Rekordowe wypłaty z PPK. Dlaczego warto wytrzymać do emerytury?

Obejrzyj lub posłuchaj

Obejrzyj Posłuchaj

Wideocast

Powiększ video

Wideocast

Powiększ audio

00:00

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to publiczny program odkładania na emeryturę. Mimo szerokiej kampanii informacyjnej oraz automatycznego zapisu, sporo osób z programu się wypisuje. Co ciekawe, ostatnio pojawił się nowy trend – pracownicy pozostają w programie, ale robią regularne wypłaty środków.

Z jednej strony to potwierdzenie tego, że pieniądze należą do beneficjentów. Z drugiej – wielka szkoda – bo zamysł programu jest zupełnie inny. O tajnikach PPK, oraz dlaczego warto odkładać do samej emerytury, w najnowszej odsłonie "Można jaśniej" mówi Oskar Sobolewski, założyciel "Debaty Emerytalnej", ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK.

PPK od A do Z. Trzy źródła finansowania i automatyczny zapis

– PPK to program, który został stworzony w 2019 roku. Polega na tym, że buduje się oszczędności, buduje się kapitał na przyszłość. Wspólnie z pracodawcą i wspólnie z zasileniami ze środków publicznych. Co miesiąc z naszego wynagrodzenia jest potrącona wpłata podstawowa uczestnika (2 proc.), a pracodawca dokłada 1,5 proc. swojej wpłaty podstawowej. Poza tym każdy uczestnik otrzymuje wpłatę powitalną na starcie programu oraz – co roku, o ile spełnione zostaną odpowiednie warunki – dopłatę roczną ze środków publicznych – tłumaczy Sobolewski na wstępie.

Jak dodaje, aby ułatwić utrzymanie programu, ustawodawca przewidział automatyczny zapis co cztery lata. Nawet osoby, które wcześniej zrezygnowały z PPK, są ponownie zapisywane. Jeśli nie chcą, ponownie muszą składać deklarację rezygnacji.

Zdaniem eksperta to dobry mechanizm i nie należy go zmieniać, bo skłania do regularnego odkładania na przyszłą emeryturę.

Zwroty środków. Elastyczność kontra długoterminowe odkładanie

Choć wokół programu narosło wiele mitów, ten podstawowy, że państwo może "zabrać" te środki łatwo obalić. A pomaga w tym fakt, że Polacy regularnie dokonują zwrotu środków. I choć dla długoterminowego odkładania ma to skrajnie negatywne skutki, to jednak – zdaniem eksperta – i z tego nie warto rezygnować, by nie wylewać dziecka z kąpielą.

Na koniec maja 2025 roku blisko 718 tys. osób skorzystało ze zwrotu środków z PPK. Łączna wypłacona kwota sięgnęła 5,8 mld zł. Zwroty można realizować wielokrotnie, jednak po każdej wypłacie konto jest “zerowane”. Niemniej od kolejnej pensji wpłaty wracają na rachunek uczestnika.

Zwrot środków nie jest równoznaczny z wypisaniem się z programu, jednak jest równoznaczny z pozbawieniem się wpłaty powitalnej oraz dopłaty rocznej, a część środków wpłaconych przez pracodawcę dopisywana jest na koncie w ZUS. I o tym należy pamiętać, dokonując wypłat.

Wypłata z PPK. Co tracimy?

– Środków z OFE nie moglibyśmy wypłacić sobie w dowolnym momencie. A środki z PPK jak najbardziej możemy. Oczywiście z pewnymi potrąceniami. Musimy pamiętać o tym, żeby budować ten kapitał. Zakładając, że wiek emerytalny nie zostanie zmieniony, to świadczenia emerytalne będą bardzo niskie. Żyjemy coraz dłużej, co oznacza, że kapitał będzie dzielony przez większą liczbę miesięcy – tłumaczy Oskar Sobolewski. Zachęcając do odkładania w PPK bez wypłat, jeśli nie są absolutnie konieczne.

Mamy trzy źródła finansowania PPK: uczestnik, pracodawca i środki publiczne. W przypadku zwrotu tracimy dopłaty państwowe – wpłata powitalna i roczne zasilenia wracają do systemu.

– Przy zwrocie środków od uczestnika PPK pobierany jest też podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki). Z kolei z wpłat od pracodawcy – 30 proc. trafia na nasze kontro do ZUS-u, a pozostałe 70 proc. – pomniejszone o podatek od zysków – jest nam wypłacane – dodaje ekspert.

Zatem o ile wpłaty własne można odzyskać w całości (pomniejszone jedynie o podatek od zysków), o tyle cenne wsparcie publiczne, które buduje wartość naszego kapitału, przepada.

Ekonomia behawioralna, która pomaga oszczędzać

Elementy ekonomii behawioralnej wykorzystane w PPK polegają na tym, że z automatu zostajemy zapisani. Nie musimy nic robić, żeby uczestniczyć i oszczędzać – tłumaczy Oskar Sobolewski.

– Aby zrezygnować, musimy podjąć aktywne działanie i złożyć oficjalną deklarację rezygnacji, przygotowaną na urzędowym druku. Dzięki temu PPK jest dobrowolne, ale wyjście z programu wymaga świadomego kroku – dodaje.

Taki mechanizm "przyjaznego pchnięcia" pozwala wielu osobom odkładać środki niejako "po cichu", bez konieczności pamiętania o comiesięcznym zleceniu. Co jest dobre w długim terminie i ułatwia odłożenie "dodatkowej" emerytury.

Więcej o tym, jak skutecznie odkładać na emeryturę oraz o blaskach i cieniach PPK – w pełnym odcinku wideocastu XYZ "Można jaśniej". Zachęcamy do oglądania lub słuchania.

Główne wnioski

1. Trzy źródła finansowania (pracownik, pracodawca, państwo) czynią PPK programem wartym uwagi. I choć wielokrotne zwroty to elastyczność, to jednak obniżają one wartość dopłat i wydłużają drogę do solidnej poduszki emerytalnej.
2. Automatyczny zapis co 4 lata do PPK, wspierany ekonomią behawioralną, ułatwia długofalowe oszczędzanie, bo opuszczenie programu wymaga świadomej decyzji.
3. Strategia długoterminowa – nawet niewielkie, ale regularne wpłaty przez dekady przekładają się na wymierne wsparcie finansowe w dniu przejścia na emeryturę.

Partnerem programu jest Santander Bank Polska

Jesteśmy jedną z największych grup finansowych i największym bankiem z kapitałem prywatnym w Polsce. Oferujemy nowoczesne rozwiązania finansowe dla osób indywidualnych, mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz polskich i międzynarodowych korporacji – zapraszamy na www.santander.pl. Pomagamy naszym klientom w osiąganiu sukcesów, wspieramy w realizacji tego, co dla nich ważne.
Prowadzimy klientów przez świat finansów w przejrzysty sposób.