Zaloguj się 
Dzieje się!
Fact-check debaty w TVP: Prywatyzacja służby zdrowia, CPK i „schowanie” pana Jerzego
Opisujemy manipulacje oraz fałszywe informacje, które w odpowiedziach oraz samych pytaniach powielali podczas debaty Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jak Karol Nawrocki manipulował pytaniami zadawanymi Rafałowi Trzaskowskiemu.
- Czy Rafał Trzaskowski powtarzał nieprawdziwe informacje, które pojawiły się także podczas wcześniejszej debaty.
- W jakich tematach wprowadzają nas w błąd obaj kandydaci.
Przed drugą turą wyborów, która odbędzie się w niedzielę 1 czerwca w debacie kandydatów na prezydenta w TVP spotkali się Rafał Trzaskowski z Koalicji Obywatelskiej oraz popierany przez Prawo i Sprawiedliwość Karol Nawrocki.
Podczas piątkowej debaty moderowanej przez Jacka Prusinowskiego z „Super Expressu” kandydaci zadawali sobie wzajemnie pytania w ramach sześciu bloków tematów. Należały do nich: bezpieczeństwo, gospodarka, polityka społeczna, polityka międzynarodowa, zdrowie i światopogląd.
I tym razem nie obyło się bez manipulacji i powielania fałszywych informacji przez obu kandydatów.
Trzaskowski znów manipuluje o CPK
– Oni malowali coś palcem po wodzie, Morawiecki pokazywał przeróżne prezentacje. Nic nie zrobili. Było paru gości, którzy pilnowali pola – powiedział Rafał Trzaskowski na temat inwestycji Centralnego Portu Komunikacyjnego za czasów Prawa i Sprawiedliwości.
Tak zareagował na pytanie Karola Nawrockiego o zmianę poglądów na temat budowy CPK.
W kampanii wyborczej Trzaskowski wielokrotnie powtórzył tę informację. Nie jest prawdą, że CPK za czasów Prawa i Sprawiedliwości to „było paru gości, którzy pilnowali pola”. W styczniu 2024 roku zostało opublikowane „Podsumowanie postępów w realizacji Programu CPK 2017-2023”. Napisano w nim, że w tym okresie m.in.:
- wykupiono 1 262 ha gruntów,
- uzyskano decyzję środowiskową dla lotniska,
- uzyskano promesę Urzędu Lotnictwa Cywilnego,
- przygotowano projekt koncepcyjny dworca i terminala,
- wybrano partnera strategicznego lotniska,
- zatwierdzono Plan Generalny lotniska do 2060 roku,
- studia wykonalności 1500 km linii kolejowych są gotowe lub w opracowaniu.
Nawrocki sugeruje, że Trzaskowski sprywatyzuje ochronę zdrowotną
W debacie to kandydaci zadawali pytania. Pozwoliło im to na manipulowanie czy wprowadzanie w błąd wyborców już przy formułowaniu pytania.
– W ostatnich kilku latach 35 tys. warszawiaków odeszło z publicznych przychodni w Warszawie. Na nich zarabiają teraz przychodnie prywatne – mówił Karol Nawrocki.
W dalszej części swojego pytania stwierdził, że Trzaskowski „w służbie zdrowia jest (…) królikiem doświadczalnym, który ma prywatyzować służbę zdrowia”
– Nieprawda. Wszystko, co pan powiedział, jest nieprawdą. Akurat w Warszawie odpowiadam za 120 przychodni – bronił się Rafał Trzaskowski.
Polityk dodawał, że w Warszawie jest 120 przychodni, z czego ponad 20 to placówki całkowicie odnowione.
Narracja o prywatyzacji ochrony zdrowia pojawiła się po ogłoszeniu przez Rafała Trzaskowskiego, że popiera zmniejszenia składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Kandydat PO opowiadał się za racjonalizacją wydatków i – wbrew sugestii Nawrockiego – nie przedstawił planu prywatyzacji ochrony zdrowia.
Dodatkowo serwis Konkret24 zauważył:
„Przekaz ten może brzmieć przekonująco, ale jest fałszywy. Fakt, że warszawiacy korzystają z prywatnych przechodni, wcale nie znaczy, że nie korzystają już z publicznej służby zdrowia. A już na pewno nie jest to przejawem planu prywatyzacji służby zdrowia. Przypominamy, że system ochrony zdrowia w Polsce opiera się na składkach na ubezpieczenie zdrowotne odliczanych od wynagrodzeń. Są obowiązkowe i przekazywane do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Każdy, kto opłaca obowiązkowe składki zdrowotne, ma prawo skorzystać bezpłatnie ze świadczeń zdrowotnych finansowanych z NFZ. A jednocześnie może korzystać też z prywatnej opieki, którą często finansują duże zakłady pracy”.
Jeśli jest debata, to Trzaskowski znów stroi się w cudze piórka
Rafał Trzaskowski podczas debaty chwalił się: „pozyskałem 200 milionów z unijnych funduszy na walkę z rakiem”. O tym, że ta informacja to manipulacja pisaliśmy w fact-checku wcześniejszej debaty w TVP.
Tłumaczyliśmy wtedy, że cztery warszawskie szpitale – Bielański, Praski, Czerniakowski i Południowy – otrzymają w ramach Krajowego Planu Odbudowy 216 mln zł na opiekę onkologiczną. Przy czym o finansowanie z Unii Europejskiej wnioskowały szpitale, a nie prezydent miasta Rafał Trzaskowski. Dlatego nie sposób twierdzić, że to właśnie on je pozyskał.
Kolejna manipulacja Nawrockiego, czyli o mieszkaniu w centrum Warszawy
W bloku dotyczącym polityki społecznej Karol Nawrocki zapytał Rafała Trzaskowskiego o eksmisję rodziny z sześcioletnim dzieckiem z kamienicy przy ulicy Marszałkowskiej w Śródmieściu.
Rafał Trzaskowski stwierdził, że decyzja została wstrzymana, a do eksmisji nie dojdzie. Rodzinie zaproponowano nowe mieszkanie na wynajem w nowszym budownictwie.
O co chodzi? Gdy zrobiło się głośno o gdańskiej kawalerce Karola Nawrockiego, politycy Prawa i Sprawiedliwości "wyciągnęli" sprawę rodziny, która musiała opuścić mieszkanie komunalne w centrum Warszawy.
Jak opisała Wirtualna Polska, rodzina, której dotyczy sprawa, nie spełniała warunków do uzyskania mieszkania komunalnego i zajmowała lokal bez umowy. W mieszkaniu komunalnym przez lata mieszkała kobieta, która zmarła w 2021 r. W lokalu zamieszkał jej wnuk z żoną i synem. Mężczyzna zawnioskował o przejęcie mieszkania z zasobu miasta, jednak magistrat nie wyraził na to zgody. Rodzina przekraczała próg dochodowy, w ramach którego musiałaby się mieścić, by mieszkanie otrzymać.
Karol Nawrocki pominął fakt, że rodzina nie miała prawa do użytkowania lokalu komunalnego, który chciała przejąć.
Trzaskowski manipuluje, że nie ma już „Zielonego Ładu”
– Nie ma Zielonego Ładu, już nie – stwierdził Rafał Trzaskowski.
Serwis Demagog zauważył, że Europejski Zielony Ład to zainicjowany w 2019 roku pakiet inicjatyw, który zakłada osiągnięcie neutralności klimatycznej UE do 2050 roku. Składają się na niego różne dyrektywy i rozporządzenia, które nadal obowiązują.
„Na początku tego roku pojawiły się doniesienia, że Komisja Europejska chce wycofać się z Zielonego Ładu. Wzięły się one z przedstawienia nowej wizji rozwoju rolnictwa oraz nowego programu KE – Europejskiego Kompasu Konkurencyjności. Nawet jeśli Komisja Europejska zaproponowała nowe programy obok Zielonego Ładu, nie oznacza to, że Zielonego Ładu już nie ma” – tłumaczą factcheckerzy.
Jak Nawrockiemu „schowano” pana Jerzego
Rafał Trzaskowski, kończąc debatę, zapytał Karola Nawrockiego o stosunek do związków partnerskich. Kandydat PiS przyznał, że jest zwolennikiem wprowadzenia statusu osoby najbliższej. Wplótł tu wątek pana Jerzego, od którego przejął kawalerkę.
– Gdybym miał status osoby najbliższej pana Jerzego, to może nie udałoby się pana koleżance w Gdańsku schować pana Jerzego i odciąć tego biednego człowieka ode mnie, gdy pomagałem mu kilkanaście lat. Ci, co go schowali ratując pana kampanię wyborczą, musieliby się ze mną skontaktować – powiedział Karol Nawrocki.
Kandydat popierany przez PiS sugeruje tu, że władze Gdańska – którego prezydentem jest wspierająca Trzaskowskiego Aleksandra Dulkiewicz – ukryły przed nim starszego człowieka, któremu pomagał i dzięki któremu pozyskał mieszkanie.
Jeszcze przed pierwszymi publikacjami Onetu na temat nieruchomości, sztab Karola Nawrockiego przyznał, że ostatni raz kandydat próbował się skontaktować z emerytem w grudniu, przy okazji świąt Bożego Narodzenia. Nie udało się, bo w mieszkaniu nikogo nie było. Po kolejnych publikacjach okazało się, że mężczyzna trafił do domu pomocy społecznej w kwietniu 2024 r. Było to więc ponad pół roku przed ogłoszeniem startu Karola Nawrockiego w wyborach. Jego kandydaturę ogłoszono w listopadzie 2024 r.
Fakt, że Jerzy Ż. znalazł się w DPS-ie, nie miał związku z kampanią wyborczą.
Główne wnioski
- Piątkowa (23 maja) debata w TVP kandydatów na prezydenta ze względu na swoją formułę, w której Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki wzajemnie zadawali sobie pytania, sprawiła, że manipulacje i fake newsy pojawiły się nie tylko w odpowiedziach, ale także w pytaniach kandydatów.
- Karol Nawrocki manipulował opinią publiczną, sugerując, że Rafał Trzaskowski planuje sprywatyzować ochronę zdrowia. Stwierdził także, że osoby wspierające jego oponenta ukryły przed nim Jerzego Ż. w DPS-ie.
- Rafał Trzaskowski kolejny raz dyskredytował działania swoich politycznych konkurentów w zakresie budowy CPK. Podał także nieprawdziwą informację, że nie obowiązują już regulacje Zielonego Ładu.
