Koniec z fikcją pełnoletności? UE testuje aplikację do weryfikacji wieku na stronach porno

Unia Europejska intensyfikuje działania, aby chronić dzieci przed pornografią w internecie. 14 lipca 2025 roku Komisja Europejska udostępniła pierwszy prototyp aplikacji do weryfikacji wieku. System ma służyć do udowodnienia, że internauta ukończył 18 lat, ale bez ujawniania jakichkolwiek innych danych osobowych.

Aplikacja została opracowana w oparciu o technologię open-source. Ma być solidna, przyjazna dla użytkownika i w pełni kompatybilna z przyszłymi europejskimi portfelami tożsamości cyfrowej. Zamysł jest taki, że wiek zostanie zweryfikowany w aplikacji na podstawie szczegółowych danych osobowych, ale serwisy online otrzymają jedynie potwierdzenie, że osoba ma ponad 18 lat.

Pierwszymi krajami, które wezmą udział w fazie pilotażowej, są Dania, Francja, Grecja, Włochy i Hiszpania. Państwa będą testować rozwiązanie techniczne z myślą o włączeniu go do swoich krajowych portfeli cyfrowych lub opublikowaniu dostosowanej krajowej aplikacji weryfikacji wieku. Testy z użytkownikami rozpoczęły się już pod koniec czerwca i będą rozszerzane przy wsparciu unijnych centrów bezpieczniejszego internetu.

Bruksela wszczyna postępowanie przeciwko gigantom branży porno

Równolegle z uruchomieniem aplikacji, KE prowadzi formalne postępowanie przeciwko czterem największym platformom pornograficznym: Pornhub, Stripchat, XNXX i XVideos. Wszystkie zostały zakwalifikowane jako „bardzo duże platformy online” (VLOP) w ramach unijnego prawa usług cyfrowych (DSA). Każda z nich ma ponad 45 mln przeciętnych użytkowników miesięcznie.

Komisja zarzuca tym platformom brak odpowiednich i proporcjonalnych środków zapewniających wysoki poziom prywatności, bezpieczeństwa i ochrony nieletnich. Szczególnie krytykuje brak skutecznych narzędzi weryfikacji wieku, które miałyby chronić dzieci przed treściami dla dorosłych.

Funkcjonariusz Komisji podkreślił podczas briefingu, że obecny system oświadczeń jest nieskuteczny. Informacje uzyskane od platform pokazują, że „naprawdę nie mają one skutecznego systemu weryfikacji wieku”. Kliknięcie opcji „Tak, mam 18 lat” nie stanowi wystarczającej ochrony.

Jeśli zarzuty się potwierdzą, na firmy mogą zostać nałożone nakazy sądowe lub kary w wysokości do 6 proc. ich globalnych rocznych obrotów. W skrajnych przypadkach grozi im zakaz działania na terenie UE.

Brytyjski Ofcom wyznacza złoty standard weryfikacji

Tymczasem brytyjski regulator Ofcom opublikował szczegółowe wytyczne dla „wysoce skutecznej weryfikacji wieku”. Są precedensem dla całej Europy. Ofcom oczekuje, że metoda weryfikacji spełni cztery kluczowe kryteria: techniczną dokładność, odporność, niezawodność i sprawiedliwość.

Regulator przedstawił siedem rekomendowanych metod weryfikacji wieku:

Weryfikacja serwisem bankowym

Za zgodą użytkownika system bankowy przekazuje stronie jedynie potwierdzenie „tak/nie”. Nie ujawniania daty urodzenia ani innych danych osobowych.

Dopasowanie zdjęcia do dokumentu

Użytkownik przesyła zdjęcie dokumentu tożsamości oraz selfie. System porównuje zdjęcie z dokumentu z aktualnym wizerunkiem, aby potwierdzić, że to ta sama osoba.

Szacowanie wieku na podstawie twarzy

Analiza twarzy użytkownika na podstawie zdjęcia lub wideo, aby oszacować wiek. System sprawdza też, że to osoba, a nie zdjęcie czy maska.

Weryfikacja operatora sieci

Użytkownik daje zgodę na sprawdzenie przez operatora, czy na jego numerze telefonu założone są filtry wiekowe. Brak ograniczeń potwierdza pełnoletność.

Weryfikacja karty kredytowej

System sprawdza ważność karty kredytowej. Karty kredytowe wydawane są tylko osobom powyżej 18 lat, więc ich posiadanie potwierdza pełnoletność.

Usługi tożsamości cyfrowej

Obejmują cyfrowe portfele tożsamości, które mogą bezpiecznie przechowywać i udostępniać informacje potwierdzające wiek w formacie cyfrowym.

Szacowanie wieku na podstawie emaila

System analizuje adres email pod kątem innych usług online, w których go wykorzystano, np. bankowość czy dostawcy mediów. Tak szacuje wiek użytkownika.

Metody odrzucone przez Ofcom jako nieskuteczne to oświadczenie o wieku, weryfikacja kartą debetową (nie wymagają ukończenia 18 lat) oraz ogólne ograniczenia umowne w regulaminie serwisu.

System ma być elastyczny, aby umożliwić ustawienie innych limitów wiekowych albo innych parametrów, np. zakup alkoholu. Państwa członkowskie będą mogły zdecydować o tym podczas dostosowywania go do kontekstu krajowego.

Branża i eksperci ostrzegają przed konsekwencjami

Operatorzy serwisów dla dorosłych ostrzegają, że zbyt restrykcyjne przepisy mogą wypchnąć ruch do nielegalnych kopii stron. A małe serwisy mogą nie udźwignąć kosztów certyfikowanych narzędzi weryfikacji. Eksperci ds. prywatności z kolei zwracają uwagę, że nawet przy zanonimizowanym potwierdzaniu wieku może dojść do zbierania metadanych, które pozwalają profilować upodobania użytkowników.

Według danych cytowanych w mediach z Pornhuba korzysta w Polsce jedna trzecia nieletnich internautów. Jednocześnie badania pokazują, że 88 proc. rodziców w UE popiera obowiązkowe sprawdzanie pełnoletności na stronach porno.

Organizacje zajmujące się prawami cyfrowymi, takie jak Open Rights Group, wyrażają obawy dotyczące prywatności użytkowników. Ostrzegają, że systemy weryfikacji wieku mogą być nieskuteczne, bo zepchną użytkowników do „mroczniejszych zakątków” internetu.

W fazie testowej UE chce na bieżąco znajdować kolejne możliwe zastosowania. Komisja zaprosiła również platformy online z treściami dla dorosłych do uczestnictwa w pilotażu. Weryfikacja wieku ma zostać również zintegrowana z cyfrowym unijnym dowodem tożsamości (eID), który ma być dostępny we wszystkich państwach członkowskich UE od końca 2026 roku. Komisja planuje, że rozwiązanie będzie gotowe do szerszego wdrożenia wraz z wprowadzeniem europejskich portfeli tożsamości cyfrowej pod koniec 2026 r.

Główne wnioski

1. Komisja Europejska chce definitywnie skończyć z systemem oświadczeń wieku na stronach porno. Proste kliknięcie opcji "Tak, mam 18 lat" zostało uznane za całkowicie nieskuteczne. Platformy muszą wdrożyć znacznie bardziej zaawansowane metody weryfikacji.
2. Brytyjski Ofcom przedstawił siedem sprawdzonych metod weryfikacji wieku, które łączą skuteczność z ochroną prywatności - od weryfikacji bankowej po szacowanie wieku na podstawie twarzy.
3. Platformom takim jak Pornhub, Stripchat, XNXX i XVideos grożą kary do 6 proc. globalnych obrotów lub całkowity zakaz działania w UE