Zaloguj się 
Dzieje się!
Innovate Poland ma pobudzić rynek PE i VC. Na stole leżą 4 mld zł
Do 250 polskich firm na różnym etapie wzrostu popłynie 4 mld zł z programu Innovate Poland. Platforma ma wesprzeć rozwój krajowego sektora private equity, private debt i venture capital. Celem jest przede wszystkim aktywizacja prywatnych inwestorów instytucjonalnych, na wzór francuskiego planu Tibiego.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Co rząd zaoferuje krajowemy sektorowi kapitałowemu w ramach programu Innovate Poland.
- Kto będzie mógł liczyć na pieniądze i kiedy zaczną napływać na rynek.
- Ile w ostatniej dekazie fundusze private equity i venture capital zainwestowały w Polsce. Z jakich powodów są niezbędnym elementem rozwoju gospodarczego?
Przedstawiciele sektorów private equity (PE), private debt (PD) i venture capital (VC) oczekiwali na ogłoszenie programu Innovate Poland. Został kilka miesięcy temu zapowiedziany przez Andrzeja Domańskiego, ministra funduszy i gospodarki. Właśnie przedstawiono główne założenia platformy inspirowanej planem Tibiego, który we Francji stanowił fundament rozwoju rynków PE i VC.
W ramach Innovate Poland do 250 krajowych przedsiębiorców lub firm z polskim pierwiastkiem (od startupów po dojrzałe spółki) trafi 4 mld zł w postaci inwestycji private eqiuty i venture capital. Pieniądze zagwarantowali pierwsi partnerzy platformy: Polski Fundusz Rozwoju (PFR), Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) oraz Powszechny Zakład Ubezpieczeń (PZU – partner komercyjny). Nie ujawniono, jaki wkład finansowy w platformę mają poszczególne podmioty. Niemniej, celem jest otwarcie furtki dla kolejnych prywatnych partnerów instytucjonalnych. Z uzyskanych informacji wynika, że są chętni i toczą się rozmowy o ich dołączeniu do platformy.
– Polska jest wśród najszybciej rosnących gospodarek w Unii Europejskiej. Musimy jednak budować strukturę dalszego wzrostu, nie w perspektywie roku, ale dekady. Polska odstaje od Europy pod względem poziomu rozwoju rynku kapitałowego. Istnieją problemy z finansowaniem spółek na wczesnym i średnim etapie rozwoju, które nie mają dostępu do kredytów bankowych. Firmy te szukając kapitału wychodzą więc z Polski, ze stratą dla całej gospodarki. Równolegle nakłady rodzimych firm na badania i rozwój są poniżej średniej unijnej, nie wspominając o Stanach Zjednoczonych. Widoczna jest również luka w zakresie finansowania PE i VC. Chcemy tym samym stworzyć platformę do inwestowania w modelu funduszu funduszy i zmobilizować kapitał prywatny przy inwestycjach w innowacyjne polskie spółki – wyjaśnia Andrzej Domański (minister funduszy i gospodarki patronuje programowi Innovate Poland).
Akredytacja Innovate PL FoF dla funduszy
Innovate Poland przybierze formułę „funduszu funduszy”. Wystartuje za kilka miesięcy po zakończeniu niezbędnych działań formalno-prawnych. Operatorem programu będą PFR i EIF. Po ich stronie będzie leżał proces klasyfikacji i inwestycji w fundusze PE i VC. Nie określono, ile podmiotów uzyska kapitał – takie decyzje będą podejmowane na bieżąco w procesie naborów.
Program wprowadza nowe w Polsce narzędzie – Akredytację Innovate PL FoF. To rodzaj standaryzacji i wskazania, które fundusze wykazują się profesjonalizmem i są wiarygodne dla rynku. Taki mechanizm ma najlepszym zespołom zarządzającym ułatwić pozyskiwanie kapitału z rynku.
Minister finansów przewiduje, że wskazane 4 mld zł zostaną co najmniej podwojone. Fundusze zakwalifikowane do programu będą zobligowane do pozyskania części pieniędzy od prywatnych inwestorów.
Zdaniem inwestora
Czy rynek potrzebuje Innovate Poland?
Innovate Poland, inspirowany francuskim planem Tibiego, stawia akcent właśnie na aktywizację prywatnych i instytucjonalnych inwestorów. W program zaangażowane jest np. PZU - na świecie ubezpieczyciele są istotnymi uczestnikami rynków private equity i venture capital. Liczę, że w przyszłości dołączą także banki, zachęcone przez innego uczestnika platformy - BGK.
Niezwykle cenne wydaje się być ponadto zaangażowanie Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Jego współpraca z polskimi funduszami nie jest obecnie duża. Wierzę, że poprzez Innovate Poland to się zmieni.
Oczywiście wciąż pozostaje wiele niewiadomych w programie. Szczegóły rozdysponowywania zadeklarowanego finansowania będą bardzo istotne. Zobaczymy, ile funduszy VC będzie mogło uzyskać kapitał i które z nich zostaną zakwalifikowane do programu. I czy zdołają przekonać do przedsięwzięcia prywatnych inwestorów. Wiele okaże się dopiero, gdy Innovate Poland wejdzie w fazę realizacji.
Konstrukcja platformy Innovate Poland
Wiadomo natomiast, że Innovate Poland będzie się składać z dwóch filarów.
Pierwszy, Future Tech Poland, będzie koordynowany przez PFR i EFI. Zaoferuje finansowanie dla sektora venture capital (1,5 mld zł na inwestycje w młode spółki technologiczne).
Drugi to tzw. fundusz funduszy Innovate PL FoF, w którym aktywni będą wszyscy partnerzy: PFR, BGK, PZU. Będzie elementem wsparcia dla sektora private equty i startupów, ale na zaawansowanym poziomie rozwoju. Na tę część przeznaczono pozostałe 2,4 mld zł.
Zgodnie z oczekiwaniami, w kolejnej fazie realizacji programu, przewidzianej na lata 2026 - 2027, nastąpi przystępowanie do Innovate Poland nowych inwestorów instytucjonalnych do Innovate PL FoF, co pozwoli na zwiększenie budżetu programu. Budowana ma być ponadto współpraca pomiędzy dostawcami kapiatału rozwojowego a prywatnego w procesie inwestowania w rodzime spółki.
Zdaniem eksperta
Połączenie kapitału publicznego i prywatnego
Udział PZU w platformie inwestycyjnej
Celem Innovate Poland jest pobudzenie prywatnego kapitału instytucjonalnego, którego zdecydowanie brakuje.
Pierwszym prywatnym partnerem Innovate Poland zostało PZU. W ramach platformy będzie przecierać szlaki kolejnym inwestorom.
– PZU zainwestuje w Innovate Poland przede wszystkim dlatego, że widzimy w tym dobry biznes. W ramach takiego dużego, zróżnicowanego portfela funduszy private equity, venture capital i private debt możemy osiągnąć bardzo atrakcyjną stopę zwrotu. Korzystamy z okazji, by poszerzyć nasz portfel inwestycyjny o polskie fundusze, wpisując się w ideę zwiększania udziału „local content” w krajowym obrocie gospodarczym – zaznacza Bogdan Benczak, p.o. prezes PZU.
Rynek VC zależny od publicznych pieniędzy
W trzy kwartały 2025 r. polskie startupy zebrały od polskich i zagranicznych inwestorów łącznie 2,2 mld zł – wskazuje raport „Transakcje VC na polskim rynku Q3 2025” PFR Ventures i Inovo.vc. To poziom zbliżony do rocznych wartości rynku venture capital z 2024 r. i 2023 r. Nieco brakuje więc do rekordowych rocznych wyników sięgających ok. 3,6 mld zł z dwóch wcześniejszych lat.
Krajowy rynek VC od lat pozostaje mocno uzależniony od kapitału publicznego (głównie unijnego). Tylko 5 proc. z 464 mln zł kapitału zainwestowanego w startupy technologiczne w III kwartale 2025 r. pochodziło od polskich prywatnych inwestorów, a 35 proc. od prywatnych finansujących zza granicy.
Problem w tym, że pieniądze z rządowych programów finansują w dużej mierze spółki na wcześniejszych etapach ich rozwoju. Luka kapitałowa uwidacznia się natomiast na etapie inwestycji w startupy bardziej dojrzałe, które do dalszego wzrostu i ekspansji zagranicznej potrzebują większych pieniędzy.
Miniwywiad
Na rynku brakuje prywatnego kapitału instytucjonalnego
Anna Bełcik, XYZ: Czy pani zdaniem program Innovate Poland będzie miał siłę, aby nadać sektorowi venture capital nowy bieg i wzmocnić jego dalszy rozwój?
Anna Wnuk, dyrektor zarządzająca Polskim Stowarzyszeniem Inwestorów Kapitałowych (PSIK): Wierzę, że uruchamiany dziś program Innovate Poland wyznaczy nowy kierunek dla polskiego rynku kapitału prywatnego. Zwiększenie roli krajowego kapitału i współpraca sektora publicznego z prywatnym mogą w kolejnych latach przesądzić o tempie innowacji i produktywności polskiej gospodarki. Polska gospodarka stoi w obliczu transformacji z modelu opartego na niskich kosztach pracy w kierunku gospodarki innowacyjnej i kapitałochłonnej. Fundusze private equity i venture capital mają tu istotną rolę do odegrania – zapewniają bowiem właściwą alokację kapitału w projekty o najwyższym potencjale wzrostu.
Jakie przełożenie na gospodarkę miała działalność funduszu PE/VC w ostatnich latach?
W ostatniej dekadzie fundusze PE/VC zainwestowały w Polsce około 10 mld euro w blisko 700 spółek, wspierając tworzenie ponad 100 tys. miejsc pracy i wzmacniając strukturę kapitałową przedsiębiorstw na różnych etapach ich rozwoju. Znacząca część nowych debiutów giełdowych miała źródło właśnie w finansowaniu private equity i venture capital, które – poza kapitałem – wnoszą do firm kompetencje, standardy ładu korporacyjnego i doświadczenie w skalowaniu działalności na rynkach międzynarodowych. Dane PSIK i Invest Europe wskazują, że inwestycje funduszy PE/VC generują ponadprzeciętne stopy zwrotu, przyczyniając się jednocześnie do wzrostu produktywności i konkurencyjności polskich firm.
W debacie o rozwoju gospodarczym Polski rynek prywatnych inwestycji kapitałowych wciąż bywa postrzegany przez pryzmat uproszczonych stereotypów. Tymczasem dane i praktyka inwestycyjna pokazują, że fundusze private equity (PE), venture capital (VC) i private debt (PD) stanowią jeden z filarów współczesnej gospodarki – dostarczając długoterminowego kapitału rozwojowego, know-how zarządczego i impulsów do innowacji technologicznych.
A czy w Polsce nie mamy do czynienia z luką kapitałową, która zmniejsza naszą konkurencyjność na arenie międzynarodowej?
Rozwinięty rynek funduszy inwestycyjnych jest niezbędnym elementem nowoczesnej gospodarki. Private equity i venture capital wspierają procesy sukcesji właścicielskiej, cyfryzację, zieloną transformację, internacjonalizację i wdrażanie nowych technologii. W krajach Europy Środkowo-Wschodniej, takich jak Czechy czy państwa bałtyckie, lokalne fundusze emerytalne i ubezpieczeniowe odgrywają coraz większą rolę w finansowaniu funduszy PE/VC. Polska pozostaje w tyle – inwestycje tego typu odpowiadają za zaledwie 0,15 proc. PKB wobec średniej unijnej na poziomie 0,55 proc. To wskazuje na istotną lukę kapitałową i potencjał wzrostu sektora.
Innovate Poland można uznać za nowy etap w rozwoju rynku prywatnego kapitału?
Celem programu jest wzmocnienie krajowego ekosystemu PE/VC/PD poprzez zwiększenie udziału inwestorów instytucjonalnych w rynku, przyciągnięcie zagranicznego kapitału do polskich funduszy oraz poprawę dostępu do finansowania dla firm na etapie scale-up i ekspansji międzynarodowej.
Warto odnotować, że w prace nad architekturą programu zaangażowane były kluczowe instytucje publiczne i finansowe – w tym Bank Gospodarstwa Krajowego, PZU, Polski Fundusz Rozwoju oraz PFR Ventures, które od lat pełnią istotną rolę w kształtowaniu narzędzi inwestycyjnych na rynku private equity i venture capital. Innovate Poland może stać się punktem zwrotnym w procesie budowy silnego rynku prywatnego kapitału w Polsce, pod warunkiem utrzymania ścisłej współpracy sektora publicznego z prywatnym i zachowania efektywności inwestycyjnej projektowanych instrumentów.
Jakie perspektywy rysują się przed krajowym sektorem PE/VC?
Od ponad dwóch dekad Polskie Stowarzyszenie Inwestorów Kapitałowych (PSIK) promuje rozwój rynku PE/VC/PD w Polsce, wskazując na potrzebę jego demokratyzacji i otwarcia dla lokalnych inwestorów instytucjonalnych. Do tej pory ograniczenia regulacyjne i praktyczne powodowały, że zyski z inwestycji na rynku krajowym trafiały głównie do inwestorów zagranicznych. Wprowadzenie ułatwień dla funduszy emerytalnych, banków i ubezpieczycieli oraz stworzenie efektywnych mechanizmów współinwestowania mogłoby znacząco zwiększyć pulę dostępnego kapitału.
Rozwój rynku kapitału prywatnego to nie tylko kwestia inwestycji finansowych, lecz także budowy kompetencji, transferu technologii i wzrostu odporności gospodarki. Innovate Poland może stać się katalizatorem tego procesu – o ile zostanie konsekwentnie wdrożony i wsparty odpowiednimi zmianami regulacyjnymi.
Z jakiego powodu to właśnie PE/VC/PD wymaga wsparcia rządowego?
Private equity, venture capital i private debt nie są alternatywą dla gospodarki opartej na kapitale publicznym – są jej koniecznym uzupełnieniem, bez którego trudno będzie utrzymać tempo wzrostu i innowacyjności w nadchodzącej dekadzie.
Główne wnioski
- Innovate Poland zgodnie z inspiracją - francuskim planem Tibiego - ma stanowić mechanizm pobudzanie kapitału prywatnego i prywatnego instytucjonalnego do inwestowania w polskie spółki. Jest wsparciem dla sektora private equity, private debt i venture capital. Ogłoszono, że w ramach platformy na rynek wpłynie 4 mln zł, powiększone o wkład własny funduszy zakwalifikowanych do programu.
- Partnerami innovate Poland są: Polski Fundusz Rozwoju (PFR), Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) oraz Powszechny Zakład Ubezpieczeń (PZU – partner komercyjny). Inicjatorzy platformy liczą na dołączenie kolejnych prywatnych inwestorów insty
- – W ostatniej dekadzie fundusze PE/VC zainwestowały w Polsce około 10 mld euro w blisko 700 spółek, wspierając tworzenie ponad 100 tys. miejsc pracy i wzmacniając strukturę kapitałową przedsiębiorstw na różnych etapach ich rozwoju. Znacząca część nowych debiutów giełdowych miała źródło właśnie w finansowaniu private equity i venture capital, które – poza kapitałem – wnoszą do firm kompetencje, standardy ładu korporacyjnego i doświadczenie w skalowaniu działalności na rynkach międzynarodowych - podkreśla Anna Wnuk, dyrektor zarządzająca PSIK.
