Cień Donalda Trumpa nad Kanadą i Azją, cień Chin nad Tajwanem

Obejrzyj lub posłuchaj

Obejrzyj Posłuchaj

Wideocast

Powiększ video

Wideocast

Powiększ audio

00:00

Bez wątpienia najważniejszym wydarzeniem ostatnich tygodni w Kanadzie były odpowiedziany króla Karol i królowej Kamili. Brytyjski monarcha, który jest jednocześnie głową państwa kanadyjskiego przyjechał na zaproszenie premiera Marka Carneya. I wygłosi w parlamencie mowę tronową, choć zazwyczaj robi gubernator generalny.

Szef rządu w Ottawie poprosił monarchę o osobistą obecność ze względów symbolicznych i politycznych.

– W minionych miesiącach król był krytykowany za milczenie w sprawie zakusów Donalda Trumpa, który wielokrotnie deklarował, że chciałby z Kanady zrobić 51 stan USA. Dlatego też zwracano uwagę na najdrobniejsze gesty na przykład na to, że Karol III podczas swej wizyty założył do munduru kanadyjskie ordery – mówi Anna Lach.

Stany Zjednoczone vs Azja

Kanada to oczywiście nie jedyny kraj, który ma kłopoty ze Stanami Zjednoczonymi rządzonymi przez Donalda Trumpa i jego ludzi. Problemem są przede wszystkim cła, nakładane najczęściej w chaotyczny i niespodziewany sposób.

Dlatego wielu azjatyckich partnerów USA, takich jak Japonia, Korea Południowa, Malezja, Indonezja, Tajlandia, Wietnam, Kambodża i Indie, prowadzi intensywne negocjacje z Waszyngtonem dotycząc polityki celnej. Dwustronną, czasową redukcję obciążeń uzgodniły już z USA Chiny. Wyjątków dla swojego przemysłu chce Japonia. W zamian  obiecuje zwiększenie importu amerykańskich samochodów i produktów rolnych.

Negocjacje prowadzi również koreański minister handlu, przemysłu i energii. Kilka dni temu rozpoczęła się druga turę bilateralnych rozmów.

– Drugą rundę negocjacyjną zakończył już Wietnam i wkrótce ma przystąpić do trzeciej. A w kolejce stoją jeszcze Indie, a także Kambodża. Pisaliśmy niedawno o Tajlandii. Ta zaproponowała, że będzie kupowała więcej amerykańskiej ropy i gazu, ale też produktów
rolnych – wylicza Tomasz Augustyniak.

Islamska bankowość vs bezrobocie

W przypadku wielu azjatyckich państw istotne jest też to, że Stany Zjednoczone są dla nich gwarantem bezpieczeństwa.

Cła Trumpa będą jednym, być może najważniejszym, tematem zbliżającego się szczytu G7. Ten ma się odbyć w połowie czerwca w Albercie w Kanadzie. Gościem spotkania ma być prezydent Ukrainy Wołodymir Zełeński.

– Jednym z trzech tematów szczytu będzie więc wsparcie dla Ukrainy i odbudowa kraju po wojnie. Drugim - rozmaite zagrożenia, w tym cyberzagrożenia dla gospodarki i bankowości. A trzecim nieuczciwe praktyki handlowe, takie jak nadmierne subsydia przemysłowe, które zakłócają globalne rynki – mówi nasza korespondentka w Kanadzie.

O bankowości mowa była w Algierze podczas szczytu bankowości islamskiej.

– W bankowości islamskiej przede wszystkim nie ma odsetek. Wynika to stąd, że ich pobieranie jest zakazane przez Koran. Chodzi o to, że naliczanie procentów prowadzi do nadmiernego zadłużenia. A nadmierne zadłużenie do tego, że ludzie stają się niewolnikami – wyjaśnia Maciej Pawłowski.

Islamskie banki zarabiają np. na prowizjach. To rozwiązanie, które bywa bardziej stabilne dla klienta, ponieważ z góry wie, jaką kwotę będzie musiał zapłacić.

– Podczas szczytu przede wszystkim został uruchomiony szereg programów, które mają zmniejszać bezrobocie wśród młodzieży. Jest to podstawowy problem państwa arabskich. Stopa bezrobocie sięga tam czasem 40, a nawet 50 proc. – wyjaśnia nasz korespondent w krajach Maghrebu.

Finlandia vs rosyjskie tory

Kwestie islamskie – ale zupełnie inne - są też bardzo aktualne w Skandynawii. W Szwecji coraz intensywniej debatuje się o wpływie społeczności muzułmańskiej na tamtejsze społeczeństwo i tożsamość narodową.

– Nowy centroprawicowy rząd zapowiedział badania nad tym zjawiskiem, co spotyka się z poparciem części społeczeństwa, choć temat budzi spore kontrowersje. W wielu szwedzkich miastach, takich jak Sztokholm czy Uppsala, obserwuje się napięcia związane z integracją imigrantów. Te nasilają się od 2015 r., gdy rząd socjaldemokratyczny otworzył kraj na masowy napływ uchodźców – wyjaśnia Mateusz Gibała.

Z kolei sąsiednia Finlandia podejmuje działania, by uniezależnić się od wpływów rosyjskich, szczególnie w zakresie infrastruktury kolejowej. Fińskie tory kolejowe są nadal przystosowane do rosyjskiego rozstawu szyn, co rząd chce zmienić, by zintegrować się z systemem europejskim i wzmocnić wymianę handlową z UE.

Finlandia żegna się z szerokimi torami, a Tajwan – z energetyką atomową. W tym miesiącu zamknięto tam ostatnią działającą siłownię jądrową. Był to element strategii denuklearyzacji, którą rząd ogłosił w 2016 r.

– Decyzja o odejściu od energetyki atomowej budzi kontrowersje. Przeciwnicy obawiają się utraty stabilnego i niskoemisyjnego źródła energii, podczas gdy zwolennicy podkreślają ryzyko sejsmiczne, związane z trzęsieniami ziemi, oraz geopolityczne zagrożenia wynikające z napięć z Chinami – relacjonuje Tomasz Augustyniak.

Ponadto rozmawiamy o Wietnamie, państwie o którym pisze ostatni numer magazynu „The Economist”. Przywódca kraju To Lan jest tam nazywany najważniejszym azjatyckim reformistą, którego celem jest wprowadzenie Wietnamu do grona najzamożniejszych państw.

I taka oto ciekawostka: w Etopii zatrzymano mewę podejrzaną… o szpiegostwo. Ptak okazał się bowiem obiektem badań szwedzkich naukowców. Niewiele brakowało, aby doszło do międzynarodowego skandalu.

Główne wnioski

1. Wpływ polityki Donalda Trumpa na relacje międzynarodowe. Stany Zjednoczone, pod rządami obecnego prezydenta wprowadzają chaotyczne i nieprzewidywalne cła, co wywołuje napięcia i negocjacje z wieloma krajami azjatyckimi. Zapowiedzi uczynienia z Kanady 51. Stanu spowodowały, że władze w Ottawie wezwały „na pomoc” głowę państwa, czyli króla Karola III.
2. Regionalne zmiany geopolityczne i gospodarcze. Finlandia podejmuje działania na rzecz uniezależnienia się od rosyjskich wpływów. Tajwan rezygnuje z energetyki atomowej z powodu ryzyka sejsmicznego i napięć z Chinami. Szwecja intensyfikuje debatę o wpływie społeczności muzułmańskiej na społeczeństwo i tożsamość narodową.
3. Wyzwania społeczne i ekonomiczne w różnych regionach. Islamska bankowość w krajach arabskich stara się przeciwdziałać problemom zadłużenia i bezrobociu młodzieży. Wietnam realizuje ambitne reformy mające na celu dołączenie do grona najzamożniejszych państw Azji, co podkreśla rosnące znaczenie tego kraju na arenie międzynarodowej.