Technologiczna ofensywa Ministerstwa Cyfryzacji. „Uruchomimy pełnoskalowe wdrożenie narzędzi GenAI"

Aplikacja mObywatel będzie nowocześniejsza.

– Jeszcze w tym roku w aplikacji mObywatel pojawi się wirtualny asystent, który powstaje na modelu językowym PLLuM – zapowiada Dariusz Standerski, wiceminister cyfryzacji.

Rozwój funkcjonalności mObywatela jest możliwy dzięki niedawnej nowelizacji ustawy o aplikacji. W planach jest wprowadzenie nowych usług, w tym "mStłuczki", wspomnianego już wirtualnego asystenta czy "mLegitymacji" dla nauczycieli i uczniów. Jest to tylko część większych planów związanych z cyfryzacją życia publicznego i podniesienia efektywności funkcjonowania administracji rządowej.

– Równolegle Ministerstwo Cyfryzacji uruchomi pełnoskalowe wdrożenie narzędzi GenAI. Umożliwią pracownikom bezpieczne stosowanie generatywnej AI, w tym asystenta wykorzystującego wewnętrzne dokumenty resortu – zapowiada Dariusz Standerski.

Polska administracja będzie cyfrowa

Przypomnijmy, w lutym br. odbyła się konferencja prasowa, podczas której po raz pierwszy zaprezentowano PLLuM. To model językowy stworzony przez polskich naukowców, który ma być wykorzystywany na szeroką skalę w polskiej administracji rządowej. Ogłoszono wówczas powstanie konsorcjum HIVE, które podejmie się zadania w postaci wdrażania modeli AI w aplikacji mObywatel i urzędach.

Prace nad rozwojem technologii trwają. Jak zapowiada Dariusz Standerski, modele PLLuM będą również wdrażane w kolejnych urzędach.

– Projekty będą realizowane w ramach finansowania z Funduszy Europejskich na Rozwój Cyfrowy (FERC) oraz projektu AI HUB. Jednym z jego celów jest tworzenie niemal gotowych interoperacyjnych rozwiązań dla administracji publicznej i publikowanie ich w ramach open-source – tłumaczy wiceminister Standerski.

Przykładowo, dzięki publikacji kodu asystenta zbudowanego dla ministerstwa inne mniejsze jednostki administracji będą mogły użyć go jako bazy do swoich wdrożeń. Przyspieszą w ten sposób proces i zmniejszą koszty.

– Już dziś model PLLuM jest wykorzystywany do budowy asystenta urzędnika przez Lubuski Urząd Marszałkowski. W tym wypadku model działa na wewnętrznych danych urzędu. Prowadzimy również zaawansowane rozmowy z wieloma podmiotami administracji różnych szczebli o wykorzystaniu modeli PLLuM w podobnym zakresie – mówi Dariusz Standerski.

PLLuM jest obecnie testowany także jako asystent urzędnika w urzędzie miasta Gdyni.

PLLuM i polska cyfryzacja

– Sztuczna inteligencja nie może halucynować. AI ma wspierać administrację publiczną. Nie możemy dopuścić do sytuacji, by w jakikolwiek sposób kłamała. Nasz model daje poczucie bezpieczeństwa. Firmy tworzące inne polskie modele również o tym myślą. Bezpieczeństwo to odpowiedzialność za przyszłość – powiedział w czasie konferencji prasowej prezentującej PLLuM wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.

PLLuM to efekt współpracy naukowców z Politechniki Wrocławskiej, Instytutu Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Łódzkiego, Instytutu Slawistyki PAN, National Information Processing Institute oraz NASK. Do konsorcjum HIVE dołączył jeszcze Cyfronet i Centralny Ośrodek Informatyki.

Obecnie PLLuM jest dostępny w dwóch wersjach: komercyjnej i niekomercyjnej, przeznaczonej m.in. dla naukowców.

Modele PLLuM zostały wytrenowane do posługiwania się językiem polskim. Nie są to wyszukiwarki aktualnych informacji z internetu. Ich zakres analizowania i przetwarzania informacji zależy zawsze od zasobu danych, na którym pracują, na przykład danych urzędu czy portalu rządowego. Modele udostępniane publicznie testowo nie znają więc aktualnych wydarzeń i nie muszą podawać informacji bieżących. Poruszają się w zakresie swoich danych treningowych.

Kolejne projekty Ministerstwa Cyfryzacji

9 czerwca Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało o projekcie Modeli Architektury Informacyjnej Jednostek Samorządu Terytorialnego (AIS). Z budżetu ministerstwa na ten cel trafi 41 mln zł. AIS wesprze cyfrowy rozwój gmin, powiatów i województw w całym kraju.

AIS to zestaw modeli, które pozwalają stworzyć jednolite i zintegrowane środowisko cyfrowe w jednostkach samorządu terytorialnego. Oznacza to, że dane i aplikacje wykorzystywane w urzędach gmin i powiatów będą ze sobą powiązane, zamiast funkcjonować jako odrębne systemy.

– Dzięki nowemu systemowi teleinformatycznemu urzędy będą mogły szybciej przetwarzać sprawy obywateli i firm, ograniczając formalności i skracając czas oczekiwania. Projekt odpowiada na realne potrzeby samorządów, które mierzą się z coraz większą liczbą zadań cyfrowych – skomentował Krzysztof Gawkowski.

Inwestycje w świat publiczny. Co dalej?

Zgodnie ze strategią cyfryzacji opublikowaną w pierwszej wersji w październiku 2024 r. głównym celem działań rządu ma być cyfryzacja usług administracyjnych dla obywateli. Przykładowo, każdy obywatel będzie mógł sprawdzić status sprawy, która będzie procedowana. Wszystkie kluczowe usługi mają być dostępne przez aplikację mObywatel.

Ministerstwo chce także budować „E-Państwo”. Jego elementem będzie system „e-płatności” dla wszystkich usług czy zapewnienie interoperacyjności wszystkich systemów i rejestrów publicznych.

Pod koniec maja Ministerstwo Cyfryzacji informowało także o wynikach konkursu "Cyberbezpieczny Rząd". Na projekty związane z bezpieczeństwem administracji państwowej pójdzie 271 mln zł z Krajowego Planu Odbudowy. Dofinansowanie trafi do instytucji publicznych w całym kraju. Pozytywną ocenę merytoryczną uzyskało 51 projektów o całkowitej wartości ponad 308 mln zł. Z tego ponad 271 mln zł to wartość grantów, natomiast 37 mln zł to wkład własny beneficjentów.  

Pieniądze popłyną do ministerstw (blisko 58,6 mln zł), urzędów wojewódzkich (112,8 mln zł) i centralnych (89 mln zł). Wsparcie otrzymają także służby państwowe (11mln zł). Kolejnym krokiem będzie podpisanie umów i rozpoczęcie realizacji projektów.

Główne wnioski

1. Polska administracja publiczna wkracza w erę sztucznej inteligencji, a kluczową rolę w tym procesie odegrają krajowe modele językowe, takie jak PLLuM. Ministerstwo Cyfryzacji intensyfikuje działania na rzecz pełnego wdrożenia sztucznej inteligencji w sektorze publicznym, czego wyrazem jest rozwój modelu językowego PLLuM i jego implementacja w aplikacji mObywatel oraz w jednostkach administracji różnego szczebla. Celem jest stworzenie bezpiecznych i zaufanych narzędzi, które będą wspierać urzędników i obywateli w codziennym kontakcie z instytucjami państwowymi. Wdrożenia już rozpoczęły się m.in. w Lubuskim Urzędzie Marszałkowskim i urzędzie miasta Gdyni. Polska stawia na budowanie własnych, suwerennych kompetencji technologicznych w obszarze AI.
2. mObywatel stanie się centrum zintegrowanych e-usług publicznych, a wirtualny asystent będzie przełomem w obsłudze obywateli. Nowelizacja ustawy o aplikacji mObywatel umożliwia rozszerzenie jej funkcjonalności o wiele nowoczesnych usług, w tym wirtualnego asystenta opartego na modelu PLLuM. To rozwiązanie nie tylko zautomatyzuje procesy administracyjne, ale także znacząco poprawi dostępność usług, np. dla osób z niepełnosprawnościami. Asystent będzie mógł prowadzić dialog z użytkownikiem, wyjaśniać procedury, pomagać w składaniu wniosków, a z czasem także personalizować obsługę na podstawie historii użytkownika. Wirtualny asystent to zapowiedź skoku w cyfrowej obsłudze obywatela – od pasywnego interfejsu do aktywnego, kontekstowego doradcy.
3. Polska strategia cyfryzacji skoncentruje się na integracji systemów, zwiększeniu dostępności oraz bezpieczeństwie usług publicznych. Działania Ministerstwa Cyfryzacji, takie jak wdrożenie projektów AIS, AI HUB czy program "Cyberbezpieczny Rząd", mają na celu nie tylko modernizację systemów administracyjnych, ale także ich pełną interoperacyjność i zwiększenie odporności na zagrożenia cyfrowe. Zestaw modeli AIS ma doprowadzić do ujednolicenia środowisk cyfrowych w gminach, powiatach i województwach, co skróci czas obsługi spraw, uprości procedury i poprawi komfort obywatela. Równocześnie inwestycje w bezpieczeństwo informatyczne – o łącznej wartości ponad 271 mln zł – mają zabezpieczyć infrastrukturę administracyjną przed zagrożeniami.