Sprawdź relację:
Dzieje się!
Biznes
Współpraca z partnerem

Jak się ma ESG do celów biznesowych? „Kierunek jest jasny”

Cele zrównoważonego rozwoju nie muszą być sprzeczne z celami biznesowymi, mogą się wzajemnie wzmacniać – to teza debaty zorganizowanej w redakcji XYZ. Czy rzeczywiście tak jest? Eksperci i praktycy działań ESG (environmental, social and governance – środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny) rozmawiali przy okrągłym (choć tak naprawdę prostokątnym) stole, szukając odpowiedzi na to pytanie.

ESG
Getty Images

Z tego artykułu dowiesz się…

  1. Czy zdaniem ekspertów i praktyków ESG cele zrównoważonego rozwoju są sprzeczne z celami biznesowymi, czy też mogą się wzajemnie wzmacniać.
  2. Jakie są przykłady inwestycji związanych z ESG w firmach działających w Polsce i jakie przyniosły efekty.
  3. Czy inwestycje związane z ESG to koszty, które obciążają wyniki firmy, czy też inwestycje przynoszące oszczędności.

Polskie Stowarzyszenie ESG zrzesza firmy, które wdrażają procesy związane ze zrównoważonym rozwojem. Na swojej stronie internetowej wymienia szereg zalet praktyk ESG: wpływa na wartość firm, umożliwia finansowanie, ogranicza ryzyko, ułatwia zatrudnienie Szereg zalet. Czy firmy w Polsce faktycznie dostrzegają te zalety i są przekonane, że praktyki ESG należy wdrażać w swoich organizacjach?

Świadomość zarządów a rzeczywistość małych firm

Marta Biernacka-Miernik, członek zarządu Polskiego Stowarzyszenia ESG podkreśliła, że w tym roku po raz pierwszy świadomość korzyści wynikających z ESG zaczęła się przenosić z menadżerów odpowiedzialnych za te obszary na poziom zarządów.

– Zarządy zaczynają mówić o transformacji ESG jako o czymś naturalnym, jako części kultury organizacyjnej. Jednak w przypadku małych i średnich firm, które stanowią ważną część łańcucha dostaw, sytuacja wygląda inaczej. Aż 70 proc. z nich rozumie potrzebę transformacji, ale koszty, często szacowane na 10 proc. przychodów – są barierą – powiedziała.

Wskazała także na brak systemowego wsparcia.

– Firmy potrzebują wsparcia rządowego oraz edukacyjnego od większych korporacji. Obecnie dostęp do źródeł finansowania ESG w Polsce jest rozproszony i trudny do zidentyfikowania – dodała.

Zdaniem eksperta

W tym roku po raz pierwszy świadomość korzyści wynikających z ESG zaczęła się przenosić z menadżerów odpowiedzialnych za te obszary na poziom zarządów.

Koszty a potencjalne zyski

Tomasz Barańczyk, partner i leader of ESG initiatives w PwC Polska zwrócił uwagę, że ESG często postrzegane jest jako koszt, podczas gdy powinno być traktowane jako szansa.

– Istotą regulacji, takich jak dyrektywa CSRD, jest pomoc firmom w stopniowej transformacji w kierunku celów związanych z zerową emisyjnością. Jednak wiele firm w Polsce wciąż widzi to jako compliance [konieczność dostosowania się do norm prawnych – red.], a nie strategię biznesową – powiedział.

Przytoczył dane z badań PwC, według których wdrożenie systemów ESG może przynieść oszczędności kosztów operacyjnych rzędu 25-30 proc. oraz otworzyć nowe źródła przychodów.

Oczywiście, nie jest to jeszcze powszechne w Polsce, jedynie 20-30 proc. firm z sektora konsumenckiego ma jasno zdefiniowane cele ESG w strategii biznesowej – zauważył.

Zdaniem eksperta

Jedynie 20-30 proc. firm z sektora konsumenckiego ma jasno zdefiniowane cele ESG w strategii biznesowej.

Przykłady sukcesów

Agata Koppa, dyrektor ds. ESG w Carlsberg Polska, podzieliła się konkretnymi przykładami wdrożeń ESG w jej firmie.

– Mamy projekty, które łączą ekologię z biznesem, jak np. odzysk ciepła w browarach. Inwestycje warte 4 mln zł zwracają się w 3-4 lata. Dzięki temu zyskujemy zarówno finansowo, jak i środowiskowo. Jeszcze lepiej jest z wodą, tu już mamy niemal obsesję niemarnowania wody i dzięki działaniom w tym zakresie mamy niesamowite osiągi. Kiedy zaczynałam karierę w swojej firmie 20 lat temu, to na uwarzenie jednego hektolitra piwa zużywaliśmy 12-10 hektolitrów wody, w tej chwili ten współczynnik to 2,5 hektolitra wody – podkreślała.

Jednak nie wszystkie projekty są tak opłacalne.

– Inwestycje w regeneratywne rolnictwo, mimo że ekologicznie wartościowe, generują koszty, które są trudne do uzasadnienia cenowo na rynku konsumenckim. Gdy próbowaliśmy przełożyć wyższe koszty energii na cenę piwa, rynek odnotował spadek o 7 proc. powiedziała Agata Koppa, wskazując na wyzwania związane z wdrażaniem zrównoważonych praktyk w sektorze FMCG, wyjątkowo wrażliwym cenowo.

Zdaniem eksperta

Mamy projekty, które łączą ekologię z biznesem, jak np. odzysk ciepła w browarach. Inwestycje warte 4 mln zł zwracają się w 3-4 lata. Dzięki temu zyskujemy zarówno finansowo, jak i środowiskowo.

Inwestycje, które przynoszą korzyści

Również Philip Morris Polska może pochwalić się inwestycjami, które przyniosły korzyści środowiskowe i społeczne.

Cała nasza transformacja związana jest przede wszystkim z wygaszeniem tradycyjnych papierosów na rzecz bezdymnych alternatyw. W rozwój tej kategorii produktów zainwestowaliśmy do tej pory ok. 12,5 mld dolarów, a od 2015 r. wolumen papierosów wprowadzanych przez PMI na globalny rynek zmniejszyliśmy o blisko 28 proc. Dziś jesteśmy czymś znacznie więcej niż firmą tytoniową – podkreślał Wojciech Gwiazda, menedżer ds. regulacyjnych w Philip Morris Polska.

Jeśli chodzi o przykłady konkretnych inwestycji pro środowiskowych,  to warto spojrzeć chociażby na stolicę Małopolski. Fabryka PMI na krakowskich Czyżynach z sukcesem przeszła ostatnio audyt i utrzymała certyfikat odpowiedzialnego zarządzania wodą (AWS). Takim odznaczeniem może pochwalić się obecnie zaledwie pięć firm w Polsce. PMI otrzymało go już w 2020 r. jako drugie przedsiębiorstwo w kraju i pierwsze w swojej branży.  

W Krakowie zużycie wody udało się już zmniejszyć o prawie 20 proc. Certyfikat AWS pozwala też zorientować się, jak oddziałujemy na lokalne środowisko, rozpocząć współpracę z władzami miasta, NGO-sami oraz innymi firmami. Dzięki temu możemy wspólnie działać na rzecz oszczędzania wody – tłumaczył Wojciech Gwiazda.

Krakowski zakład korzysta wyłącznie z zielonej energii. Globalny cel firmy? Aby do 2025 r. w ten sposób funkcjonowały już wszystkie fabryki.

I to jest właśnie przykład działań edukacyjnych ze strony korporacji, dobrych praktyk, których tak potrzebują mniejsze firmy. Jak te inwestycje przekładają się na perspektywę biznesową i na produkt końcowy?

Oczywiście inwestycje są kosztem, ale krótkookresowym. Najpierw płacimy za nowe technologie, ale to daje też możliwości innowacji, szukania nowych rozwiązań, współpracy z lokalnymi uczelniami czy małymi i średnimi przedsiębiorstwami, co w dłuższej perspektywie czasowej przynosi konkretne, wymierne oszczędności – tłumaczył Wojciech Gwiazda.

Zdaniem eksperta

W Krakowie zużycie wody udało nam się już zmniejszyć o prawie 20 proc. Certyfikat AWS pozwala zorientować się, jak oddziałujemy na lokalne środowisko, rozpocząć współpracę z władzami miasta, NGO-sami oraz innymi firmami. Dzięki temu możemy wspólnie działać na rzecz oszczędzania wody.

Dekarbonizacja transportu

W branży transportowej jednym z kluczowych wyzwań jest oczywiście dekarbonizacja.

– Firmy muszą gromadzić wiarygodne dane, by mierzyć postępy w zakresie zrównoważonego rozwoju. To wymaga inwestycji w technologię i odpowiednie narzędzia. W dłuższej perspektywie przyniesie to jednak korzyści nie tylko środowiskowe, ale też operacyjne – zaznaczał Piotr Szarek, transport decarbonization lead EMEA & environment sustainability manager CEE w DHL Supply Chain.

Podkreślił, że DHL był jednym z pionierów, zaczynając już w latach 2007-2008 wdrażać cele związane z obniżeniem śladu węglowego. Ważnym krokiem była strategia Zero Emission by 2050, która została ogłoszona po Porozumieniu Paryskim, a także cele na 2030 r., takie jak obniżenie emisji CO2 z 40 mln t do poniżej 29 mln t. Piotr Szarek zwrócił uwagę, że jednym z kluczowych działań jest stosowanie niskoemisyjnych produktów, takich jak elektryczne samochody ciężarowe i transport intermodalny.

 – W Polsce mamy największą flotę elektrycznych samochodów ciężarowych – dodał.

DHL inwestuje też w fotowoltaikę, aby zwiększyć wykorzystanie energii odnawialnej do ładowania tych samochodów.

Zdaniem eksperta

Firmy muszą gromadzić wiarygodne dane, by mierzyć postępy w zakresie zrównoważonego rozwoju. To wymaga inwestycji w technologię i odpowiednie narzędzia. W dłuższej perspektywie przyniesie to jednak korzyści nie tylko środowiskowe, ale też operacyjne.

Litera „S”, czyli ESG w kontekście społecznym

Wojciech Gwiazda mówił też m.in. o polityce równości w jego firmie.

– Nie byłoby transformacji PMI bez pracowników. Społeczny element naszej strategii ESG jest dla nas kluczowy, a w ramach jego realizacji, działamy na kilku obszarach – równości płci, wynagrodzeń, czy współpracy międzypokoleniowej.  W polskich spółkach Philip Morris kobiety stanowią 45 proc. menadżerów, co wykracza poza cel globalny, który wynosi 40 proc. –  powiedział.

Firma wdraża również programy wspierające równouprawnienie, takie jak np. „Happy Parents”, który wspiera rodzicielstwo równości. Rezultaty? W 2020 r. (przed wdrożeniem programu) 1,5 proc. ojców korzystało z urlopu rodzicielskiego. Teraz to już 74 proc. To najlepszy przykład, że prowadzone działania mają sens i przynoszą oczekiwane rezultaty.

Czy konsumenci chcą ESG?

W dyskusji nie zabrakło także tematów związanych z praktykami środowiskowymi, które wpływają na postrzeganie marki przez konsumentów. Agata Koppa podkreśliła, że komunikaty związane z ESG cieszą się ogromnym zainteresowaniem wśród pracowników i klientów.

– Opowiadanie o nowej instalacji na odzysk pary z komina czy rolnictwie regeneratywnym przyciąga znacznie więcej uwagi niż jakakolwiek reklama nowego produktu – zauważyła.

Wyzwania i konieczność transformacji

Tomasz Barańczyk zwrócił uwagę na niski poziom inwestycji w Polsce i wysokie koszty energii, wynikające z zapóźnień w transformacji gospodarki.

Koszty energii elektrycznej w Polsce są jedne z najwyższych, jeśli nie najwyższe w Europie. To wynika absolutnie w dużej mierze z naszego zapóźnienia, braku wcześniejszych inwestycji. Kończy się też era konkurowania niskimi kosztami pracy. W związku z tym transformacja jest koniecznością, bez względu na dyskusję o ESG – przekonywał.

Odnosząc się do przykładu chińskich samochodów elektrycznych, wskazał, jak regulacje mogą być wykorzystane do stymulowania innowacji i rozwoju biznesu.

Działania i innowacje w firmach

Piotr Szarek podkreślił wagę konsekwentnego wdrażania działań ESG. Jego zdaniem ważniejsze jest ciągłe i konsekwentne działanie, nawet mniejszymi krokami, a nie czekanie. Zwrócił uwagę na rosnące zainteresowanie klientów rozwiązaniami ekologicznymi i konieczność komercjalizacji innowacji. Opisał również współpracę z deweloperami w zakresie instalacji pomp ciepła w magazynach, co pozwala na rozłożenie kosztów inwestycji w czasie.

Edukacja i komunikacja

Marta Biernacka-Miernik podkreśliła absolutną konieczność kampanii edukacyjnej dotyczącej ESG. Zwróciła uwagę na skalę problemu, związanego z implementacją dyrektywy CSDDD [Dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju red.], która dotknie tysiące firm w Polsce. Poinformowała też o działaniach stowarzyszenia, którego celem będzie edukacja firm (zwłaszcza MŚP) w zakresie regulacji ESG.

Wojciech Gwiazda zgodził się z koniecznością współpracy wielu podmiotów, w tym rządu, firm i stowarzyszeń, w celu skutecznego wdrażania ESG. Podkreślił również, że działania ESG są oceniane z zewnątrz, m.in. przez inwestorów, co pozwala na porównywanie się z innymi firmami.

Od kosztów do inwestycji

Uczestnicy debaty byli zgodni co do tego, że ESG nie powinno być postrzegane jako dodatkowy koszt, lecz jako długoterminowa inwestycja.

– W krajach Europy Zachodniej ESG jest już częścią strategii biznesowych. Polska ma jeszcze daleką drogę przed sobą, ale kierunek jest jasny – podsumował Tomasz Barańczyk.

Eksperci podkreślili potrzebę większego wsparcia systemowego, edukacyjnego i technologicznego, które pozwoli firmom – zarówno dużym, jak i małym – efektywnie wdrażać strategie zrównoważonego rozwoju.

Podsumowanie

Podsumowując debatę, można stwierdzić, że uczestnicy byli zgodni co do konieczności podejmowania działań w obszarze ESG. Podkreślano, że jest to inwestycja w przyszłość, która przyniesie korzyści w postaci innowacji, rozwoju i zwiększenia konkurencyjności. Zwracano również uwagę na rolę regulacji, edukacji i komunikacji w procesie transformacji.

Mimo pewnych obaw związanych z kosztami i niepewnością legislacyjną, wśród gości panował optymizm co do długoterminowych perspektyw i korzyści płynących z wdrożenia zasad ESG.

Artykuł powstał na zlecenie Philip Morris Polska

Partnerem debaty jest Philip Morris Polska