Analizy

Długość życia w zdrowiu rośnie szybciej niż oczekiwana długość życia. Różnice między płciami nie maleją

Długość życia w zdrowiu w Polsce rośnie szybciej niż całkowita długość życia, co oznacza, że przeciętny Polak spędza coraz większą część życia w dobrej kondycji. Jednocześnie nie maleją różnice między kobietami a mężczyznami, kobiety wciąż mogą liczyć na wyraźnie dłuższe życie w dobrej formie. Nowe dane GUS pokazują także, że dystans między regionami oraz między miastem a wsią stopniowo się zmniejsza.

Michał Kulbacki

20.11.2025, 05:00

Z tego artykułu dowiesz się…

Ile wynosi oczekiwana długość życia w zdrowiu w Polsce i jak zmieniała się na przestrzeni ostatnich lat.
Jakie były różnice w tym zakresie pomiędzy kobietami i mężczyznami oraz między regionami.
O czym w kontekście rozwoju gospodarczego świadczą zmiany trwania życia w zdrowiu.

Oczekiwana długość życia w zdrowiu w momencie urodzenia wyniosła 61,6 roku dla mężczyzn oraz 65,3 dla kobiet, wynika z nowych danych opublikowanych przez GUS. Obie metryki poprawiły się w stosunku do wcześniejszego roku, o 0,3 roku dla mężczyzn i 0,7 roku dla kobiet.

Długość życia w zdrowiu poprawia się

Trwanie życia w zdrowiu stanowi wskaźnik pokazujący, ile lat przeciętnie żyją ludzie bez subiektywnie i indywidualnie postrzeganej niepełnosprawności. Jest on obliczany w oparciu o badania ankietowe oraz tablice oczekiwanej długości trwania całego życia. Nie jest to żadna twarda miara, a pewne przybliżenie tego, w jakim wieku przeciętnie ludziom pogarsza się zdrowie na tyle, by mogli się określić nie w pełni sprawnymi.

W ciągu ostatnich 15 lat oczekiwane trwanie życia w zdrowiu w Polsce w momencie urodzenia się zwiększyło. Dla mężczyzn był to wzrost z 57,5 roku w 2009 r. do 61,6 roku w 2024 r. Dla kobiet było skok z 61,1 roku do 65,3 roku. Ten wzrost był bardzo zbliżony dla obu płci, wyniósł nieco ponad 4 lata.

Co istotne, wzrost życia w zdrowiu był wyraźnie szybszy niż wzrost oczekiwanej długości życia w tym okresie. W przypadku kobiet o ok. ponad 2,5 roku, natomiast w przypadku mężczyzn o 1 rok. Szacuje się, że kobieta przeżyje 79,4 proc. swojego życia w zdrowiu, w przypadku mężczyzn ten odsetek wynosi 82,3 proc. To ma istotne znaczenie dla systemu ochrony zdrowia, bowiem w ostatecznym rozrachunku może ograniczyć zapotrzebowanie na finansowanie tego systemu.

Kobiety znacznie dłużej w zdrowiu na emeryturze

Na przestrzeni analizowanego okresu nie nastąpiło zbliżenie się wyników kobiet i mężczyzn. Oczekiwana długość życia w zdrowiu mężczyzn wynosi 94 proc. wyniku kobiety. Innymi słowy, mężczyźni mogą liczyć na bycie w pełni sprawnymi średnio o 6 proc. krócej niż kobiety.

Warto osadzić te dane w kontekście wieku emerytalnego. Obecnie jest to 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Oczekiwana w momencie urodzenia długość życia dla kobiet na poziomie 65,3 roku oraz 61,6 roku dla mężczyzn oznacza zatem, że kobieta na emeryturze będzie mogła liczyć na ponad 5 lat życia w zdrowiu, a mężczyzna statystycznie będzie przechodził już kilka lat po utracie pełnej sprawności.

Podobnie wyglądają te statystyki, kiedy spojrzymy na oczekiwaną długość życia w zdrowia dla obecnych 60-latków. Wynosi ona 11,1 roku dla mężczyzn oraz 12,4 roku dla kobiet. Zatem po osiągnięciu wieku emerytalnego kobiety będą cieszyć się zdrowiem ponad 12 lat, mężczyźni jedynie 6 lat. Te statystyki to jeden z argumentów za zrównaniem wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn.

Umiarkowane różnice regionalne i konwergencja

W zakresie długości życia w zdrowiu występuje dosyć niewielkie zróżnicowane na poziomie poszczególnych województw. Najdłuższe oczekiwane trwanie życia w zdrowiu w momencie urodzenia było w woj. wielkopolskim, było średnio 2,4 proc. wyższe niż dla całej Polski (przeciętnie dla obu płci). Najniższy oczekiwany wiek życia w zdrowiu był w woj. lubelskim, wynosił o 2,5 proc. mniej niż średnia dla Polski.

W bardziej zamożnych województwach oczekiwana długość życia w zdrowiu jest nieco dłuższa niż w mniej zamożnych. Ta zależność nie jest jednak istotna, tłumaczy bardzo niewielką część różnic występujących w statystykach trwania życia w zdrowiu.

Widać to na wykresie. Województwo lubelskie ma niemal taką samą oczekiwaną długość życia w zdrowiu co województwo łódzkie, choć pierwsze generuje 69 proc. krajowej średniej PKB na mieszkańca, a drugie 95 proc. Z kolei województwa wielkopolskie, dolnośląskie i śląskie generują ok. 105 proc. krajowej średniej po względem dochodu na mieszkańca. Natomiast pod względem oczekiwanej długości trwania życia występują między nimi różnice.

Ciekawy zjawiskiem jest to, że na przestrzeni 15 lat doszło do konwergencji długości trwania życia. W województwach, gdzie ta miara była niższa w 2009 r. miał miejsce wyższy wzrost do 2024 r. I odwrotnie, w województwach o najwyższych poziomach w 2009 r., wzrost była wyraźnie wolniejszy. W efekcie różnica pomiędzy województwami o najniższą i najwyższą oczekiwanym trwaniem życia w zdrowiu spadła z prawie 6 proc. w 2009 r. do 4,4 proc. w 2024 r. dla kobiet oraz z 6,6 do 5,7 proc. dla mężczyzn.

Zmniejszyły się także różnice między długością życia w zdrowiu pomiędzy mieszkańcami wsi i miast. W przypadku mężczyzn nastąpiło wręcz odwrócenie proporcji. W 2009 r. mężczyzn w momencie urodzenia na wsi mógł liczyć na życie w zdrowiu o 2,7 proc. krótsze niż w mieście. W 2024 r. może liczyć na życie w zdrowiu o 0,3 proc. dłuższe niż w mieście. Dla kobiet różnica na rzecz miast spadła z 6 proc. do 4,9 proc.

Długość życia w zdrowiu to miara rozwoju gospodarczego

Oczekiwana długość trwania życia w zdrowiu to jedna z miar szeroko pojmowanego rozwoju gospodarczego. Jej wzrost na przestrzeni ostatnich lat pokazuje, że za wzrostem poziomu zamożności poszedł również wzrost jakości życia. Co więcej, jak pokazują dane na poziomie województw, ten wzrost „podniósł wszystkie łodzie” – we wszystkich województwach długość życia w zdrowiu poprawiła się, a różnice między regionami nie są duże. Warto to docenić.

Z drugiej strony, zasmucające jest to, że nie zmniejszyła się różnica między długością życia w zdrowiu dla kobiet i mężczyzn.

Długość życia w zdrowiu rośnie szybciej niż oczekiwana długość życia. W ciągu 15 lat obie płcie zyskały ponad 4 lata życia w zdrowiu, przy czym tempo wzrostu było wyraźnie wyższe niż wzrost całkowitej długości życia. Kobiety przeżywają w zdrowiu 79,4 proc. życia, a mężczyźni 82,3 proc.
Różnice między kobietami a mężczyznami utrzymują się. Mężczyźni mogą liczyć na ok. 6 proc. krótsze życie w zdrowiu niż kobiety. To szczególnie widoczne w kontekście emerytury: kobiety spędzają w zdrowiu ponad 5 lat po przejściu na emeryturę, mężczyźni będą tracić pełną sprawność jeszcze przed emeryturą.
Wyrównywanie różnic regionalnych i między miastem a wsią. Choć województwa różnią się poziomem zamożności, rozbieżności w długości życia w zdrowiu są niewielkie i w ostatnich 15 latach dodatkowo się zmniejszyły. Zatarły się też różnice między miastami a wsią, a w przypadku mężczyzn sytuacja nawet odwróciła się na korzyść wsi.