Rosja i Chiny nasilają działania dezinformacyjne wobec UE. Nowe techniki i wykorzystanie AI

Rosja i Chiny prowadzą skoordynowaną kampanię dezinformacyjną przeciwko Unii Europejskiej – wynika z raportu Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych. Oba kraje sięgają po nowe narzędzia, takie jak fałszywy fact-checking, sztuczna inteligencja i podszywanie się pod media.

Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) opublikowała raport, w którym wskazuje Rosję i Chiny jako głównych sprawców dezinformacji wymierzonej w Unię Europejską i jej państwa członkowskie. Zidentyfikowano ponad 68 tys. przypadków manipulacji informacją na 25 platformach w 90 państwach.

Według ESDZ, działania te mają na celu destabilizację społeczeństw, podważanie demokracji i osłabienie pozycji UE na świecie. Rosyjskie kampanie są szczególnie skierowane przeciwko Ukrainie, Francji, Niemcom, Polsce i krajom bałtyckim – przekazuje PAP.

Pod koniec 2024 r. dezinformacja z Rosji była też aktywna wobec Mołdawii oraz krajów afrykańskich. W tych regionach działania prowadziły również Chiny.

Fałszywy fact-checking, recykling i AI

Z raportu wynika, że Rosja wykorzystuje nowe techniki, takie jak fałszywy fact-checking – czyli promowanie kłamstw podszywających się pod rzetelne sprawdzanie faktów. Inne narzędzia to recykling informacji, nawet tych już wcześniej obalonych, oraz podszywanie się pod media poprzez fałszywe strony i artykuły.

W kampaniach dezinformacyjnych coraz częściej pojawia się także sztuczna inteligencja. Spośród 505 przypadków manipulacji zbadanych przez ESDZ, 41 dotyczyło materiałów wygenerowanych przez AI.

Rosja wykorzystuje do szerzenia dezinformacji zarówno oficjalne media państwowe, jak i fałszywe konta w mediach społecznościowych. Szczególnie aktywna jest na platformie X, gdzie łatwo tworzyć konta podszywające się pod inne źródła.

Chiny stawiają na centralizację

W przeciwieństwie do Rosji, Chiny stosują bardziej scentralizowane podejście. Dezinformację szerzą głównie przez media społecznościowe, agencje PR i lokalnych influencerów, przekazujących oficjalne stanowisko władz w Pekinie.

W 2025 r. Rosja przeznaczyła 137,2 mld rubli (ok. 1,18 mld euro) na finansowanie mediów państwowych. ESDZ podkreśla, że istnieje bezpośredni związek między kontrolą nad mediami a prowadzeniem działań wojennych i informacyjnych.

Dezinformacja jako zagrożenie dla bezpieczeństwa

Według ESDZ, działania dezinformacyjne Rosji i Chin stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa Europy. Celem tych działań jest polaryzacja społeczeństw, zakłócenie procesów demokratycznych oraz wpływanie na decyzje polityczne bez użycia sił zbrojnych.

Rosyjska propaganda często sięga po narracje z czasów ZSRR, a struktura kampanii opiera się na instytucjach rządowych i mediach. Działania te są elementem szerszej doktryny bezpieczeństwa informacyjnego Federacji Rosyjskiej.