Najbogatsi Litwini ubożeją. Cała czołówka tamtejszych miliarderów działa w Polsce

Magazyn „TOP”, jak co roku, opublikował listę 500 najbogatszych Litwinów.Łączna wartość ich majątków jest obecnie szacowana na 41,77 mld euro. To wprawdzie więcej niż rok wcześniej, jednak wzrost jest wyraźnie słabszy i wyniósł niespełna 1,7 mld euro (nieco ponad 4 proc.). Rok wcześniej majątki najzamożniejszych obywateli Litwy zwiększyły się o ponad 3,5 mld euro (niemal 10 proc.).

Skąd to spowolnienie? Jedną z głównych przyczyn jest znaczące uszczuplenie stanu posiadania dotychczasowego lidera i wicelidera zestawienia. Każdy z nich stracił w ostatnim czasie setki milionów euro, co doprowadziło także do roszady na podium listy.

Wykres interaktywny

Pełny ekran

Niekwestionowany lider

Od lat najzamożniejszym Litwinem pozostaje Gediminas Žiemelis. To główny akcjonariusz (ma 60 proc. udziałów) Avia Solutions Group (ASG), największego na świecie dostawcy lotniczych usług ACMI (Aircraft, Crew, Maintenance, Insurance). Chodzi o leasing samolotów wraz z załogami, ich technicznym utrzymaniem oraz ubezpieczeniem. Według miesięcznika „TOP” wartość majątku przedsiębiorcy spadła w ciągu ostatniego roku o 300 mln euro i obecnie wynosi 2,5 mld euro (ok. 10,5 mld zł), co wciąż gwarantuje mu pierwsze miejsce na liście litewskich bogaczy.

Spadek wartości nie jest jednak efektem problemów ASG, lecz zmiany nastrojów wokół całej branży lotniczej. Po postpandemicznym boomie analitycy – a za nimi także inwestorzy – patrzą na sektor znacznie ostrożniej. Efektem jest generalna korekta wycen spółek lotniczych, również tych, które nadal notują wzrost przychodów i zysków.

Przedsiębiorczy nastolatek

ASG to holding obejmujący ponad 250 spółek zależnych. Dysponuje flotą 145 samolotów, wśród których najliczniejsze są Airbusy A320. Przy ich pomocy świadczy usługi w ponad 60 krajach na sześciu kontynentach. Grupa ma biuro w Warszawie, a jej spółki prowadzą w Polsce działalność biznesową (m.in. naziemną obsługę samolotów). Ponadto przez kilka lat akcje ASG były notowane na warszawskiej giełdzie – spółka zadebiutowała w 2011 r., a została wycofana z obrotu 20 listopada 2018 r.

Gediminas Žiemelis ma obecnie 48 lat. Działalność biznesową rozpoczął jako nastolatek, zakładając pierwszą spółkę. Zgromadził majątek liczony w milionach euro jeszcze przed trzydziestką, po sprzedaży firmy windykacyjnej Žvilgsnis iš arčiau. W kolejnych latach jego majątek szybko rósł, zwłaszcza po tym, gdy w 2005 r. był głównym inwestorem w procesie prywatyzacji litewskiego narodowego przewoźnika lotniczego Lietuvos avialinijos. Co prawda kilka lat później spółka – działająca już pod nazwą flyLAL – upadła, ale Žiemelis zdążył zdobyć kluczowe doświadczenie w branży. Skupił się następnie na bardziej rentownych usługach lotniczych, co zaowocowało międzynarodowym rozkwitem ASG.

Najbogatszy Litwin działa także w innych sektorach. Jest m.in. większościowym akcjonariuszem firmy Fitsout, produkującej luksusowe meble, oraz grupy Pharmasanta, wytwarzającej leki i wyroby medyczne.

Bogacący się wicelider

Nowym wiceliderem listy najzamożniejszych Litwinów został w tym roku – po raz pierwszy – Nerijus Numa. Stało się tak, ponieważ w ciągu ostatniego roku jego majątek urósł o 100 mln euro, osiągając 2,4 mld euro (ok. 10,1 mld zł).

Numer 2 w zestawieniu magazynu „TOP” ma 59 lat i jest właścicielem VP Grupė (wcześniej Vilniaus Prekyba). To obecnie – według najnowszego rankingu Coface Baltic TOP 50 – największe przedsiębiorstwo w krajach bałtyckich. Jego przychody w ubiegłym roku przekroczyły 8 mld euro (ok. 34,3 mld zł), co zdecydowanie zdeklasowało konkurentów.

VP Grupė pełni rolę podmiotu nadrzędnego wobec grupy spółek zajmujących się przede wszystkim handlem detalicznym. Działają one pod różnymi markami, ale kluczową rolę odgrywa brand Maxima – sieć kilkuset sklepów działających na Litwie, Łotwie i w Estonii. Na tych rynkach firma ma znaczące udziały – odpowiednio prawie 31 proc., blisko 24 proc. i ponad 15 proc.

Nerijus Numa jest również pośrednio właścicielem sieci sklepów Stokrotka, działającej w Polsce. To łącznie niemal 1 tys. placówek, w których pracuje ok. 13 tys. osób. Handel detaliczny pozostaje główną domeną działalności Numy, ale jego firmy funkcjonują także w branżach gastronomicznej, ubezpieczeniowej, telekomunikacyjnej, finansowej oraz ochrony mienia.

Transportowiec na podium

Ostatnie miejsce na podium najnowszej listy miesięcznika „TOP” zajął Mindaugas Raila. 54-letni biznesmen został tym razem wyceniony na 2,15 mld euro (9 mld zł), czyli o 250 mln euro mniej niż rok wcześniej, przez co stracił pozycję wicelidera zestawienia.

Mindaugas Raila jest większościowym współwłaścicielem logistycznego holdingu Willgrow (13. miejsce w Coface Baltic TOP 50), którego częścią jest Grupa Girteka. Ten podmiot jest znany w całej Europie jako jeden z największych przewoźników drogowych na kontynencie, dysponujący flotą ponad 6 tys. ciężarówek i 7 tys. naczep, głównie chłodniczych. W Polsce, nieopodal Poznania, Grupa Girteka uruchomiła dużą bazę logistyczną, dogodnie położoną do obsługi zarówno zachodniej, jak i wschodniej części Europy.

Główne wnioski

1. Gediminas Žiemelis, właściciel Avia Solutions Group, pozostaje najbogatszym Litwinem. Nie stracił pozycji lidera, mimo że w ostatnim roku jego majątek zmniejszył się o 300 mln euro. Spadek ten wynikał głównie ze zmiany wycen w sektorze lotniczym. Wartość majątku przedsiębiorcy szacowana jest obecnie na 2,5 mld euro.
2. Dotychczasowy wicelider również zubożał i spadł o jedną pozycję. Mindaugas Raila, właściciel logistycznej grupy Willgrow, stracił w ostatnim czasie 250 mln euro. Z kolei Nerijus Numa, zajmujący wcześniej trzecie miejsce na liście miliarderów, wzbogacił się o 100 mln euro. W efekcie przedsiębiorcy zamienili się miejscami w rankingu.
3. Najbogatsi Litwini działają w różnych branżach. Lider zestawienia prowadzi działalność przede wszystkim w sektorze lotniczym, Nerijus Numa – w handlu detalicznym, a Mindaugas Raila – w logistyce. Każdy z nich jest obecny na rynku polskim, a wszyscy funkcjonują również w sektorze nieruchomościowym.