Zaloguj się 
Dzieje się!
Kolejne pomysły deregulacyjne. Szybsze zakupy biletów piłkarskich i koniec z corocznym składaniem wniosków o 800+
W najnowszym pakiecie deregulacyjnym przygotowanym przez ekspertów SprawdzaMy znalazły się m.in. propozycje zmian przepisów o imprezach masowych i cyfrowe odnawianie paszportu.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie nowe propozycje deregulacyjne przedstawiła inicjatywa SprawdzaMy.
- Co planuje usprawnić zespół.
- Jak zmiany mogą wpłynąć na przedsiębiorców, obywateli i administrację.
Zespół SprawdzaMy, działający pod przewodnictwem Rafała Brzoski, zaprezentował kolejny pakiet propozycji deregulacyjnych. Eksperci postulują realne odciążenie przedsiębiorców, obywateli oraz administracji publicznej. Ich propozycje obejmują szeroki zakres tematów – od bankowości przez ochronę środowiska, po podatki.
Wspólnym celem zmian jest ograniczenie biurokracji, przyspieszenie procesów administracyjnych oraz zmniejszenie kosztów ponoszonych przez firmy i obywateli. Opisujemy je jako pierwsi. Dotyczą m.in. szybszego zakupu biletów na międzynarodowe mecze piłki nożnej organizowane w Polsce i rezygnacji z corocznego składania wniosków o 800+.
Rynek kapitałowy
Uproszczenie procedur dla debiutów giełdowych
Polskie firmy, szczególnie z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, borykają się z wysokimi kosztami i skomplikowanymi obowiązkami regulacyjnymi przy wchodzeniu na giełdę oraz emisjach akcji. Te bariery ograniczają dostęp do rynku kapitałowego i utrudniają pozyskiwanie funduszy na rozwój.
Inicjatywa SprawdzaMy proponuje uproszczenie procedur dla debiutów giełdowych i nowych emisji akcji. Dzięki ograniczeniu kosztów i obowiązków regulacyjnych więcej przedsiębiorstw będzie mogło pozyskać kapitał na rozwój, a inwestorzy zyskają szerszą ofertę inwestycyjną. Zmiany mają pobudzić aktywność giełdową, wzmocnić konkurencyjność polskiego rynku i ułatwić wprowadzanie innowacji, co przełoży się na wzrost gospodarczy.
Imprezy masowe
Koniec z nadmiernym zbieraniem danych na meczach piłkarskich
Obecne przepisy nakładają na organizatorów międzynarodowych meczów piłki nożnej w Polsce obowiązek zbierania danych osobowych polskich obywateli przy zakupie biletów. To generuje nadmierną biurokrację, zwiększa koszty organizacji i może zniechęcać kibiców do uczestnictwa w imprezach sportowych.
SprawdzaMy postuluje zniesienie tego obowiązku, co ma odciążyć organizatorów i poprawić dostępność imprez sportowych, zwłaszcza dla młodzieży, rodzin i grup szkolnych. Mniej formalności oznacza szybsze zakupy biletów, niższe koszty i mniejsze ryzyko naruszeń prywatności. Ułatwienia wpłyną pozytywnie na frekwencję, promocję sportu i atrakcyjność polskich stadionów, zachowując przy tym odpowiedni poziom bezpieczeństwa
Zdaniem eksperta
Projekt zachowuje wymagany poziom bezpieczeństwa imprez masowych
Celem rozwiązania jest ograniczenie zbędnych formalności, uproszczenie procesu nabywania biletów oraz poprawa dostępności wydarzeń sportowych dla szerokiego grona kibiców. Zmiana przyniesie szereg korzyści – przykładowo odciążenie organizatorów wydarzeń sportowych poprzez zmniejszenie wymogów administracyjnych, ułatwienie zakupu biletów – szczególnie dla rodzin, młodzieży oraz grup szkolnych, obniżenie kosztów organizacyjnych i technicznych, zredukowanie ryzyka naruszeń prywatności i przetwarzania danych osobowych, a także wzrost atrakcyjności i dostępności polskich stadionów jako miejsc otwartych i przyjaznych kibicom.
Jednocześnie projekt zachowuje wymagany poziom bezpieczeństwa imprez masowych, opierając się na sprawdzonych mechanizmach kontroli i nadzoru stosowanych przez służby porządkowe i organizatorów. Ułatwienia wpisują się w politykę promowania sportu, otwartości oraz efektywnego zarządzania imprezami międzynarodowymi zgodnie z europejskimi standardami.
Administracja
Koniec z corocznym składaniem wniosków o 800+
Obecnie rodzice muszą co roku składać wnioski o świadczenie 800+, mimo że wszystkie potrzebne dane już znajdują się w rejestrach państwowych, takich jak PESEL czy ZUS. Ten wymóg generuje frustrację obywateli i jest postrzegany jako zbędna biurokracja. Urzędnicy muszą ręcznie weryfikować te same informacje, co jest nieefektywne i kosztowne.
Propozycja zakłada automatyczne przyznawanie świadczenia na podstawie danych zgromadzonych w rejestrach państwowych, eliminując konieczność corocznego składania wniosków. Dzięki temu proces stanie się bardziej efektywny i wygodniejszy dla obywateli, skróci czas oczekiwania na wypłatę świadczeń, obniży koszty administracyjne i zredukuje ryzyko błędów.
Cyfrowe odnawianie paszportów bez wizyty w urzędzie
Obecnie odnowienie paszportu wymaga osobistego złożenia papierowego wniosku w urzędzie paszportowym, co wiąże się z dużym nakładem czasu i koniecznością stawienia się osobiście. Brak możliwości złożenia wniosku online powoduje dłuższe oczekiwanie i ogranicza dostępność usługi, szczególnie dla osób mieszkających daleko od urzędów.
Projekt wprowadza cyfrową platformę do odnowienia paszportu, umożliwiając obywatelom składanie wniosków online z wykorzystaniem platform takich jak Profil Zaufany czy e-dowód. Zmiana poprawi wygodę i dostępność usług, zmniejszy obciążenie administracji oraz koszty związane z obsługą, a także pozytywnie wpłynie na środowisko przez zmniejszenie zużycia papieru.
Zdaniem eksperta
Czas potrzebny na załatwienie formalności zostanie skrócony, a obciążenie urzędów – zmniejszone
Dzięki automatyzacji i integracji z rejestrami państwowymi proces stanie się szybszy, wygodniejszy i bezpieczniejszy.
Obywatele zyskają możliwość odnawiania dokumentu z dowolnego miejsca, co jest szczególnie istotne dla osób mieszkających w mniejszych miejscowościach oraz poza granicami kraju. Projekt jest elementem szerszej strategii cyfrowej transformacji państwa, jego celem jest nowoczesna, zintegrowana i obywatelska administracja publiczna, oferująca usługi dopasowane do potrzeb XXI w.
Bankowość
Skuteczniejsza walka z oszustwami dzięki wymianie informacji między bankami, ubezpieczycielami i telekomami
Obecne przepisy ograniczają wymianę informacji objętych tajemnicą bankową tylko do wąskiego kręgu instytucji wymienionych w Prawie bankowym. Współpraca międzysektorowa z sektorem ubezpieczeniowym czy telekomunikacyjnym jest utrudniona, co ogranicza skuteczność działań prewencyjnych wobec współczesnych zagrożeń jak spoofing czy vishing.
Propozycja zakłada umożliwienie wymiany informacji objętych tajemnicą bankową, ubezpieczeniową i zawodową między sektorami wyłącznie w celu przeciwdziałania przestępczości. Dzięki temu możliwe będzie szybsze reagowanie na oszustwa, skuteczniejsze blokowanie podejrzanych numerów przez operatorów telekomunikacyjnych i ograniczenie strat klientów.
Bezpieczniejszy system bankowy dzięki dostępowi do Systemu Informacji Finansowej
Obecnie banki nie mają dostępu do Systemu Informacji Finansowej (SInF), co utrudnia im analizę ryzyk związanych z praniem pieniędzy i innymi nadużyciami. Nie znają pełnego kontekstu działalności klienta w innych instytucjach, co ogranicza możliwości oceny ryzyka i wczesnego wykrywania działań przestępczych.
Propozycja przewiduje nadanie bankom i SKOK-om dostępu do SInF, co pozwoli na skuteczniejsze wykrywanie podejrzanych transakcji i lepszą identyfikację klientów o podwyższonym ryzyku. Zmiana wzmocni ochronę sektora finansowego, ułatwi współpracę między instytucjami i podniesie jakość analiz ryzyka, przekładając się na większe bezpieczeństwo klientów i całego systemu.
Elektromobilność
Koniec z biurokracją przy instalacji prywatnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych
Obecnie wszystkie stacje ładowania pojazdów elektrycznych muszą przejść badania techniczne przez Prezesa UDT, niezależnie od ich mocy, lokalizacji czy przeznaczenia. Dotyczy to zarówno dużych stacji publicznych, jak i małych, prywatnych instalacji w domach, co wydłuża czas uruchomienia infrastruktury i generuje niepotrzebne koszty.
Projekt zakłada ograniczenie obowiązku badań technicznych tylko do stacji ładowania o dużej mocy lub publicznym charakterze, co pozwoli na szybsze i tańsze uruchamianie prywatnych i lokalnych punktów ładowania. Dzięki deregulacji uproszczą się procedury, spadną koszty, a inwestorzy chętniej będą rozwijać infrastrukturę elektromobilności, przyczyniając się do popularyzacji pojazdów elektrycznych i przyspieszenia zielonej transformacji transportu.
Energetyka
"Czynny żal" w prawie energetycznym szansą na uczciwe naprawianie błędów
Obecnie Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary za drobne uchybienia, ale w praktyce urzędy nie korzystają z tej możliwości, nakładając sankcje nawet za niewielkie naruszenia, które zostały wcześniej wykryte i naprawione. Przedsiębiorcy obawiają się zgłaszać naruszenia z obawy przed surowymi karami, co zniechęca do aktywnej samokontroli i naprawy błędów.
Projekt wprowadza mechanizm podobny do znanego z podatków „czynnego żalu". Ma zachęcić przedsiębiorców do dobrowolnego zgłaszania i korygowania drobnych naruszeń. System zmniejszy ryzyko ukrywania błędów z obawy przed karami, poprawi transparentność rynku energetycznego i umożliwi skuteczniejsze egzekwowanie przepisów, motywując przedsiębiorców do aktywnej samokontroli.
Funkcjonowanie sądów ksiąg wieczystych
Cyfryzacja ksiąg wieczystych. Koniec z rocznym oczekiwaniem na wpis
Obecnie proces rozpoznawania wniosków w Wydziałach Ksiąg Wieczystych trwa bardzo długo, przekraczając ustawowe terminy. W 2020 r. średni czas wpisu wynosił ponad cztery miesiące, a pandemia wydłużyła go do około roku w 2025 r. Główną przyczyną opóźnień jest konieczność składania papierowych dokumentów oraz brak zautomatyzowanych systemów obsługi wniosków.
Projekt digitalizacji ksiąg wieczystych ma na celu wprowadzenie elektronicznego systemu składania wniosków, automatyzacji procesów i integracji z systemami sądowymi. Dzięki temu czas rozpatrywania spraw ulegnie skróceniu do ustawowego jednego miesiąca, zmniejszy się ryzyko błędów i poprawi dostępność usług sądowych, co wpłynie na większe bezpieczeństwo obrotu nieruchomościami.
Ochrona środowiska
Realistyczny system recyklingu pomp ciepła dostosowany do ich długiego cyklu życia
Obecne przepisy nakładają obowiązek zbierania odpadów na poziomie 65 proc. średniej masy sprzedanych urządzeń z ostatnich trzech lat. Ta metoda jest nieadekwatna dla pomp ciepła, które mają długi okres użytkowania 15-20 lat, co powoduje, że firmy muszą finansować zbiórkę innych sprzętów, głównie lodówek, aby wypełnić swoje obowiązki.
Projekt zakłada zmianę sposobu obliczania obowiązków zbiórki zużytych pomp ciepła, uwzględniając ich długi cykl życia i niewielką liczbę dostępnych odpadów. Nowa metodologia oraz planowany fundusz recyklingowy uczynią system bardziej sprawiedliwym i dostosowanym do realiów rynkowych, co ograniczy nadmierne koszty po stronie producentów i zwiększy efektywność recyklingu.
Podatki
Koniec z obowiązkową wysyłką PIT-11 i PIT-8C w formie papierowej
Obecnie płatnicy są zobowiązani do wysyłania kopii PIT-11 i PIT-8C do klientów, jak i do urzędów skarbowych. Procedura generuje wysokie koszty administracyjne i duży nakład pracy, szczególnie przy dużej liczbie podatników. Mimo dostępności systemu „Twój ePIT", proces pozostaje obowiązkowy i powoduje zbędne obciążenie płatników.
Przedsiębiorcy proponują rezygnację z obowiązku wysyłania kopii PIT-11 i PIT-8C do podatników. Obowiązek zostałby utrzymany wyłącznie w stosunku do urzędów skarbowych. Płatnicy – zwłaszcza firmy obsługujące tysiące osób – znacząco obniżą wtedy koszty administracyjne, ograniczą zużycie papieru i zredukują ryzyko błędów. Zmiana wpisuje się w proces cyfryzacji i zwiększy efektywność, bezpieczeństwo i wygodę dla wszystkich stron.
Uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm stosujących międzynarodowe standardy rachunkowości
Obecnie przepisy ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym nie precyzują jasno, czy podmioty stosujące standardy MSR/MSSF mogą korzystać z nich również przy kalkulacji podatku wyrównawczego. Brak jednoznacznych wytycznych powoduje niepewność co do prawidłowości wyliczeń i może prowadzić do różnic interpretacyjnych między podatnikami a organami skarbowymi.
Projekt doprecyzowania przepisów ma na celu jednoznaczne określenie, które standardy rachunkowości – takie jak MSR/MSSF czy PSR – mogą być stosowane przy kalkulacji podatku wyrównawczego. Umożliwi to firmom, zwłaszcza dużym instytucjom finansowym, stosowanie spójnych zasad rachunkowych bez konieczności tworzenia dodatkowych wersji rozliczeń podatkowych. Zmiana zwiększy przejrzystość i prawidłowość wyliczeń oraz ograniczy ryzyko sporów z organami skarbowymi.
Koniec z niepotrzebnymi raportami IFT. Uproszczenie obowiązków podatkowych
Obecnie podatnicy i banki muszą corocznie przesyłać raporty IFT-1 i IFT-2 do urzędów skarbowych. Proces ten jest czasochłonny, generuje wysokie koszty i wymaga ręcznego podpisywania wielu plików XML. Wiele danych jest powielanych, a ich przydatność dla podatników jest ograniczona, ponieważ informacje podawane są w łącznej kwocie za cały rok i w złotówkach.
Projekt przewiduje zniesienie obowiązku przesyłania raportów IFT-1 i IFT-2, pozostawiając jedynie obowiązek wystawienia zaświadczeń na żądanie podatnika. To rozwiązanie znacząco obniży koszty i skróci czas realizacji procesów w bankach i firmach. Podatnicy nadal będą mogli uzyskać potrzebne informacje na żądanie, a dostępność danych z wyciągów bankowych sprawi, że raporty IFT staną się zbędne.
Zmiana przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie akceptacji kopii/skanów oświadczeń podatkowych
Obecnie dokumenty podatkowe wymagają formy pisemnej, czyli własnoręcznego podpisu lub podpisu kwalifikowanego. Jednocześnie certyfikaty rezydencji można składać w formie kopii czy skanów. To dualistyczne podejście do weryfikacji dokumentów rodzi trudności dla zagranicznych kontrahentów, co skutkuje koniecznością angażowania ich w dodatkowe tłumaczenia i wyjaśnienia.
Projekt zakłada umożliwienie akceptacji kopii i skanów oświadczeń podatkowych w podatku u źródła – tak jak już dziś dopuszcza się certyfikaty rezydencji. Uprości to procedury dla firm i banków, zmniejszy koszty administracyjne oraz ograniczy ryzyko błędów i opóźnień. Dla zagranicznych kontrahentów oznacza to prostszy i szybszy proces, co poprawi relacje biznesowe i zwiększy atrakcyjność Polski jako partnera handlowego.
Uproszczenie odliczania wydatków na bezpieczeństwo i obronność w kosztach podatkowych
Obecnie przepisy ustawy o CIT są zbyt ogólne i nieprecyzyjne w kwestii wydatków na cele związane z bezpieczeństwem i obronnością. Trudności pojawiają się szczególnie w przypadku wydatków na szkolenia czy ćwiczenia obronne, które nie są jasno wyłączone lub uznane w przepisach, co podnosi ryzyko sporów z organami skarbowymi.
Projekt przewiduje zmianę ustawy o CIT przez dodanie przepisu, który jednoznacznie uzna wydatki na działania związane z bezpieczeństwem i obronnością – takie jak szkolenia, ćwiczenia czy udział w dobrowolnej służbie wojskowej – za koszty uzyskania przychodów. Dzięki temu przedsiębiorcy zyskają jasność prawną i uproszczone rozliczenia, co ograniczy ryzyko sporów oraz zachęci sektor prywatny do większego zaangażowania w działania wzmacniające obronność państwa.
Zdaniem eksperta
Projekt wpisuje się w szerszą strategię wspierania współpracy publiczno-prywatnej w zakresie bezpieczeństwa państwa
Wdrożenie tego rozwiązania zapewni przedsiębiorcom jasność prawną i uproszczone rozliczenia podatkowe, zachęci sektor prywatny do aktywniejszego wspierania działań na rzecz wzmocnienia obronności kraju, a także zmniejszy obciążenia administracyjne oraz usprawni proces inwestowania w obszary bezpieczeństwa.
Projekt promuje odpowiedzialność i zaangażowanie przedsiębiorców na rzecz ochrony narodowych interesów.
Prawo energetyczne
Uwolnienie rynku magazynowania gazu od monopolu i sztywnych cen
Obecny rynek magazynowania gazu w Polsce jest zdominowany przez monopol Gas Storage Poland, który jest częścią grupy Gaz System kontrolowany przez PKN Orlen. Na rynku obowiązuje system taryfowy, który ustala sztywne ceny bez odzwierciedlenia warunków rynkowych, co prowadzi do zawyżonych kosztów dla użytkowników i ogranicza konkurencję.
Projekt ma na celu transformację rynku magazynowania gazu przez urynkowienie cen oraz wprowadzenie produktów transgranicznych. Zmiany te mają zwiększyć konkurencyjność sektora, co przyczyni się do obniżenia kosztów usług i poprawy efektywności infrastruktury. Urynkowienie umożliwi rozwój elastycznych produktów dopasowanych do potrzeb użytkowników i wzmocni pozycję Polski na rynku europejskim.
Uproszczenie przepisów dla rynku biometanu. Szybsze przyłączenia i łatwiejszy handel
Obecnie sektor biometanu w Polsce funkcjonuje w warunkach niepełnej regulacyjnej klarowności. Przepisy dotyczące przyłączeń do sieci energetycznej są rozproszone między różnymi ustawami i rozporządzeniami. Brak jednolitych standardów technicznych powoduje trudności w procesie przyłączeń instalacji biometanowych, a niejasne zasady uznawania zagranicznych gwarancji pochodzenia utrudniają handel międzynarodowy.
Jednolite standardy i jasne procedury dla biometanu przyspieszą przyłączanie instalacji do sieci gazowej, skracając czas oczekiwania i obniżając koszty inwestycji. Harmonizacja przepisów z normami UE otworzy polskim przedsiębiorcom dostęp do europejskiego rynku energii odnawialnej, umożliwiając łatwiejszy eksport i handel międzynarodowy. Rozwój sektora biometanu stworzy nowe miejsca pracy oraz przyczyni się do redukcji emisji CO2.
Promesa dla biometanu. Szybsza ścieżka inwestycyjna dla czystej energii
Obecnie inwestorzy planujący produkcję biometanu muszą przejść przez długi i kosztowny proces uzyskiwania pozwoleń, szczególnie pozwolenia na budowę, co znacznie opóźnia realizację projektów. Brak gwarancji wsparcia operacyjnego na wczesnym etapie sprawia, że inwestorzy są ostrożni i konieczne jest zaangażowanie dużych środków finansowych bez pewności opłacalności projektu.
Wprowadzenie mechanizmu promesy wsparcia operacyjnego dla inwestycji w biometan umożliwi inwestorom uzyskanie gwarancji pomocy finansowej już na etapie planowania, co ułatwi pozyskanie kapitału i przyspieszy realizację projektów. Rozwiązanie to ograniczy ryzyko, zmniejszy bariery administracyjne i zwiększy atrakcyjność sektora biometanowego, przyczyniając się do rozwoju rynku OZE i poprawy bezpieczeństwa energetycznego.
Koniec z podwójnym raportowaniem w sektorze gazowym
Obecnie jest obowiązek kwartalnego raportowania do Urzędu Regulacji Energetyki informacji o realizacji umów na zakup gazu ziemnego z zagranicy. Jednocześnie firmy muszą dostarczać te same informacje do systemu ACER w ramach raportowania REMIT, co stanowi duplikację procesu. Powoduje to duże obciążenie administracyjne i zwiększa ryzyko błędów oraz nakładów finansowych na korygowanie niewłaściwych danych.
Zmiana przepisów Prawa energetycznego ma na celu uproszczenie raportowania transakcji zakupu gazu ziemnego, eliminując podwójne przekazywanie tych samych danych do URE i systemu ACER. Dzięki temu przedsiębiorstwa, zwłaszcza mniejsze, zaoszczędzą czas i zasoby, zmniejszając ryzyko błędów i kar związanych z błędnymi raportami. Zintegrowany system danych umożliwi bardziej efektywne monitorowanie rynku gazu i obniży koszty administracyjne.
Prawo finansowania oświaty niesamorządowej
Jasne zasady kontroli dla placówek oświatowych – koniec z niekończącymi się kontrolami
Obecny stan prawny nie określa konkretnych zasad dotyczących długości kontroli, liczby jednocześnie prowadzonych postępowań ani miejsca przeprowadzania kontroli wobec jednostek niesamorządowych. Kontrole mogą trwać miesiącami, co utrudnia funkcjonowanie placówek edukacyjnych i generuje niepewność co do wyników postępowań. Brak ograniczeń prowadzi do sytuacji, gdy jednostka oświatowa może być kontrolowana przez dwa miesiące, co przeszkadza w planowaniu i realizacji działań edukacyjnych.
Projekt zakłada doprecyzowanie zasad kontroli przez wprowadzenie limitów czasu, miejsca i liczby jednoczesnych kontroli. Proponowane zmiany mają na celu wprowadzenie konkretnych limitów czasowych, miejsc przeprowadzania kontroli i ograniczeń w liczbie jednoczesnych postępowań. Dzięki temu działania nadzorcze staną się bardziej ukierunkowane i sprawne, co przełoży się na oszczędność czasu i środków publicznych oraz pozwoli placówkom skupić się na działalności dydaktycznej.
Prawo pracy
Łatwiejsze zatrudnianie studentów pedagogiki w niepublicznych placówkach edukacyjnych
Obecnie przepisy nie dają niepublicznym placówkom możliwości korzystania z potencjału studentów ostatnich lat pedagogiki, co pogłębia braki kadrowe. W placówkach niepublicznych obowiązują dodatkowe ograniczenia w zatrudnianiu studentów, podczas gdy sektor publiczny ma większą elastyczność. Przedszkola niepubliczne często muszą odwoływać zajęcia z powodu braku wykwalifikowanych nauczycieli, a malejąca liczba kandydatów na nauczycieli oraz ograniczenia prawne uniemożliwiają szybkie reagowanie na potrzeby placówki.
Projekt zmienia przepisy ustawy Prawo oświatowe, umożliwiając niepublicznym placówkom edukacyjnym zatrudnianie studentów ostatnich lat pedagogiki bez pełnych wymagań kwalifikacyjnych. Proponowana zmiana pozwoli na zatrudnianie studentów i praktyków bez konieczności uzyskiwania specjalnych zgód, co zwiększy elastyczność placówek i zdolność do reagowania na braki kadrowe. Skutkiem będzie zmniejszenie niedoborów kadrowych, poprawa jakości usług edukacyjnych oraz zwiększenie konkurencyjności sektora niepublicznego.
Koniec z gromadzeniem paragonów za benefity żywieniowe
Obecnie przepisy nakładają obowiązek dokumentowania wydatków na benefity żywieniowe z pomocą paragonów, co jest szczególnie uciążliwe przy dużej liczbie pracowników. Firmy zatrudniające setki lub tysiące pracowników muszą archiwizować ogromne ilości paragonów – nierzadko setki tysięcy miesięcznie – co generuje wysokie koszty i jest mało praktyczne. Przedsiębiorca zatrudniający 300 pracowników co miesiąc musi archiwizować aż 6 tys. paragonów, co jest kosztowne i czasochłonne, a w efekcie wiele firm rezygnuje z oferowania benefitów żywieniowych.
Projekt zakłada uproszczenie przepisów przez eliminację obowiązku gromadzenia paragonów. Zamiast tego pracodawcy będą mogli korzystać z umów z placówkami gastronomicznymi lub handlowymi akceptującymi bony, talony, kupony lub karty przedpłacone. Uproszczenie procedur dokumentowania pozwoli przedsiębiorcom ograniczyć koszty administracyjne, a pracownicy zyskają dostęp do benefitu bez konieczności gromadzenia dokumentów, co zwiększy atrakcyjność benefitów żywieniowych.
Prawo rodzinne
Rodzice zastępczy z prawem do podejmowania decyzji w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej podopiecznych
Obecnie decyzje dotyczące zgody na leczenie muszą być wyrażone przez biologicznych rodziców albo sąd rodzinny. Rodzic zastępczy nie ma pełni praw rodzicielskich i może decydować jedynie w zakresie określonym przez sąd opiekuńczy. To często prowadzi do opóźnień w leczeniu. Przykład? Sytuacja, gdy dziecko wymaga natychmiastowej operacji, ale zgoda na leczenie została uzależniona od kontaktu z rodzicami biologicznymi.
Projekt ma na celu przyznanie rodzicom zastępczym prawa do samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących opieki zdrowotnej dzieci będących pod ich opieką. Proponowane zmiany mają na celu przyznanie opiekunom zastępczym prawa do samodzielnego wyrażania zgody na leczenie i świadczenia zdrowotne. Dzięki temu możliwe będzie szybsze reagowanie na potrzeby zdrowotne dziecka, dzieci otrzymają szybki dostęp do niezbędnej opieki zdrowotnej, a system medyczny zyska na sprawności przez podejmowanie decyzji na czas, bez zbędnych formalności.
Szkolnictwo wyższe
Uproszczenie ubezpieczeń społecznych dla naukowców pracujących w UE
Obecnie, gdy naukowcy pracują w kilku państwach UE, konieczne jest ustalenie, które z nich będzie właściwe do odprowadzania składek społecznych. Polskie prawo nie zawiera jednoznacznych regulacji dotyczących traktowania pracowników naukowych jako urzędników służby cywilnej w zakresie ubezpieczeń społecznych. Interpretacje ZUS są niejednolite i mogą się zmieniać, co rodzi niepewność oraz komplikacje – w Finlandii rozliczanie składek polskiego naukowca zatrudnionego na dwóch uniwersytetach trwało ponad rok i generowało znaczne koszty.
Projekt zakłada uznanie naukowców za równoważnych urzędnikom służby cywilnej w zakresie ubezpieczeń społecznych, co uprości zasady ich rozliczania przy pracy za granicą. Proponowana zmiana wprowadzi przepis uznający pracowników uczelni wykonujących zadania naukowe i dydaktyczne za urzędników służby cywilnej w zakresie ubezpieczeń społecznych. Dzięki temu naukowcy będą podlegać polskiemu systemowi ubezpieczeń niezależnie od miejsca pracy w UE, co ograniczy koszty, ryzyko błędów i biurokrację, a także ułatwi międzynarodową współpracę i zwiększy konkurencyjność polskiej nauki.
Równy dostęp do wsparcia dla słuchaczy studiów podyplomowych z niepełnosprawnościami
Obecnie przepisy umożliwiają finansowanie wsparcia jedynie dla studentów i doktorantów z orzeczeniem o niepełnosprawności. Osoby uczestniczące w studiach podyplomowych, mimo często potrzebnych dla nich wsparć, pozostają poza systemem finansowania. Liczba słuchaczy studiów podyplomowych w Polsce to około 170 tys. osób, podczas gdy liczba doktorantów wynosi niespełna 17 tys., co wskazuje na dużą grupę osób wykluczonych. Przykładem jest absolwentka z niepełnosprawnością ruchową, która po przejściu ze studiów magisterskich na podyplomowe straciła dostęp do asystenta i dostosowanych warunków.
Pomysłodawcy chcą umożliwić osobom z niepełnosprawnościami korzystanie ze wsparcia finansowego i organizacyjnego w ramach studiów podyplomowych. Wprowadzenie przepisów umożliwiających korzystanie ze wsparcia przez słuchaczy studiów podyplomowych pozwoli na likwidację istniejącej dyskryminacji i poprawę dostępności edukacji. Dzięki dostosowaniu przepisów osoby te będą mogły ubiegać się o środki publiczne, co poprawi ich szanse na rozwój zawodowy oraz społeczną integrację, a system edukacji stanie się bardziej otwarty i przystępny dla wszystkich.
Zapomoga dla doktorantów w trudnych sytuacjach życiowych
Aktualnie doktoranci nie mają prawa do przyznania zapomogi, mimo że mogą się znaleźć w trudnej sytuacji życiowej, w przeciwieństwie do studentów, którzy mają dostęp do takiego wsparcia. Ta luka prawna utrudnia reagowanie na sytuacje kryzysowe doktorantów i może pogłębiać ich trudności finansowe oraz psychiczne. Przykładem jest doktorant, który po poważnym pożarze stracił większość majątku, a uczelnia nie umożliwiła mu ubiegania się o zapomogę, choć student w podobnych okolicznościach miałby do niej prawo.
Zmiana przepisów umożliwi doktorantom ubieganie się o zapomogę w przypadku trudności życiowych, co zlikwiduje nierówności wobec studentów. Proponowane zmiany mają na celu zapewnienie doktorantom prawa do ubiegania się o zapomogę w sytuacjach kryzysowych, na podobnych zasadach jak studentom, z możliwością jej przyznania do dwóch razy w roku. Dzięki temu poszerzenie uprawnień podniesie poziom równości, poprawi warunki prowadzenia badań, zwiększy motywację do pracy naukowej i długofalowo przyczyni się do rozwoju jakości badań oraz konkurencyjności polskiej nauki.
Indywidualna Organizacja Studiów dla wszystkich rodziców. Niezależnie od trybu studiowania
Przepisy wprowadzają ograniczenia dotyczące Indywidualnej Organizacji Studiów, które obejmują wyłącznie studentki w ciąży i studentów będących rodzicami studiującymi w trybie stacjonarnym. Studentki i studenci studiujący niestacjonarnie nie mają takiego ustawowego prawa, co oznacza, że uczelnie mogą odmawiać im przyznania IOS. Przykładem jest studentka studiująca niestacjonarnie w zaawansowanej ciąży, której uczelnia odmówiła elastycznej organizacji studiów. Argumentowała, że prawo obowiązuje tylko studentki studiów stacjonarnych. Kobieta przerwała naukę.
Zmiana przepisów umożliwi studentom niestacjonarnym, będącym rodzicami, korzystanie z Indywidualnej Organizacji Studiów na równych zasadach jak studenci stacjonarni. Proponowana zmiana usunie ograniczenie wykluczające studentki w ciąży i studentów będących rodzicami studiujących w trybie niestacjonarnym z prawa do indywidualnej organizacji studiów. Zlikwidowanie tej nierówności zapewni elastyczność w dostosowaniu planu studiów do obowiązków rodzicielskich, zwiększy dostępność edukacji i zmniejszy ryzyko rezygnacji z nauki, wspierając równość szans i politykę prorodzinną.
Ubezpieczenia zdrowotne
Jedna składka zdrowotna zamiast wielu. Koniec z podwójnym płaceniem
Obecnie osoby osiągające przychody z różnych źródeł, jak praca i działalność gospodarcza, muszą odprowadzać składki zdrowotne od każdego z nich odrębnie. Dotyczy to pracowników zatrudnionych u różnych pracodawców czy zleceniobiorców z wieloma umowami. W efekcie niektóre osoby płacą wielokrotnie składki od tych samych przychodów, co jest kosztowne i może zniechęcać do podejmowania dodatkowych form zatrudnienia.
Proponowana zmiana zakłada uproszczenie systemu składek zdrowotnych, eliminując konieczność ich wielokrotnego opłacania. Składka zdrowotna będzie opłacana tylko raz, od najwyższego dochodu. Dzięki temu obywatele i przedsiębiorcy zyskają większą przejrzystość, oszczędność czasu oraz zmniejszenie obciążeń finansowych, a system zdrowotny stanie się bardziej efektywny i sprawiedliwy.
Koniec z ręcznym wypełnianiem formularzy ZUS przy zasiłkach opiekuńczych
Obecnie obowiązuje konieczność ręcznego wpisywania danych w formularzach Z-15A i Z-15B, mimo że informacje te są już dostępne w systemie ZUS. Formularze składane przy każdym wniosku o zasiłek opiekuńczy wiążą się z duplikacją danych i poświęceniem czasu przez pracowników i pracodawców. Powoduje to opóźnienia i zwiększone ryzyko błędów w dokumentacji.
Proponowana zmiana ma na celu automatyczne pobieranie danych z systemu ZUS do formularzy, eliminując konieczność ich ręcznego wypełniania. Dzięki temu proces rozpatrywania wniosków o zasiłek opiekuńczy stanie się szybszy, bardziej efektywny i mniej podatny na błędy. Redukcja biurokracji poprawi jakość obsługi, skróci czas oczekiwania na decyzje i wypłatę świadczeń.
Podatek akcyzowy i prawo o ruchu drogowym
Zwolnienie z akcyzy pojazdów testowych i badawczych w branży motoryzacyjnej
Obowiązujące przepisy pozwalają na zwolnienie od podatku akcyzowego pojazdów wykorzystywanych do jazd testowych, jednak okres ten jest ograniczony do 18 miesięcy. Firmy mogą korzystać z ulg tylko przez krótki czas, co ogranicza możliwości długofalowych projektów badawczych i rozwojowych. Dodatkowo obecne przepisy mają charakter transgraniczny, co utrudnia działanie firm prowadzących badania z pojazdami zarejestrowanymi za granicą.
Proponowane zmiany obejmują wprowadzenie długoterminowego zwolnienia od podatku akcyzowego dla pojazdów wykorzystywanych wyłącznie do celów badawczo-rozwojowych. Dzięki tym rozwiązaniom Polska stanie się atrakcyjniejszym miejscem dla inwestycji w motoryzację. Długoterminowe zwolnienie obniży koszty i uprości procesy, co przyspieszy innowacje i poprawi konkurencyjność na rynku międzynarodowym.
ESG
Jednolity format raportowania ESG dla firm. Koniec z wielokrotnym przygotowywaniem tych samych danych
Obecnie firmy, zwłaszcza przedsiębiorstwa korzystające z usług banków, dostarczają dane niefinansowe w różnych formatach – e-maile, pliki Excel czy systemy bankowości elektronicznej. Brak ujednoliconych wymogów powoduje, że banki muszą ręcznie przetwarzać dane, co jest czasochłonne i obarczone ryzykiem błędów. Różnorodność formatów utrudnia także porównywanie danych między firmami.
Projekt ma na celu wprowadzenie jednolitego formatu raportowania danych ESG, co uprości procesy zbierania i analizowania tych danych przez banki. Dzięki temu raportowanie stanie się bardziej efektywne, pozwoli zmniejszyć ryzyko błędów i obniżyć koszty. Firmy zaoszczędzą czas i zasoby, a banki będą mogły szybciej ocenić sytuację swoich klientów, co przyczyni się do rozwoju zrównoważonego rynku finansowego.
Zdrowie
Koniec z hospitalizacją dla pobrania krwi do badań genetycznych
Obecnie badania molekularne w onkologii można rozliczać tylko przez pobyty szpitalne. Gdy pacjent wymaga pobrania krwi do badań genetycznych, konieczny jest pobyt w szpitalu, co wiąże się z wysokimi kosztami publicznymi około 1500–2 tys. zł za dobę. To także angażuje kadrę medyczną i czas pacjenta, który musi poczekać na hospitalizację. Nie ma legalnej możliwości realizacji badań genetycznych ambulatoryjnie.
Proponowana zmiana umożliwi pobieranie krwi do badań molekularnych nowotworów złośliwych w warunkach ambulatoryjnych, bez konieczności hospitalizacji. Rozwiązanie to znacząco obniży koszty ponoszone przez NFZ, odciąży szpitale i skróci czas diagnostyki. Dla pacjentów oznacza większy komfort, mniejsze obciążenie psychiczne i szybszy dostęp do leczenia.
Większa elastyczność w dostępie do teleporad w POZ
Obecny stan prawny odgórnie wyklucza możliwość udzielania teleporad w POZ dla wybranych grup pacjentów, takich jak dzieci poniżej szóstego roku życia, pacjenci z chorobami przewlekłymi w pogorszeniu czy podczas pierwszej wizyty. Przepisy wprowadzone podczas pandemii zawierają sprzeczności, które uniemożliwiają korzystanie z teleporad tam, gdzie byłoby to wskazane. Ograniczenia te naruszają prawa pacjentów i autonomię lekarzy.
Propozycja zakłada zwiększenie elastyczności w udzielaniu teleporad w podstawowej opiece zdrowotnej przez zniesienie sztywnych ograniczeń formalnych. Dzięki temu lekarze i pacjenci zyskają możliwość wyboru najwłaściwszej formy kontaktu, co poprawi dostęp do świadczeń, skróci kolejki i odciąży system ochrony zdrowia. Rozwiązanie zwiększy komfort pacjentów i umożliwi szybsze interwencje medyczne.
Równy dostęp do teleporad specjalistycznych dla wszystkich pacjentów
Obecnie regulacje prawne dotyczące finansowania świadczeń w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej i programach lekowych nie zawierają wyraźnych zapisów o możliwości rozliczania teleporad. Różne oddziały NFZ stosują odmienne interpretacje, co prowadzi do nierówności dostępu pacjentów do teleporad w różnych regionach kraju. W praktyce dostęp do teleporad w AOS jest ograniczony i zależy od lokalnych interpretacji.
Propozycja zakłada ujednolicenie przepisów dotyczących rozliczania teleporad w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej oraz w programach lekowych. Zmiana ma na celu eliminację nierówności w dostępie do telemedycyny, zapewniając równy dostęp do usług medycznych we wszystkich regionach Polski. Ujednolicenie regulacji pozwoli na szersze wykorzystanie teleporad, co zwiększy efektywność diagnostyki i leczenia.
Zamówienia publiczne
Wydłużenie terminu na przekazanie informacji w zamówieniach publicznych
Obecnie obowiązuje siedmiodniowy termin na przekazanie informacji do Prezesa UZP od dnia otwarcia ofert, co często okazuje się niewystarczające. Ze względu na konieczność ręcznego wpisywania danych z platformy e-zamówienia do formularzy, proces jest czasochłonny i wymaga dużej precyzji. Krótki czas realizacji utrudnia uczestnikom dokładne i terminowe wprowadzenie wymaganych danych, zwłaszcza firmom z mniejszym zapleczem kadrowym.
Propozycja wydłużenia terminu przekazywania informacji do Prezesa UZP z siedmiu do 14 dni ma na celu usprawnienie procesu zamówień publicznych, zwłaszcza dla mniejszych firm. Dłuższy czas na weryfikację danych pozwoli na ich większą dokładność, zmniejszając liczbę błędów i opóźnień. Zmiana poprawi efektywność, przejrzystość oraz jakość nadzoru nad zamówieniami publicznymi.
Precyzyjne opisy w zamówieniach publicznych dzięki numerom katalogowym
Obecnie w zamówieniach publicznych obowiązuje zakaz stosowania numerów katalogowych i nazw własnych w Opisie Przedmiotu Zamówienia, co utrudnia precyzyjne opisanie przedmiotu zamówienia. Zamawiający ma trudności z opisaniem produktów szczegółowo opisanych w publikacjach naukowych lub jedynych dostępnych na rynku. Brak możliwości wskazania konkretnych odczynników czy materiałów powoduje, że zamawiający może otrzymać produkt inny niż oczekiwany.
Propozycja zakłada możliwość używania numerów katalogowych i nazw własnych w Opisie Przedmiotu Zamówienia. Dzięki temu zamawiający będą mogli precyzyjniej określać wymagane produkty, co zmniejszy ryzyko błędów i opóźnień związanych z niezgodnością towaru z opisem. Zmiana będzie szczególnie korzystna dla laboratoriów i instytucji naukowych, które potrzebują dokładnych specyfikacji do zapewnienia jakości badań.
Główne wnioski
- Uproszczenie regulacji może ożywić polski rynek kapitałowy i zwiększyć dostęp MŚP do finansowania. Obowiązujące dziś procedury debiutów giełdowych i emisji akcji są kosztowne i zbyt złożone, szczególnie dla mniejszych firm. Ich uproszczenie to nie tylko szansa na większą liczbę emisji, ale też na szerszą ofertę dla inwestorów, większą płynność rynku i rozwój innowacji. Przejrzyste, mniej kosztowne zasady wejścia na giełdę zachęcą nowe podmioty do sięgania po kapitał w Polsce, co może pobudzić gospodarkę i zwiększyć konkurencyjność polskiego rynku finansowego.
- Cyfryzacja i automatyzacja w administracji publicznej przyniosą realne oszczędności i większą wygodę obywateli. Rozwiązania takie jak automatyczne przyznawanie świadczenia 800+ czy możliwość odnawiania paszportów online eliminują zbędne formalności, skracają czas obsługi i ograniczają koszty operacyjne państwa. To również odpowiedź na potrzeby mieszkańców mniejszych miejscowości, którzy dziś często muszą pokonywać duże odległości do urzędów. W dłuższej perspektywie cyfryzacja poprawi jakość obsługi, a także zmniejszy ryzyko błędów administracyjnych.
- Zniesienie zbędnych obowiązków i doprecyzowanie przepisów podatkowych może zredukować biurokrację i zmniejszyć ryzyko sporów z fiskusem. Likwidacja papierowych kopii PIT-11 i PIT-8C czy raportów IFT, a także jednoznaczne określenie, jakie standardy rachunkowości mają zastosowanie przy obliczaniu podatku wyrównawczego, to krok w stronę efektywnego i nowoczesnego systemu podatkowego. Zmiany te uproszczą obowiązki płatników, obniżą koszty i poprawią relacje podatników z administracją skarbową.
