istotne i co planuje Ministerstwo Cyfryzacji, by wspomóc rozwój firm w tym obszarze.
- Jakie cele postawiło sobie ministerstwo w perspektywie 2035 r.
– To nasza wizja przyszłości – ogłosił podczas konferencji prasowej. Dokument liczy dokładnie 195 stron i został obecnie przekazany do konsultacji społecznych. Docelowo ma stać się fundamentem rozwoju technologicznego polskiej gospodarki oraz startupów.
Podstawowe założenia strategii
Jak powiedział Krzysztof Gawkowski, głównym celem strategii ma być poprawa jakości życia obywateli dzięki cyfryzacji. Strategia została przygotowana w perspektywie najbliższych dziesięciu lat.
Głównym celem ma być cyfryzacja usług administracyjnych dla obywateli. Przykładowo, każdy obywatel będzie mógł sprawdzić status sprawy, która będzie procedowana. Wszystkie kluczowe usługi mają być dostępne przez aplikację mObywatel.
Ministerstwo chce także budować „E-Państwo”, w tym stworzyć system „e-płatności” dla wszystkich usług czy zapewnienie interoperacyjności wszystkich systemów i rejestrów publicznych.
Jednym z elementów wykonawczych strategii jest znaczące rozwinięcie serwisu dane.gov.pl. W ciągu najbliższych lat zostanie tam umieszczonych ponad 100 tys. danych. Ministerstwo w dokumencie nie precyzuje, o jaki rodzaj danych chodzi.
Zapowiedziano także powstanie „firmowego profilu zaufanego”, rozwój technologii chmurowych w administracji czy stworzenie centralnego hubu szkoleniowego dla kompetencji cyfrowych.
Ministerstwo chce doprowadzić do znacznego wzrostu liczby specjalistów w branży ICT (technologii informatycznych i telekomunikacyjnych). Powstaną „zamawiane kierunki studiów” czy system rozwoju talentów informatycznych. Docelowo takich specjalistów ma być 1,5 miliona.
W planach jest także rozwijanie systemów związanych z cyberbezpieczeństwem oraz walki z dezinformacją. Powstanie system monitoringu sieci oraz pogłębiona zostanie współpraca z „podmiotami sygnalizującymi”. Ministerstwo deklaruje także „karanie za dezinformację”.
Ważnym elementem strategii ma być wsparcie dla startupów oraz rozwój sektora gamingowego. Ministerstwo chce również „stymulować” rozwój cyfrowy przedsiębiorstw.
Jak rząd chce wspierać branżę gamingową
Zgodnie ze strategią, Polska zajmuje obecnie 20. miejsce na arenie międzynarodowej z sektorem gamingowym o wartości 596 mln dolarów. To za mało – i ministerstwo chce rozwinąć branżę.
W jaki sposób? Po pierwsze poprzez zwiększenie kwot wsparcia dla producentów gier oraz wydłużenie czasu obowiązywania programów. Po drugie planowane jest wsparcie w promocji i marketingu gier na rynkach docelowych, takich jak USA. Po trzecie planowane jest „utworzenie lub dostosowanie zadań jednej z instytucji rządowych posiadającej kompetencje oraz narzędzia umożliwiające świadczenie realnego i wymiernego wsparcia, w tym mentorskiego, tylko dla branży gier wideo”.
Na wsparcie mogą liczyć osoby młode – planowane jest wsparcie dla programów stażowych i stypendialnych dla branży, a także „ułatwienia dla studiów zatrudniających wysokiej klasy ekspertów oraz managerów spoza Polski w obszarach, gdzie brak wykwalifikowanych polskich pracowników”.
Ministerstwo chce wspierać lokowanie oddziałów zagranicznych firm w Polsce oraz polskich za granicą; wspierać lokalne wydarzenia branżowe czy też… walczyć z toksycznością w środowisku. W praktyce ma to polegać na większej inkluzywności branży (szczególnie w stosunku do kobiet), walce z patologiami środowiska pracy (np. praca w godzinach nadliczbowych, mobbing etc.) i promowaniu właściwych relacji między pracownikami i pracodawcami. Ministerstwo postawiło za cel stworzenie programu do archiwizacji polskich gier wideo. W planach jest także wsparcie e-sportu.
Wsparcie dla startupów
Duże zmiany czekają takżę startupy. Ministerstwo zapowiedziało zintegrowanie środowiska finansowego (fundusze VC, BGK, GPW, banki prywatne) w celu intensyfikacji współpracy oraz wypracowania rozwiązań na rzecz mobilizacji kapitału dla startupów. Powstaną także zachęty fiskalne dla krajowych i zagranicznych inwestorów instytucjonalnych i prywatnych (w tym dla dużych przedsiębiorstw) z tytułu inwestycji w startupy. Trzeci punkt to wspieranie ekosystemu akceleratorów finansowanych ze środków publicznych, we współpracy z prywatnymi inwestorami i poszukiwanie możliwości koinwestycji z wiodącymi światowymi akceleratorami.
W planach jest także likwidowanie barier prawnych dla wzrostu startupów i ich skalowania. Przykładowo, zostaną stworzone ramy dla działania celowych wehikułów inwestycyjnych (SPV) do inwestycji w fundusze lub startupy; dostosowane zostaną procedury administracyjne w celu zwiększenia zainteresowania prowadzeniem innowacyjnych firm i inwestowania w Polsce przez podmioty z zagranicy czy też wypracowane zostaną rozwiązania prawne przyciągające talenty z zagranicy.
Oto kluczowe branże
W dokumencie można także znaleźć rozproszone tematy związane ze światem startupów. Oprócz dość ogólnych sformuowań, takich jak szkolenia, warto zwrócić uwagę na chęć rozwoju „technologii przełomowych”. Jako pierwsze wskazywane są technologie kwantowe. Przedsiębiorcy z tego segmentu będą mogli liczyć na wsparcie (np. akcelerator startupów, konkursy).
Druga koncepcja to wykorzystanie internetu rzeczy w kluczowych sektorach gospodarki i w ośrodkach miejskich i wiejskich. Polskie rzeki i jeziora zostaną opomiarowane (np. pod katem jakości czy poziomu wód), rozwinięte zostaną sieci monitorowania poziomu smogu oraz szlaków komunikacyjnych (pod kątem monitorowania ruchu), powstaną farmy demonstracyjne w których stosowane będą czujniki wilgotności gleby. Docelowo powstać ma 1000 węzłów przetwarzania brzegowego celem efektywnego przetwarzania danych zbieranych z urządzeń IoT oraz platforma smart city w modelu open source dostępnej dla mniejszych miasteczek i wsi w celu popularyzacji rozwiązań inteligentnych miast i wsi w mniej skomunikowanych regionach, przy zapewnieniu ochrony prywatności mieszkańców.
Kolejny punkt to rozwój półprzewodników. Brakuje tu pomysłu związanego z budową fabryki, z drugiej jednak strony ministerstwo chce wspierać ekosystem w postaci włączania polskich firm i jednostek badawczych do europejskiego łańcucha dostaw, zbudować polskie centrum kompetencji do spraw półprzewodników czy zabezpieczyć finansowanie na pokrycie kosztów dostępu polskich firm (zwłaszcza MŚP) do platformy projektowania półprzewodników w chmurze oraz do pilotażowych linii produkcyjnych.
Wśród takich kluczowych branż można także wymienić rozwój technologii blockchain (np. integracja zastosowań technologii blockchain w infrastrukturze rynków finansowych i kapitałowych, obejmująca możliwość tokenizacji różnych kategorii papierów wartościowych oraz różnych kategorii praw posiadania, a także systemów płatności, rejestrów akcji).
Ważnym elementem rozwoju ma być wsparcie technologii kosmicznych. Powstanie scentralizowana platforma do agregowania danych z różnych misji kosmicznych, satelitów i czujników. Ministerstwo chce także wykorzystać technologie kosmiczne do np. stworzenia zaawansowanych narzędzi analitycznych wykorzystujących AI do przetwarzania i interpretacji danych w celu prognozowania i wspierania decyzji w czasie rzeczywistym np. w zarządzaniu kryzysowym.
Ministerstwo postawiło także konkretne cele związane z realizacją strategii do 2035 roku. To m.in. uzyskanie poziomu 85 proc. obywateli posiadających „podstawowe kompetencje cyfrowe” i 50 proc. obywateli posiadających „zaawansowane kompetencje cyfrowe”. Planowane jest także promowanie zatrudnienia kobiet w świecie ICT: do 2035 r. mają one stanowić 35 proc. specjalistów w branży.
Pomoc dla naukowców
Kolejny, ważny punkt strategii dotyczy inwestycji w świat naukowy. Planowane jest zwiększenie inwestycji w moce obliczeniowe na potrzeby prowadzenia badań naukowych, w szczególności potrzebne do wykorzystania AI w interdyscyplinarnych dziedzinach nauki. – Zwiększenie mocy obliczeniowych musi następować razem z stworzeniem w ramach HPC (wysokowydajne przetwarzanie, ang. high-performance computing)/plGRID systemów raportowania obciążenia, liczby projektów/grantów oraz wspartych startupów – napisano w Strategii.
Rozwijane będą systemy POL-on (Zintegrowany System Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce), ELA (Ekonomiczne Losy Absolwentów) i OSF (Obsługa Strumieni Finansowania). Ciekawy jest także pomysł polegający na stworzeniu portalu, który semi-automatycznie, dzięki wsparciu AI, tworzyłby bazę technologii, usług i infrastruktury, oraz gromadził w jednym miejscu potencjał badawczy, komercjalizacyjno-wdrożeniowy, usługowy i aparaturowy wszystkich jednostek naukowych w Polsce. – Byłby on dostępny z jednej strony dla instytucji naukowych, z drugiej – dla przedsiębiorców, którym umożliwiłby nawiązywanie współpracy np. w celu realizacji wspólnych projektów w konsorcjach naukowo-przemysłowych – napisano.
Wsparcie dla przedsiębiorców
Ministerstwo Cyfryzacji chce wspierać biznes we wdrażaniu innowacji. Zgodnie ze strategią, powstanie „podmiot koordynujący transformację cyfrową przedsiębiorstw, w tym
zwłaszcza sektora MŚP, który definiowałby cele i działania, monitorował postępy,
oceniał stopień realizacji zakładanych celów, identyfikował potrzeby technologiczne
oraz oczekiwania i możliwości MŚP”.
Powstać ma spójna wizja cyfryzacji przedsiębiorstw, uwzględniająca wpływ dużych firm. Z konkretów wymienić można także udostępnienie w jednym miejscu kompleksowej informacji o dostępnych programach wsparcia oraz przeznaczonych dla przedsiębiorców materiałach i szkoleniach.
Ministerstwo chce określić katalog branży kluczowych, które dają Polsce potencjał do przewagi konkurencyjnej w skali międzynarodowej i „skierowanie w te obszary celowanych działań”. Wprowadzony zostanie także instrument „Cyfrowy start dla biznesu”, który wspierałby
nowopowstałe firmy w rozwoju cyfrowym. – Pakiet ten zawierałby propozycje rozwiązań, cyfryzujących procesy biznesowe już na początku działania firmy i ułatwiających jej prowadzenie – np. oprogramowanie biurowe, księgowe i finansowe, zarządzania relacjami z klientami oraz dokumentami, programy do komunikacji i współpracy, oprogramowanie cyberbezpieczeństwa, ewentualnie systemy planowania zasobów przedsiębiorstwa – napisano.
Dodatkowo przedsiębiorcy mogliby liczyć na specjalne usługi polegające na doradztwie, szkoleniach czy możliwości przetestowania i eksperymentowania rozwiązań w ramach pilotaży oraz wsparcia w znalezieniu źródeł finansowania transformacji cyfrowej (na przykładzie sieci EDIH – European Digital Innovation Hubs, czyli europejskich centrów innowacji cyfrowych).
Co po stronie AI
Ważnym elementem rozwoju cyfrowej gospodarki ma być także wsparcie rozwoju ekosystemu sztucznej inteligencji. W tym zakresie Ministerstwo chce stworzyć system nadzoru nad modelami i systemami AI, „dzięki czemu obywatele, konsumenci i firmy będą miały świadomość oraz pewność, że rozwiązania AI używane na rynku i w administracji publicznej są bezpieczne, zgodne z przepisami i etyką”.
Ministerstwo będzie chciało wyłonić instytucję wiodącą w zakresie badań nad AI i która będzie koordynować współpracę instytucji badawczych zajmujących się badaniami w zakresie sztucznej
inteligencji wchodzących w skład ekosystemu podmiotów zajmujących się tą tematyką.
Powstanie „przejrzyste, skoordynowane i efektywne finansowanie rozwoju polskich firm w obszarze AI i innowacji cyfrowych, a także zwiększanie poziomu wsparcia (prywatnego, publicznego) dla przedsiębiorców rozwijających i wdrażających AI”. Powstaną piaskownice regulacyjne dla innowatorów oraz jednolita baza systemów AI używanych w administracji publicznej wraz z opisem funkcji i parametrami techniczymi.
Planowane jest równieżstworzenie albo wyłonienie podmiotu odpowiedzialnego za bezpieczeństwo AI na światowym poziomie, którego zadaniem będzie badanie najnowszych zagrożeń związanych z szybkim rozwojem tej technologii, a także wsparcie w nadzorze nad
bezpieczeństwem zastosowań AI. – Jego działalność będzie wiązała się z jednej strony z bezpiecznym użytkiem i przyszłym rozwojem AI, z drugiej – z cyberbezpieczeństwem rozwiązań AI i zabezpieczeniem przed cyberatakami z wykorzystywaniem tej technologii. Instytucja będzie prowadziła globalną współpracę z innymi instytucjami tego typu – napisano.
Wśród bardziej technicznych planów wymienić można dostarczenie ogólnodostępnej zdecentralizowanej mocy obliczeniowej na potrzeby realizacji projektów sztucznej inteligencji, w tym poprzez w tym poprzez rozszerzanie i promowanie inicjatyw takich jak PLGrid czy zwiększenie transparentności procesu dostępu do mocy obliczeniowych, takich jak PLGrid, dla badań naukowych i komercji.
Cele na 2035 rok
Ministerstwo postawiło także konkretne cele związane z realizacją strategii do 2035 roku. To m.in. uzyskanie poziomu 85 proc. obywateli posiadających „podstawowe kompetencje cyfrowe” i 50 proc. obywateli posiadających „zaawansowane kompetencje cyfrowe”. Planowane jest także promowanie zatrudnienia kobiet w świecie ICT: do 2035 r. mają one stanowić 35 proc. specjalistów w branży.
Ministerstwo chce patronować rozwojowi PLLuM, czyli polskiego języka generatywnej sztucznej inteligencji. W planach jest dziesięciokrotnie zwiększenie mocy obliczeniowej komputerów dla naukowców.
Rozwijane będą technologie medyczne. Przykładowo, upowszechnione zostanie stosowanie elektronicznej dokumentacji medycznej oraz stworzone zostaną systemy analityczne pozwalające ostrzegać o chorobach. Dokładnie ma to być 100 jednostek chorobowych.
Wśród innych, konkretnych celów, wymienić można 80 proc. urzędów korzystających z AI do 2035 r., 50 proc. firm korzystających z tych narzędzi.
Cyfryzacja ma pochłonąć 100 mld złotych do 2030 r. Od 2035 r. nakłady inwestycyjne w zakresie rozwoju technologicznego państwa mają pochłaniać 5 proc. polskiego PKB.
Główne wnioski
- Cyfryzacja usług publicznych – Głównym celem strategii jest cyfryzacja administracji publicznej, w tym umożliwienie obywatelom załatwiania kluczowych spraw urzędowych online, np. przez aplikację mObywatel, oraz stworzenie jednolitego systemu e-płatności. Planowane jest także rozwinięcie platformy dane.gov.pl oraz wprowadzenie „firmowego profilu zaufanego”.
- Wsparcie dla sektora ICT oraz startupów – Ministerstwo planuje intensywne wsparcie dla branży ICT poprzez tworzenie „zamawianych kierunków studiów” i rozwój talentów, co ma docelowo zwiększyć liczbę specjalistów do 1,5 miliona. Strategia przewiduje również uproszczenie prawnych i finansowych barier dla startupów, w tym zachęty inwestycyjne oraz wsparcie dla międzynarodowej ekspansji polskich firm.
- Ambitne cele do 2035 r.– Do kluczowych celów należą: 85 proc. obywateli z podstawowymi kompetencjami cyfrowymi, zwiększenie zatrudnienia kobiet w ICT do 35 proc., dziesięciokrotny wzrost mocy obliczeniowej na potrzeby badań naukowych oraz znaczące inwestycje w cyfryzację, które pochłoną 100 mld zł do 2030 r., a od 2035 r. będą stanowiły 5 proc. PKB Polski.