Dzieje się
Ten wpis stanowi część relacji na żywo z 13.04.2025
NEWSROOM XYZ

Centrum Badań Kosmicznych PAN pracuje nad specjalnymi robotami

W Centrum Badań Kosmicznych PAN trwają prace nad dwoma zaawansowanymi robotami, które już wkrótce mogą zrewolucjonizować pracę w szklarniach. Jeden z nich ma autonomicznie zbierać pomidory, drugi – czyścić panele słoneczne.

Co ciekawe, technologie opracowywane w ramach projektu MobiRobAI mogą w przyszłości znaleźć zastosowanie poza Ziemią – także w eksploracji kosmosu.

„Mimo istotnych różnic między robotami kosmicznymi a tymi pracującymi na Ziemi, wiele rozwiązań można przenieść z jednego środowiska do drugiego. Kluczowa jest tu sztuczna inteligencja – to ona umożliwia samodzielne podejmowanie decyzji przez roboty, zarówno w szklarniach, jak i na innych ciałach niebieskich” – tłumaczy prof. Marek Banaszkiewicz, kierownik projektu MobiRobAI.

Sztuczna inteligencja nauczy się rozpoznawać pomidory

Jeden z opracowywanych robotów będzie oceniał dojrzałość pomidorów na podstawie analizy obrazu – algorytmy SI zostaną wytrenowane na tysiącach zdjęć owoców. To jednak dopiero początek wyzwań. Jak podkreśla prof. Banaszkiewicz, zbieranie pomidorów, zwłaszcza malinowych, nie jest proste: „Trzeba je zrywać razem z szypułkami, a następnie odpowiednio układać w skrzynkach – dolną warstwę szypułkami do dołu, górną – do góry, tak aby uniknąć uszkodzeń.”

Dla człowieka to naturalne, dzięki sprawności dłoni. Robot, wyposażony w proste dwupalczaste manipulatory dostępne komercyjnie, będzie musiał się tego wszystkiego nauczyć. Budowa dedykowanego chwytaka byłaby zbyt kosztowna – jego cena mogłaby sięgnąć nawet 20% wartości całego urządzenia.

Robot do pomidorów na Księżycu? To możliwe

Choć obecnie roboty powstają z myślą o zastosowaniach rolniczych, w przyszłości mogą okazać się przydatne w kosmosie. „Na Ziemi zbieramy pomidory, a na Księżycu – fragmenty skał. Zamiast analizować stopień dojrzałości owocu, robot oceni cechy spektralne skały. Podobieństwa w zadaniach są zaskakująco duże” – wyjaśnia naukowiec.

Dron zamiast robota – rewolucja w czyszczeniu paneli słonecznych

Drugie urządzenie opracowywane w Centrum Badań Kosmiczncych PAN ma automatycznie czyścić panele słoneczne. Pierwotnie zakładano stworzenie jednej maszyny z ruchomym ramieniem, jednak ze względu na specyfikę pracy w szklarni, zdecydowano się na inne rozwiązanie: odłączaną myjkę oraz drona, który będzie transportować ją między panelami i uzupełniać płyn oraz energię. „To znacznie bardziej elastyczne i wydajne podejście” – mówi prof. Banaszkiewicz.

Współpraca z Niemcami i możliwa komercjalizacja

Projekt realizowany jest we współpracy z Instytutem Mikroelektroniki o Wysokiej Wydajności im. Leibniza w Niemczech. Centrum Badań Kosmiczncych PAN odpowiada m.in. za opracowanie sztucznej inteligencji wyższego poziomu, zakup podzespołów i budowę mobilnej platformy. Partnerzy z Niemiec zajmują się sensorami, kamerami i lidarami, a także będą odgrywać większą rolę w komercjalizacji.

„Pojawiają się już zapytania od plantatorów, którzy chcieliby takie roboty w swoich szklarniach. Potrzebujemy jednak partnerów biznesowych, by wprowadzić je na rynek” – podkreśla prof. Banaszkiewicz.

Krok w stronę przyszłości eksploracji kosmosu

Choć komercyjne zastosowanie w kosmosie to wciąż melodia przyszłości, projekt MobiRobAI pozwala zdobyć niezbędne kompetencje do udziału w międzynarodowych inicjatywach eksploracyjnych. „Świat przygotowuje się na intensywną eksplorację Księżyca, a coraz więcej mówi się też o Marsie. Chcemy być gotowi” – podsumowuje prof. Banaszkiewicz.

Źródło: PAP