Forum klimatyczne w Samarkandzie. Azja Środkowa zmierza ku katastrofie ekologicznej

Azja Środkowa coraz szybciej się ociepla i traci zasoby wody – ostrzegli eksperci na Forum Klimatycznym w Samarkandzie. Prezydenci państw regionu i liderzy UE zapowiedzieli wspólne działania, aby zapobiec katastrofie

W Samarkandzie w Uzbekistanie odbyło się doroczne Forum Klimatyczne. Wzięli w nim udział przywódcy pięciu państw Azji Centralnej oraz przewodniczący Rady Europejskiej i Komisji Europejskiej. Spotkanie było kontynuacją szczytu Azja Centralna–Unia Europejska, który podniósł współpracę między regionami do poziomu strategicznego – pisze Euronews.

Gospodarz forum, prezydent Uzbekistanu Szawkat Mirzijojew, ostrzegł, że region szybko się ociepla, a urodzajne grunty zanikają. Jak stwierdził, populacja regionu może przekroczyć 100 milionów w ciągu 25 lat, a plony mogą spaść nawet o jedną trzecią.

Według danych zaprezentowanych na forum, już dziś ponad 20 procent ziem w Azji Środkowej ulega degradacji. W połączeniu ze spadającą dostępnością wody i rosnącym zapotrzebowaniem na żywność oznacza to poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego i energetycznego.

Uczestnicy forum omawiali konkretne projekty, które mają na celu przeciwdziałanie pustynnieniu i adaptację rolnictwa do zmieniającego się klimatu. Jednym z nich jest nowy „zielony pas” w regionie wyschniętego Jeziora Aralskiego, finansowany przez UE.

Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zapowiedziała wsparcie UE w zakresie energii odnawialnej, efektywności energetycznej oraz produkcji czystego wodoru. Przypomniała, że Uzbekistan, Tadżykistan i Kirgistan dołączyły do globalnej inicjatywy potrojenia mocy OZE do 2030 roku.

Prezydent Rady Europejskiej Antonio Costa podkreślił, że nowa strategiczna współpraca obejmie działania na rzecz ochrony klimatu, zarządzania wodą, rozwoju zrównoważonego i transformacji energetycznej. Unia ma zapewnić wsparcie technologiczne, finansowe i eksperckie.

W ramach unijnych inwestycji powstają m.in. tamy wodne w Tadżykistanie (Rogun) i Kirgistanie (Kambarata). Mają one zasilać przemysł, eksport energii i rozwój transportu elektrycznego w regionie.

Liderzy państw Azji Środkowej zaprezentowali projekty, które mogą liczyć na wsparcie – od sadzenia milionów drzew po regionalne strategie zarządzania wodą. Organizatorzy wskazali, że jeszcze pięć lat temu w regionie dochodziło do konfliktów o pojedyncze źródła wody.

Forum odbyło się nieopodal wyschniętego Jeziora Aralskiego – symbolu katastrofy ekologicznej. Od lat 60. XX wieku, wskutek intensywnego nawadniania pól bawełny, powierzchnia jeziora zmniejszyła się z 68 tys. do zaledwie 8 tys. km², a życie biologiczne niemal zanikło.