Gęściej na polskim niebie, a opóźnienia samolotów coraz mniejsze

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (PAŻP) odczuwa wzmożony ruch nad Polską i na polskich lotniskach regionalnych. Obecnie rośnie on najszybciej spośród wszystkich krajów europejskich. W 2024 r. liczba operacji pasażerskich wzrosła o 14,6 proc. względem roku poprzedniego i wyniosła w sumie 374,2 tys. Porty lotnicze w Polsce obsłużyły w ubiegłym roku łącznie 59,2 mln pasażerów – o 7 mln (13,3 proc.) więcej niż w 2023 r. i o 10,2 mln (20,8 proc.) więcej niż w 2019 r., ostatnim przed pandemią.

Jednocześnie, jak zwracają uwagę władze PAŻP, od stycznia do października 2025 r., odnotowano niski poziom opóźnień samolotów. Znajdował się on poniżej wszystkich celów, które są zawsze nakładane na europejskie agencje.

Nieco większe opóźnienia odnotowano na samych lotniskach, choć były one powodowane w większości modernizacjami portów w regionach: remontem lotniska w Rzeszowie, zamknięciem portu lotniczego we Wrocławiu oraz trudną sytuacją pogodową na lotnisku w Krakowie. W tym ostatnim obiekcie PAŻP chce zminimalizować zakłócenia pogodowe i wymieni system ILS (radiowy system nawigacyjny, wspomagający lądowanie samolotów w trudnych warunkach pogodowych) na starej drodze startowej.

Gotowi na koniec wojny

Agencja przygotowała się także na ewentualność zakończenia wojny w Ukrainie. Plan na lata 2025-2029 zatwierdziła w maju Komisja Europejska. Jak mówi Magdalena Jaworska-Maćkowiak, prezeska PAŻP-u, to precedens na tle innych agencji w Europie. PAŻP sporządziła plan na potrzebę wzrostu ruchu lotniczego po zakończeniu konfliktu zbrojnego.

– Przestrzenie ukraińska, białoruska i rosyjska są zamknięte dla ruchu europejskiego albo w ogóle dla ruchu cywilnego. W związku z tym część ruchu tranzytowego przez Polskę została wstrzymana. A my szykujemy się na ten powrót – powiedziała prezeska PAŻP-u.

Jak dodała, założenie, że Rosjanie wpuszczą Polaków ponownie w swoją przestrzeń powietrzną, zostało przyjęte na bazie „zdrowego rozsądku ekonomii i planowania”.

– Potencjalne zakończenie wojny to nie tylko Ukraina i ruch do Ukrainy, ale przede wszystkim ruch do i z Rosji przez Białoruś. Jak ewentualne zakończenie wojny wpłynie na nasz ruch? Spodziewamy się przyrostów na poziomie 30 proc. w poszczególnych latach – mówił Rafał Marczewski, wiceprezes Agencji.

Jeszcze więcej kontrolerów

Mijający rok był również rekordowy pod względem wydanych licencji na kontrolera ruchu lotniczego – zatrudniono 43 nowych kontrolerów ruchu lotniczego.

– Byliśmy w stanie wyszkolić rekordową liczbę nowych kontrolerów i niewykluczone, że do końca roku będzie ich więcej. To prawie 7,5 proc. pracowników całej Agencji, najwięcej w całej Agencji od 2007 r. – mówił podczas spotkania z dziennikarzami Grzegorz Knast, dyrektor biura szkoleń.

Cały proces szkolenia PAŻP-u chce przenieść do elektroniki, aby szkolenia były „data-driven”, czyli opierały się na danych i zaawansowanych modelach tematycznych. Dzięki temu, jak mówił Knast, dostosowują się do młodzieży i zdobywają know-how, którego inni nie mają. To wyjątek na tle pozostałych Agencji na świecie.

– Nikt tak nie robi, nikt nie ma tak prowadzonego procesu. To może być rzecz, z której w przyszłym roku będziemy bardzo dumni. Oprócz tego oszczędzamy masę papieru – dodała prezeska PAŻP-u.

Inwestycje w toku

Także plan inwestycji na ten rok agencja zrealizuje w 83 proc. Wiąże się to z niższymi kosztami kredytu inwestycyjnego. To jeden z najwyższych wyników w historii.

Jedną z ważniejszych inwestycji PAŻP-u jest bez wątpienia wieża kontroli ruchu lotniczego TWR Warszawa na Lotnisku Chopina, ponieważ obecny obiekt wymaga natychmiastowego remontu. Nowa wieża ma ruszyć w pierwszym kwartale 2028 r. Jej budowa, jak poinformowały władze Agencji, wyprzedza harmonogram.

Istotnym projektem PAŻP-u jest także budowa wieży cyfrowej (Digital Tower) w Porcie Lotniczym Warszawa-Modlin. W lipcu tego roku podpisano już umowę na jej dostarczenie z firmą Saab. Rozwiązanie opiera się na technologii, wykorzystującej kamery 4K, pracujące w dzień i w nocy. Podobne rozwiązania zdalnej wieży kontroli lotów dostępne są na lotnisku London City Airport. Wieża w Modlinie ma być gotowa w 2027 r.

Główne wnioski

1. Ruch lotniczy w Polsce rośnie najszybciej w Europie. Mimo większego obciążenia PAŻP utrzymuje bardzo niski wskaźnik opóźnień – poniżej unijnych limitów. Te z kolei, które występują na lotniskach, są głównie efektem remontów lotnisk i trudnych warunków pogodowych, a nie błędów zarządzania ruchem.
2. PAŻP jako jedna z nielicznych instytucji w Europie ma już gotowy plan na odblokowanie przestrzeni powietrznej nad Ukrainą, Białorusią i Rosją. Prognozy mówią o nawet 30-procentowych przyrostach ruchu w latach po zakończeniu wojny. To oznacza, że Polska może stać się jednym z głównych beneficjentów powrotu tranzytu między Europą a Azją.
3. Agencja szkoli rekordową liczbę nowych kontrolerów i digitalizuje cały proces, co ma dać jej przewagę nad innymi służbami ruchu lotniczego. Równolegle realizuje ambitne inwestycje, w tym budowę nowej wieży na Lotnisku Chopina i wieży cyfrowej na lotnisku w Modlinie. Tempo realizacji projektów jest wysokie, a część z nich wyprzedza harmonogram.