Głośny aferzysta na liście najbogatszych Litwinów

Łączny majątek wszystkich, którzy znaleźli się na najnowszej liście magazynu TOP wzrósł od zeszłego roku o ponad 3,5 mld euro i przekroczył 40,1 mld euro. To mniej więcej jedna szósta majątku, jaki zgromadził najbogatszy człowiek na świecie Elon Musk (wyceniany przez Forbesa na 244 mld dolarów).

Wątki polskie

Powyższe porównanie, choć obrazowe, może być jednak mylące. Na litewskiej liście są bowiem ludzie naprawdę bardzo zamożni. Na najwyższej pozycji w tym zestawieniu znalazł się Gediminas Žiemelis, którego majątek oszacowano na 2,8 mld euro. To równowartość prawie 12,1 mld zł. Gdyby więc litewski biznesmen trafił na listę najbogatszych Polaków, wyprzedziłby na niej m.in. Sebastiana Kulczyka (z majątkiem wartym 9,38 mld zł), Bogusława Cupiała (8,17 mld zł), czy Zygmunta Solorza (7,72 mld zł) i… zajął czwarte miejsce.

Warto zauważyć, że cała czołówka najbogatszych litewskich przedsiębiorców ma lub miała powiązania z Polską. Część wciąż zarabia u nas grube miliony.

Lotniczy potentat

Gediminas Žiemelis to 47-letni szef i akcjonariusz większościowy (60 proc.) Avia Solutions Group (ASG) z siedzibą w Dublinie. Istniejąca od 2010 r. firma znana jest w Polsce m.in. dlatego, że w latach 2011-2018 był notowana na warszawskiej giełdzie.

ASG to obecnie największa na świecie grupa świadcząca usługi ACMI (Aircraft, Crew, Maintenance, Insurance), czyli leasingująca samoloty wraz z załogami, zajmująca się ich utrzymaniem technicznym i ubezpieczeniem. ASG obsługuje 13 linii lotniczych m.in. niemieckie Arcus Air, brytyjskie Ascend Airways i Magma Aviation, australijskie Skytrans Airlines oraz Avion Express Brasil i BBN Airlines Indonesia. Zeszłoroczne przychody grupy wyniosły 2,5 mld euro.

Jak podaje Agencja Lotnicza Altair obecnie flota ASG składa się z 163 samolotów (najwięcej wśród nich jest Airbusów A320). Dwa tygodnie temu firma zamówiła 40 Boeingów 737-8 (z opcją zwiększenia zamówienia o kolejnych 40 takich maszyn), których dostawy powinny się rozpocząć w 2030 r.

Prezes i główny współwłaściciel ASG już po raz trzeci z rzędu znalazł się na szczycie listy bogaczy magazynu TOP. A jego majątek wciąż rośnie. W ciągu ostatniego roku – o 14 proc., a od 2018 r. aż… 20-krotnie!

Gediminas Žiemelis działa jednak nie tylko w branży lotniczej. Jest m.in. większościowym akcjonariuszem firmy Fitsout, która produkuje luksusowe meble oraz wytwarzającej leki i wyroby medyczne Grupy Pharmasanta.

Logistyka w Rosji

Majątek drugiego na liście Mindaugasa Raili zwiększył się w ciągu ostatniego roku o ponad 7 proc., do 2,4 mld euro. Przedsiębiorca działa przede wszystkim w branży logistycznej i szefuje holdingowej spółce Willgrow. Jej częścią jest Grupa Girteka – firma założona i kontrolowana (w 90 proc.) przez litewskiego miliardera.

Grupa Girteka to jeden z topowych europejskich przewoźników drogowych, który dysponuje największą w Europie flotą ponad 6 tys. ciężarówek i ponad 7 tys. naczep, w większości chłodniczych. Początki jej działalności sięgają 1996 r. Wtedy to Mindaugas Raila posiadając pięcioletniego MAN-a F90 i podczepianą do niego 13-letną chłodnię rozpoczynał kursy między Litwą a Rosją.

Wschód był zresztą głównym kierunkiem w działalności litewskiej firmy. Po agresji Putina na Ukrainę w 2022 r. Mindaugas Raila otwarcie deklarował, że będzie kontynuował działalność w Rosji. Litewskie media piszą, że jego samochody regularnie kursują na trasach między Europą a Rosją i dalej Bliskim Wschodem, krajami Azji Środkowej oraz Chinami.

Co innego deklaruje Tomasz Weber, dyrektor ds. komunikacji korporacyjnej firmy: „Grupa Girteka, po wybuchu wojny z Ukrainą, podjęła decyzję o wycofaniu się z działalności biznesowej w Rosji. Obecnie nie prowadzimy tu żadnych operacji biznesowych, a nasze samochody ciężarowe nie realizują transportów i dostaw na terytorium Rosji, ani w tranzycie” – zapewnia menedżer. Według niego kluczowym kierunkiem rozwoju działalności biznesowej firmy są teraz kraje Europy Zachodniej i Skandynawia.

Grupa Girteka uruchomiła w Sadach pod Poznaniem bazę logistyczną. Korzyści wynikające z takiej lokalizacji są oczywiste. Z Wielkopolski do rynków Europy Zachodniej firma ma o 800 km, bliżej, niż Wilna.

Pieniądze zarobione na logistyce Mindaugas Raila inwestuje w inne biznesy np. w branżę nieruchomości.

Handel w regionie

Numerem trzy na liście miesięcznika TOP jest w tym roku – podobnie jak rok wcześniej – Nerijus Numa. Przez Vilniaus prekydas (VP Grupė) kontroluje działającą na Litwie, ale także na Łotwie i w Estonii sieć handlową Maxima.

Tym razem magazyn TOP wycenił majątek przedsiębiorcy na 2,3 mld euro. To oznacza wzrost o 15 proc. w stosunku do 2023 r.

Nerijus Numa prowadzi także działalność handlową w kilku innych krajach Europy Środkowej. Posiada sieć sklepów Albinuta w Rumunii i T-Market w Bułgarii, a na naszym rynku ma sieci Stokrotka i Sano.

Firmy Nerijusa Numy prowadzą również działalność m.in. w branży gastronomicznej, ubezpieczeniowej, telekomunikacyjnej, finansowej i ochrony mienia.

Kolejne dwa miejsca zajmują Tomas Okman i Eimantas Sabaliauskas, akcjonariusze firmy Tesonet, zajmującej się cyberbezpieczeństwem. Majątek każdego z nich oszacowano na 1,2 mld euro.

Afery i więzienia

Więcej niż 1 mld euro ma jeszcze jeden litewski przedsiębiorca. Na 1,02 mld euro magazyn TOP wycenił stan posiadania Dariusa Mockusa, prezesa największej litewskiej grupy inwestycyjnej MG Grupė. Rok temu firma została ukarana karą 1,1 mln euro za „korupcję i kupczenie wpływami politycznymi”. Oskarżony o te działania menedżer dostał prawomocny wyrok sześciu i pół roku bezwzględnego więzienia.

To nie jedyna afera związana z przedsiębiorcami, którzy znaleźli się na tegorocznej liście magazynu TOP. Na 19. miejscu znalazł się bowiem debiutant Wilhelm German (Vilhelmas Germanas), którego wyceniono na 300 mln euro. Fortunę zbił na kryptowalutach i fintechach. Ostatnio jest o nim na Litwie bardzo głośno.

To bowiem ten sam biznesmen, który jest jednym z głównych bohaterów afery firmy Foxpay. Jej właścicielką jest Ieva Trinkūnaitė, prywatnie partnerka 38-letniego Wilhelma Germana. Mężczyzna jeszcze kilka lat temu nazywał się Vilius Židelis. Personalia zmienił m.in. w związku z tym, że został kiedyś prawomocnie skazany na cztery lata pozbawienia wolności i trafił za kraty. Sąd uznał, że dopuścił się wielu oszustw łącznie na kilkaset tysięcy euro. Dzisiejszy Wilhelm German stara się bagatelizować problemy z prawem sprzed lat, nazywając je błędami młodości. Jednak ostatnio w związku z aferą Foxpay znowu został aresztowany. Jest podejrzany o oszustwa, przekupstwo i legalizację mienia uzyskanego w sposób przestępczy i decyzją sądu jeszcze co najmniej kilka tygodni pozostanie za kratami.

Główne wnioski

1. Łączny majątek 500 najbogatszych ludzi na Litwie to ponad 40 mld euro. Najbogatszy z nich – Gediminas Žiemelis jest wyceniany na 2,8 mld euro. Taki majątek dałby bardzo wysokie miejsce także na liście najbogatszych Polaków.
2. Najbogatsi Litwini są właścicielami m.in. największej na świecie firmy świadczącej usługi ACMI dla lotnictwa i przewoźnika z największą w Europie flotą ciężarówek.
3. Na liście są też bohaterowie afer. Firma inwestycyjnej MG Grupė Dariusa Mockusa została rok temu ukarana za korupcję, a Wilhelm German znajduje się w areszcie w związku z aferą fintechu Foxpay.