Zaloguj się 
Dzieje się!
Dzieje się! 
Macron popiera arabski plan odbudowy Strefy Gazy. Nie chce wysiedleń
Prezydent Emmanuel Macron pojechał do Egiptu i poparł arabski plan odbudowy Strefy Gazy. Prezydent Francji jest przeciwny wysiedleniu 2,5 mln mieszkańców w „ładne miejsce z ładnymi domami”, jak zaproponował premier Izraela Benjamin Netanjahu przyjmowany w Białym Domu przez Donalda Trumpa, który chce utworzenia „orientalnej riwiery”.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie stanowisko ma Emmanuel Macron w sprawie planów Izraela i USA dotyczących wysiedlenia 2,5 mln osób ze Strefy Gazy oraz kogo popiera – Izrael czy Palestynę.
- Czy arabski plan odbudowy Strefy Gazy ma szansę na wejście w życie.
- Jakie umowy podpisała Francja z Egiptem podczas wizyty prezydenta Macrona.
Prezydent Emmanuel Macron od niedzieli do środy uczestniczył w nieformalnych spotkaniach z prezydentem Egiptu Abdelem Fattahem el-Sisim i królem Jordanii Abdullahem II w Kairze, a następnie udał się na Półwysep Synaj.
To bezprecedensowa wizyta europejskiego przywódcy w regionie Strefy Gazy, któremu towarzyszył Sisi – w czasie, gdy trwają izraelskie bombardowania. Od ataku Hamasu na Izrael 7 października 2023 r. izraelskie siły zbrojne prowadzą nieprzerwane operacje powietrzne i lądowe przeciwko Strefie Gazy, która została całkowicie odcięta od pomocy humanitarnej. Zawieszenie broni między Izraelem a Hamasem zostało zerwane 18 marca.
Przesiedlenia? Veto!
Kair z niepokojem obserwuje amerykańskie plany przesiedlenia ponad 2 milionów Palestyńczyków ze Strefy Gazy. Prezydent Francji poparł stanowisko Egiptu i sprzeciwił się projektowi Donalda Trumpa, który proponuje przekształcenie Gazy w „Riwierę Bliskiego Wschodu”.
„Zdecydowanie sprzeciwiamy się wszelkim przesiedleniom ludności oraz aneksji Gazy i Zachodniego Brzegu” – zadeklarował Emmanuel Macron we wspólnym oświadczeniu z prezydentem Egiptu.
Egipt, który w wyniku ataków rebeliantów Huti na Morzu Czerwonym stracił 7 mld dolarów dochodów, może mieć jednak trudności z przeciwstawieniem się presji ze strony Waszyngtonu. Prezydent Trump zadeklarował gotowość przeznaczenia około 2,1 mld dolarów rocznie pomocy dla Egiptu – pod warunkiem przyjęcia części ludności palestyńskiej.
Warto wiedzieć
Historia konfliktu izraelsko-palestyńskiego w Strefie Gazy
Historia konfliktu izraelsko-palestyńskiego w Strefie Gazy jest długa, złożona i głęboko zakorzeniona w historii Bliskiego Wschodu.
Do 1948 r. Strefa Gazy była częścią historycznej Palestyny, administrowanej najpierw przez Imperium Osmańskie, a po I wojnie światowej – przez Brytyjczyków. Roszczenia terytorialne zarówno Żydów, jak i Arabów prowadziły do narastających napięć.
W 1948 r. powstało państwo Izrael, co wywołało wojnę z państwami arabskimi, w tym Egiptem, który przejął kontrolę nad Gazą. Region szybko przekształcił się w przeludnione schronienie dla uchodźców.
W 1967 r., po wojnie sześciodniowej, Izrael zajął Strefę Gazy, rozpoczynając długotrwałą okupację. Powstały pierwsze żydowskie osiedla, co doprowadziło do pierwszej Intifady (1987–1993). W tym czasie powstał Hamas – islamska organizacja polityczno-militarna, która zdobyła znaczące poparcie społeczne, konkurując z umiarkowanym Fatahem.
W wyniku porozumień z Oslo powołano Palestyńską Autonomię, która miała zarządzać częścią Gazy i Zachodniego Brzegu. Konflikt jednak nie ustał – nasiliły się akty przemocy i represji.
W 2005 r. Izrael wycofał wojsko i osadników ze Strefy Gazy, ale po zwycięstwie Hamasu w wyborach parlamentarnych w 2006 r. doszło do bratobójczych walk z Fatahem. Hamas przejął pełną kontrolę nad Gazą w 2007 r., co skłoniło Izrael i Egipt do wprowadzenia surowej blokady.
Od tego czasu region pozostaje w stanie ciągłego kryzysu – politycznego, humanitarnego i militarnego.
W odpowiedzi Sisi opracował alternatywny plan odbudowy Gazy, który zyskał poparcie państw arabskich. „To realistyczny plan” – ocenił Macron, dodając, że może on „otworzyć drogę do nowych rządów” w zniszczonej Strefie Gazy, gdzie od osiemnastu miesięcy trwają nieprzerwane bombardowania, a liczba ofiar przekroczyła 40 tys.
Francuski prezydent uzależnił swoje pełne poparcie od odsunięcia Hamasu od władzy w Gazie. Hamas jednak nie zgadza się ani na rozbrojenie, ani na wygnanie swoich liderów. Organizacja ta, uznana za terrorystyczną przez Unię Europejską, Stany Zjednoczone i inne państwa Zachodu, od 2007 r. sprawuje pełną kontrolę nad Strefą Gazy. Departament Stanu USA wpisał Hamas na listę zagranicznych organizacji terrorystycznych w 1997 r. Z kolei ONZ nie uznaje Hamasu za organizację terrorystyczną.
Jak podają źródła dyplomatyczne, Francja nie wyklucza uznania Państwa Palestyńskiego podczas szczytu ONZ w czerwcu. Oczywiście, pod warunkiem, że wojna w Gazie do tego czasu się zakończy. Według danych z połowy 2011 r. Palestynę uznawały 122 państwa członkowskie ONZ. „Musimy zmierzać w kierunku uznania [państwa palestyńskiego] i tak też zrobimy w nadchodzących miesiącach” powiedział w środę w wywiadzie dla francuskiej telewizji France 5 prezydent Macron.
Arabski plan dla Gazy
Zgodnie z planem Sisiego, Autonomia Palestyńska miałaby zostać przywrócona po sześciomiesięcznym okresie przejściowym, z własnymi strukturami władzy. Kraje arabskie zobowiązałyby się do udziału w odbudowie. Wciąż jednak nie wiadomo, kto objąłby rządy, ponieważ 90-letni Mahmoud Abbas – dotychczasowy przywódca – nie uczestniczył w szczycie. Niewykluczone, że Egipt i Jordania mają alternatywną wizję przyszłego przywództwa w Strefie Gazy.
Podczas spotkania w Kairze Macron, Sisi i Abdullah II rozmawiali telefonicznie z Donaldem Trumpem o arabskim planie. Tylko Stany Zjednoczone mają realną możliwość wpłynięcia na Izrael, który obecnie odrzuca tę inicjatywę.
W ubiegłym tygodniu Macron dyskutował o planie pokojowym z saudyjskim następcą tronu, księciem Mohammedem bin Salmanem. Z kolei Donald Trump ma niebawem udać się do Arabii Saudyjskiej z pierwszą zagraniczną wizytą. Wiadomo, że planowane są rozmowy również na temat przyszłości Strefy Gazy.
Otwórzmy granice na pomoc humanitarną
We wtorek prezydent Francji odwiedził Al-Arisz – egipską placówkę pomocy humanitarnej dla Gazy na Półwyspie Synaj. Emmanuel Macron spotkał się tam z rannymi Palestyńczykami oraz personelem medycznym. Jak poinformowała francuska prezydencja, prezydent apelował o „ponowne otwarcie przejść granicznych w celu dostarczania pomocy humanitarnej do Gazy”.
Według ONZ i Palestyńskiego Czerwonego Półksiężyca 23 marca w wyniku izraelskiego ostrzału karetek pogotowia w Rafah – punkcie granicznym oddalonym o 50 km od Al-Arisz – zginęło 15 osób. Tragedia wywołała międzynarodowe oburzenie, a izraelska armia zapowiedziała „dalsze dochodzenie”.
– Ochrona ludności cywilnej i personelu humanitarnego oraz pełny dostęp do pomocy humanitarnej to obowiązki wynikające z prawa międzynarodowego. Muszą być bezwzględnie przestrzegane – podkreślili przywódcy we wspólnym oświadczeniu wydanym w Kairze.
Apel o zawieszenie broni
Przywódcy zaapelowali również o „natychmiastowy powrót do zawieszenia broni, by chronić Palestyńczyków i zapewnić im szybką oraz wystarczającą pomoc humanitarną”.
Według danych ONZ, od października 2023 r. w Strefie Gazy zginęło ponad 330 pracowników organizacji pomocowych, głównie z UNRWA – agencji ONZ wspierającej palestyńskich uchodźców.
Macron, odwiedzając punkty Czerwonego Półksiężyca, rozmawiał z przedstawicielami organizacji pozarządowych i agend ONZ. Pałac Elizejski poinformował, że prezydent Francji potwierdził zaangażowanie swojego kraju w kontynuowanie pomocy humanitarnej dla ludności Gazy.
Lewica krytykuje wizytę Macrona w Egipcie
Lewicowe media, w tym śledczy portal Mediapart, skrytykowały zacieśnianie relacji między Paryżem a Kairem. Zwrócono uwagę na „bardzo osobisty” charakter wizyty. Prezydent Egiptu Sisi przygotował dla Macrona „niespodziankę” – prywatny spacer i kolację w jego rodzinnej dzielnicy. Po odwiedzinach w nowym Muzeum Faraonów i nocnym spacerze po suku Al-Chalili, francuskie media pisały, że Macron „zanurzył się w Orient”.
Otoczenie prezydenta stwierdziło, że „nigdy wcześniej żaden szef państwa nie uczestniczył w podobnym wydarzeniu”, jednak krytycy przypominają, że Sisi sprawuje władzę autorytarną, prześladuje opozycję i tłumi wolność słowa.
Kontrakty i samoloty Rafale
W czasie wizyty podpisano szereg umów gospodarczych w obszarach: transportu, zdrowia, energii odnawialnej i nauki. Macron z uznaniem odwiedził rozbudowywane przez francuskie firmy metro w Kairze, obsługiwane przez przewoźnika RATP. Wraz z Sisím zamknął francusko-egipskie forum biznesowe oraz wziął udział w prezentacji nowego kampusu Francuskiego Uniwersytetu w Egipcie.
Dostarczono także pierwsze dwa myśliwce Rafale w ramach kontraktu z 2021 r., który zakłada dostarczenie Egiptowi łącznie 30 maszyn. Egipt był pierwszym krajem w regionie, który zdecydował się na zakup francuskich myśliwców do modernizacji swoich sił powietrznych.
Wojny i operacje wojskowe (2008–2024) w Strefie Gazy
| 2008-2009 | Operacja Płynny Ołów -Siły Obronne Izraela (IDF, Cahal) likwidowały członków i zniszczyły infrastrukturę Hamasu w Strefie Gazy. Operacja zapoczątkowała starcia Izraela-Hamasu. |
| 2012 | Operacja Filar Obrony -Siły Obronne Izraela (IDF, Cahal) likwidowały członków i zniszczyły infrastrukturę Hamasu w Strefie Gazy, w trakcie bombardowania Gazy, pociski trafiły w dom korespondenta BBC. |
| 2014 | Operacja Obronny Brzeg – najkrwawszy konflikt, ponad 2 tys. Palestyńczyków zginęło w atakach izraelskich, prowadzona w trakcie tzw. intifady Al-Aksa. Była to największa operacja wojskowa na Zachodnim Brzegu Jordanu od czasu wojny sześciodniowej w 1967 r. |
| cykliczne starcia | rakiety Hamasu, naloty izraelskie, protesty na granicy.Gaza pogrążona w kryzysie humanitarnym – brak wody, prądu, pracy. |
| 2023 | 7 października Hamas przeprowadził zaskakujący atak na Izrael (m.in. masakry ludności cywilnej, porwanie zakładników), co doprowadziło do pełnowymiarowej wojny. Izrael rozpoczął ofensywę lądową i powietrzną w Gazie, celem zniszczenia Hamasu. Tysiące ofiar cywilnych, katastrofa humanitarna, duże zniszczenia infrastruktury. |
Główne wnioski
- Prezydent Emmanuel Macron udał się z wizytą do Egiptu, gdzie wyraził poparcie dla arabskiego planu odbudowy Strefy Gazy. Francuski przywódca stanowczo sprzeciwił się koncepcji przymusowego wysiedlenia 2,5 mln Palestyńczyków, którą zaproponował premier Izraela Benjamin Netanjahu podczas wizyty w Białym Domu. Donald Trump popiera ten plan, zakładający utworzenie „orientalnej riwiery” w miejscu nowego osiedlenia.
- Arabski plan odbudowy Strefy Gazy spotyka się z oporem Izraela. Zgodnie z propozycją prezydenta Egiptu Abda al-Fattaha as-Sisiego, Autonomia Palestyńska miałaby zostać przywrócona po sześciomiesięcznym okresie przejściowym, z własną strukturą władz. Kraje arabskie zadeklarowały pomoc w odbudowie zniszczonej enklawy.
- W trakcie wizyty podpisano szereg umów gospodarczych w dziedzinach: transportu, ochrony zdrowia, energii odnawialnej i nauki.