Zaloguj się 
Dzieje się!
5 kluczowych punktów w grze o 100 mld euro. CEE AI Action Plan wytycza trasę, by uczynić region nową siłą technologiczną w Europie
Europa Środkowo-Wschodnia staje przed szansą przekształcenia się w nowy europejski silnik innowacji AI. Taką ambicję wyraża CEE AI Action Plan – strategia przedstawiona przez izbę AI Chamber w związku z EU Digital Summit w Gdańsku. Liderzy sektora zrzeszeni w izbie zaprezentowali pięciopunktowy dokument z kluczowymi działaniami do realizacji w najbliższych miesiącach. Cel: pobudzić innowacje, wesprzeć wdrażanie rozwiązań AI w sektorze MŚP oraz zmniejszyć lukę cyfrową regionu.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie pięć filarów ma uczynić Europę Środkowo-Wschodnią nową siłą technologiczną w Europie.
- Jakie działania proponuje AI Chamber, by wzmocnić infrastrukturę dla rozwoju AI w regionie CEE.
- Jakie inicjatywy mają przyciągnąć talenty, kapitał i zmienić wizerunek CEE z podwykonawcy na lidera innowacji.
Gra jest warta świeczki – wpływ szybkiego wdrożenia sztucznej inteligencji, zwłaszcza w małych i średnich firmach, może być ogromny. Z opracowania Implement Consulting Group zrealizowanego na zlecenie Google, cytowanego w raporcie AI Chamber, wynika, że PKB regionu CEE może wzrosnąć o 90-100 mld euro w ciągu dekady, jeśli firmy efektywnie wdrożą rozwiązania AI. Oznaczałoby to wzrost o ok. 5 proc. Plan skoordynowanych działań, który ma uczynić tę prognozę realną, zaprezentowano przy okazji EU Digital Summit w Gdańsku.
– AI Action Plan to przede wszystkim mapa drogowa dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Zgromadziliśmy partnerów z różnych państw, niezależnych ekspertów, ambasadorów naszej idei. Stoimy w obliczu momentu, w którym albo wykorzystamy naszą szansę, albo ją zaprzepaścimy – mówi Tomasz Snażyk, prezes AI Chamber.
AI Action Plan to przede wszystkim mapa drogowa dla krajów Europy Środkowej. Stoimy w obliczu momentu, w którym albo wykorzystamy naszą szansę, albo ją zaprzepaścimy.
Pięć filarów planu AI
Aby realnie myśleć o roli lidera, potrzebne są szybkie i skoordynowane działania. Izba, która zrzesza startupy, organizacje oraz NGO działające w obszarze sztucznej inteligencji w Europie Środkowo-Wschodniej, wskazuje pięć kluczowych osi działania:
- infrastruktura
- dane
- kapitał ludzki
- regulacje
- finansowanie
Działania te mają być skierowane przede wszystkim do sektora małych i średnich przedsiębiorstw.
– To plan transformacji, a nie gotowa recepta dla każdego. Będziemy współpracować z samorządami, administracją krajową i partnerami w każdym kraju, by dostosować AI Action Plan do lokalnych potrzeb i skutecznie wdrożyć go tam, gdzie może przynieść największy efekt – dodaje Tomasz Snażyk.
Po pierwsze: infrastruktura
Podstawą rewolucji technologicznej jest odpowiednie zaplecze infrastrukturalne – zarówno w zakresie mocy obliczeniowej, jak i magazynowania danych. W obu obszarach region CEE ma wiele do nadrobienia. Obecnie nie dysponuje on wystarczającą mocą obliczeniową – mimo że Czechy (superkomputer Karolina) i Bułgaria (Discoverer) zainwestowały w tym zakresie, ich zasoby wciąż są niewielkie w porównaniu z bardziej rozwiniętymi państwami UE.
Plan AI Chamber zakłada klastrowanie mocy obliczeniowej w ramach regionu i jej udostępnienie MŚP oraz ośrodkom naukowym – m.in. w formie voucherów wspierających wdrożenia AI.
– Vouchery, warte przykładowo 10 tys. euro, mogłyby trafiać do firm na wdrożenie narzędzi AI lub rozwiązań cyfrowych. Potrzebujemy także zachęt dla dużych firm do inwestowania w AI oraz badania i rozwój – np. w postaci ulg podatkowych – wskazuje Gabriele Mazzini, główny architekt unijnego AI Act i współpracownik naukowy MIT Media Lab.
Najbszybsze superkomputery na świecie
Zestawienie najmocniejszych maszyn świata prowadzi serwis TOP500. Jego czerwcowa edycja potwierdza dominację USA w dziedzinie superkomputerów. Jednostką mocy obliczeniowej jest FLOPS (floating point operations per second), czyli liczba operacji zmiennoprzecinkowych wykonywanych na sekundę. Przedrostek eksa- oznacza trylion, a peta- – biliard. Mówimy więc o naprawdę ogromnych wartościach.Dla porównania: standardowy komputer osiąga dziś moc rzędu kilkuset gigaflopsów, a więc jest około miliona razy wolniejszy od liderów tej listy.
Wykres interaktywny 
Pełny ekran Dane i testowanie
Ważnym elementem wsparcia mają być tzw. testbedy – specjalne środowiska testowe umożliwiające sprawdzanie nowych technologii, zwłaszcza w obszarach ochrony zdrowia i autonomicznej mobilności. Izba liczy, że dzięki wspólnym wysiłkom jedna z unijnych gigafabryk AI powstanie właśnie w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Nawet najlepsze superkomputery nie zostaną w pełni wykorzystane, jeśli między państwami nie będzie sprawnego przepływu danych. A to oznacza konieczność ujednolicenia standardów zarządzania danymi oraz budowy transgranicznych „trustów danych” – szczególnie w sektorach takich jak zdrowie i przemysł. Chodzi o bezpieczną wymianę danych w zanonimizowanej formie. Pomóc ma w tym regionalna sieć do legalnego korzystania z danych, a docelowo – platforma do obrotu danymi i licencjami na ich użycie.
Nawet najlepsze superkomputery nie zostaną w pełni wykorzystane, jeśli między państwami nie będzie sprawnego przepływu danych.
Przyciągać talenty i wzmacniać ich kompetencje
Region Europy Środkowo-Wschodniej od lat słynie z dobrze wykwalifikowanej kadry inżynieryjnej. Ale dziś to za mało. Edukację z zakresu AI trzeba wzmacniać systemowo, już od szkoły podstawowej, a także poprzez szeroko zakrojone programy podnoszenia kwalifikacji – niezależnie od branży czy stanowiska.
Twórcy planu postulują także, by specjaliści ds. AI mogli korzystać z uproszczonych procedur wizowych, a co ważniejsze – by mieli realne możliwości rozwoju kariery w Europie, nie poza jej granicami.
Regulacje i finanse
Regulacje rzadko nadążają za technologią – szczególnie przy tak dynamicznym postępie. Dlatego AI Chamber proponuje tworzenie regionalnych piaskownic regulacyjnych, które pozwolą startupom bezpiecznie testować systemy AI bez nadmiernych obciążeń prawnych. Wśród innych rekomendacji znalazły się: monitorowanie liczby patentów, cele wdrożeniowe dla administracji publicznej oraz wspieranie projektów transgranicznych.
Jednak jednym z największych wyzwań pozostaje finansowanie rozwoju AI. Aby zapobiec marginalizacji regionu, izba proponuje uruchomienie krajowych programów finansowania, grantów dla uczelni i instytucji badawczych oraz wsparcia dla projektów realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.
CEE potrzebuje rebrandingu
Celem planu jest nie tylko rozwój AI, lecz także zmiana wizerunku Europy Środkowo-Wschodniej. Dotychczas region postrzegany był jako dostawca usług i taniej siły roboczej. Teraz ambicją jest pozycjonowanie CEE jako centrum badań i innowacji.
AI Chamber chce promować firmy odnoszące sukcesy w AI, budując nową narrację o regionie.
– Do tej pory nasze kraje często ze sobą konkurowały. Teraz widać jasno – czas na współpracę. Jesteśmy otwarci na rozmowy, spotkania, organizowanie wydarzeń, debat, okrągłych stołów – podsumowuje Tomasz Snażyk.
Główne wnioski
- CEE AI Action Plan opiera się na pięciu filarach: infrastrukturze, danych, kapitale ludzkim, regulacjach i finansowaniu. Szczególny nacisk położono na wsparcie sektora MŚP we wdrażaniu rozwiązań AI oraz rozwój współpracy regionalnej.
- Aby skutecznie konkurować z Europą Zachodnią i USA, region musi zbudować wspólne zasoby obliczeniowe, ułatwić przepływ danych i przyciągać talenty.
- Celem planu jest nie tylko technologiczny rozwój, lecz także zmiana wizerunku Europy Środkowo-Wschodniej – z taniego zaplecza IT na centrum badań i innowacji AI.
Materiał powstał we współpracy z AI Chamber.
