Ósmy pakiet deregulacyjny. SprawdzaMy celuje w biurokrację i koszty

Zespół SprawdzaMy, działający pod przewodnictwem Rafała Brzoski, przedstawił ósmy pakiet propozycji deregulacyjnych. Eksperci postulują realne odciążenie przedsiębiorców, obywateli oraz administracji publicznej. Ich propozycje obejmują szeroki zakres tematów – od przemysłu farmaceutycznego, przez nieruchomości, po szkolnictwo wyższe.

Wspólnym celem zmian jest ograniczenie biurokracji, przyspieszenie procesów administracyjnych oraz obniżenie kosztów ponoszonych przez firmy i obywateli.

ESG

Automatyzacja sprawozdawczości odpadowej uprości życie przedsiębiorcom

Integracja ewidencji odpadów z systemem BDO ma znacząco uprościć procesy administracyjne. Obecnie firmy muszą najpierw prowadzić ewidencję, a następnie – oddzielnie – składać roczne sprawozdania w systemie BDO. Eksperci SprawdzaMy zwracają uwagę, że taki system powoduje zbędne obciążenie i zwiększa ryzyko błędów. Brak połączenia między modułami zmusza przedsiębiorców do podwójnej pracy – ręcznego przenoszenia danych.

Proponowana zmiana zakłada automatyczne przesyłanie informacji między modułami.

Korzyści:

• oszczędność czasu dzięki eliminacji ręcznego przepisywania danych,
• mniejsza liczba błędów w raportach rocznych,
• większa przejrzystość i spójność danych dla organów ochrony środowiska,
• łatwiejsza kontrola i analiza danych przez administrację,
• niższe koszty administracyjne po obu stronach.

Przedsiębiorcy podkreślają, że to realne, szybkie i technologicznie wykonalne rozwiązanie.

Zdaniem eksperta

Realne oszczędności czasu i kosztów

Propozycja automatyzacji sprawozdawczości odpadowej poprzez integrację ewidencji odpadów z systemem BDO jest krokiem w dobrą stronę. Obecnie wielu przedsiębiorców napotyka trudności wynikające z ręcznego wprowadzania danych – proces ten jest czasochłonny, podatny na błędy i często wiąże się z koniecznością dublowania pracy w różnych systemach.
 
Wprowadzenie automatycznego przesyłania danych pomiędzy systemami IT firm a platformą BDO mogłoby znacząco uprościć codzienną działalność przedsiębiorstw. Automatyzacja takich procesów przyniosłaby realne oszczędności czasu i kosztów, a także ułatwiła zarządzanie zgodnością z przepisami prawa odpadowego. Szczególnie istotne byłoby rozbudowanie systemu o funkcjonalność tworzenia kart ewidencji odpadów oraz automatycznego generowania i przekazywania rocznych sprawozdań do Urzędów Marszałkowskich.
 
Warto podkreślić, że tego typu rozwiązania wpisują się w szerszy trend digitalizacji państwa, w którym coraz więcej procedur administracyjnych jest realizowanych drogą elektroniczną. Integracja z BDO mogłaby być naturalnym przedłużeniem tego procesu – tak jak już dziś wiele deklaracji podatkowych, wniosków administracyjnych czy zgłoszeń działalności gospodarczej przekazywanych jest elektronicznie do odpowiednich urzędów.
 
Niemniej, pełna digitalizacja musi być przeprowadzona w sposób odpowiedzialny. Kluczowe będą kwestie bezpieczeństwa danych, interoperacyjności systemów oraz odpowiedniego przeszkolenia pracowników. System powinien być nie tylko zgodny z przepisami RODO, ale także intuicyjny i stabilny, by ułatwiał pracę, a nie ją komplikował. Dopiero wtedy cyfrowa transformacja w obszarze gospodarki odpadami przyniesie realne korzyści – zarówno dla firm, jak i administracji publicznej.

Agnieszka Brejdak

Prezeska Fundacji Ecoloop

Energetyka

Nowoczesna porównywarka cen energii elektrycznej pomoże konsumentom oszczędzać

Eksperci proponują modernizację porównywarki cen energii elektrycznej prowadzonej przez Prezesa URE. Obecna wersja, oparta na arkuszach Excel, jest nieprzyjazna dla użytkowników i nie spełnia wymogów Prawa energetycznego. Trudny język i skomplikowana forma utrudniają analizę i wybór najkorzystniejszej oferty – zwłaszcza gospodarstwom domowym. Nowe narzędzie miałoby być interaktywnym rozwiązaniem online, akceptowanym przez ministra ds. energii w porozumieniu z ministrem ds. rozwoju oraz Rzecznikiem MŚP.

Zalety modernizacji:

• większa przejrzystość i zrozumiałość ofert,
• równe traktowanie wszystkich dostawców,
• łatwość obsługi nawet dla niedoświadczonych użytkowników.

Zespół Sprawdzamy proponuje, aby wykonanie porównywarki akceptował minister ds. energii w porozumieniu z ministrem ds. rozwoju i technologii oraz Rzecznikiem MŚP. Celem jest umożliwienie gospodarstwom domowym i mikroprzedsiębiorstwom (zużywającym poniżej 100 000 kWh rocznie) łatwiejszego wyboru najkorzystniejszej oferty, co ma przełożyć się na oszczędności oraz poprawę konkurencyjności rynku.

Ciepło z odpadów jako odpadowe. Krok w stronę efektywnych systemów ciepłowniczych

Zaproponowana zmiana umożliwi uznanie ciepła z instalacji termicznego przekształcania odpadów (ITPO) za ciepło odpadowe. Obecnie nie jest ono tak klasyfikowane, ponieważ państwowe instytucje uznają, że ITPO służy wyłącznie do produkcji energii – co wyklucza uznanie ciepła za produkt uboczny. Takie podejście jest niezgodne z wytycznymi Komisji Europejskiej i utrudnia wliczanie tego źródła do bilansu efektywnych systemów ciepłowniczych i celów OZE.

Korzyści:

• niższe rachunki za ciepło dla mieszkańców,
• większe możliwości finansowania modernizacji przez samorządy,
• zgodność z regulacjami unijnymi,
• efektywniejsze wykorzystanie energii z ITPO,
• ograniczenie ilości składowanych odpadów,
• stabilniejszy i bardziej ekologiczny system ciepłowniczy, mniej zależny od paliw kopalnych.

Eksperci podkreślają, że to kluczowy krok w stronę zrównoważenia gospodarki odpadami i energią w Polsce.

Farmacja

Więcej specjalistów dla przemysłu farmaceutycznego. Szerszy dostęp do zawodu Osoby Wykwalifikowanej

Zespół SprawdzaMy postuluje poszerzenie katalogu kierunków studiów, które uprawniają do pełnienia funkcji Osoby Wykwalifikowanej w przemyśle farmaceutycznym. Obecne przepisy ograniczają ten dostęp głównie do absolwentów farmacji, medycyny i weterynarii – co nie jest w pełni zgodne z art. 49 ust. 2 Dyrektywy 2001/83/WE.

Eksperci zwracają uwagę, że przepisy wiążą uprawnienia z krajową systematyką dziedzin naukowych, co wymusza częste zmiany przy każdej modyfikacji tej klasyfikacji.

Proponowana zmiana art. 48 ustawy – Prawo farmaceutyczne – wprowadza bardziej elastyczne podejście do kwalifikacji zawodowych. Dostęp do zawodu zyskają m.in. specjaliści z zakresu biologii, chemii i technologii farmaceutycznej, którzy posiadają właściwe kompetencje, lecz obecnie są formalnie wykluczeni.

Korzyści:

• większa zgodność z prawem UE i praktyką innych państw członkowskich,
• rzadsze zmiany legislacyjne,
• więcej wykwalifikowanej kadry w sektorze farmaceutycznym,
• pozytywny wpływ na rozwój przemysłu farmaceutycznego w Polsce.

Fundusze UE

Firmy odzyskają możliwość finansowania prototypów w projektach badawczo-rozwojowych

Od 2024 r. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz agencje wykonawcze (PARP i NCBR) wykluczyły możliwość finansowania budowy prototypów, linii pilotażowych i demonstratorów w projektach B+R. Decyzja ta jest sprzeczna z unijnym Rozporządzeniem KE nr 651/2014, które dopuszcza tego rodzaju wydatki jako pomoc publiczną. Eksperci SprawdzaMy zauważają, że ograniczenie objęło także projekty z już zawartymi umowami, co narusza zasadę niedziałania prawa wstecz i podważa zaufanie do stabilności prawa.

Zmiana przywróci możliwość finansowania prototypów jako kosztów kwalifikowalnych.

Korzyści:

• firmy będą mogły realizować pełne projekty B+R,
• wzrost konkurencyjności wobec firm z innych krajów UE,
• lepsze wykorzystanie funduszy unijnych,
• wzrost innowacyjności i szybsze wdrażanie technologii,
• uproszczone rozliczenia i szybsze wypłaty środków.

Przedsiębiorcy podkreślają, że bez prototypów rozwój innowacji jest praktycznie niemożliwy.

Nieruchomości i budownictwo

Skuteczniejszy Zintegrowany Plan Inwestycyjny (ZPI)

Wprowadzona w 2023 r. procedura Zintegrowanego Planu Inwestycyjnego (ZPI) miała umożliwiać uchwalanie planu miejscowego na wniosek inwestora, który zobowiązuje się do realizacji lub sfinansowania inwestycji gminnej. Jednak przepisy zawierają szereg barier, które ograniczają skuteczne wykorzystanie tego narzędzia.

Co wydłuża proces planistyczny?

Przede wszystkim: konieczność uzyskania wstępnej zgody rady gminy, brak określonych terminów proceduralnych, niejasny charakter umowy urbanistycznej oraz brak zasad proporcjonalności świadczeń ze strony inwestora.

Przedsiębiorcy zwracają również uwagę, że obowiązek opracowania projektu planu przez inwestora spotyka się ze sprzeciwem części samorządów, które wolą przygotowywać dokumenty planistyczne we własnym zakresie.

Proponowane zmiany procedury ZPI obejmują:

• zniesienie wymogu wstępnej zgody rady gminy,
• wprowadzenie terminów proceduralnych,
• zapewnienie proporcjonalności świadczeń i równego traktowania inwestorów,
• możliwość rozpoczęcia procedury od koncepcji urbanistycznej, nie gotowego projektu planu.

Uproszczenia obejmą również spółki TBS/SIM oraz remonty pustostanów jako uzupełniające inwestycje.

Korzyści:

• gminy zyskają lepsze warunki negocjacyjne,
• mieszkańcy – wyższą jakość usług i przestrzeni,
• inwestorzy – szybsze procedury i większą przewidywalność.

Podatki

1 proc. CIT dla organizacji pożytku publicznego

Obecnie tylko osoby fizyczne rozliczające PIT mogą przekazywać 1 proc. podatku na organizacje pożytku publicznego. Firmy płacące CIT mogą jedynie odliczyć darowiznę do 10 proc. dochodu, co – według statystyk – wykorzystuje zaledwie 0,09 proc. podatników CIT. SprawdzaMy proponuje wprowadzenie analogicznego mechanizmu dla firm.

Udostępnienie odpisu 1 proc. podatnikom CIT poprawi współpracę między biznesem a organizacjami pożytku publicznego. Przedsiębiorcy dają przykład Słowacji, gdzie podobne rozwiązanie działa z powodzeniem.

Korzyści:

• przedsiębiorcy będą mogli decydować, kogo wspierają,
• wzrost zaangażowania firm w działania społeczne,
• większe możliwości rozwoju dla organizacji pozarządowych.

Zdaniem eksperta

Szansa dla OPP, realne zmniejszenie dochodów fiskusa

Rzeczywiście statystyki pokazują, że podatnicy CIT w zdecydowanie mniejszym stopniu korzystają z preferencji związanej z możliwości wspierania organizacji pożytku publicznego. Do pewnego stopnia taka rozbieżność jest zrozumiała. CIT płacą osoby prawne, które bardzo często są podmiotami zbiorowymi, gdzie decyzje podejmowane są w sposób kompleksowy przez kilka osób. Powoduje to, że dużo trudniej jest podjąć decyzję o wspieraniu jednej konkretnej organizacji.

Kluczowe jednak wydaje się, że w przypadku przekazania PIT na organizację pożytku publicznego efektywnie nie stanowi dodatkowego wydatku dla samego podatnika. To jedynie przekierowanie środków od fiskusa do wybranej OPP.

W przypadku CIT odliczamy maksymalnie 10 proc. dochodu, więc w przypadku małych podatników koszt dla podatnika to 91 proc. z darowanej kwoty a 9% ponosi fiskus. W przypadku dużych podatników proporcja wynosi 81 proc. do 19 proc. 

Pomysł polegający na wprowadzeniu w regulacjach CIT mechanizmów analogicznych do PIT to rozwiązanie, które z jednej strony zdecydowanie zachęci do wspierania OPP przez dużą grupę podatników mających zdecydowanie większe obroty niż osoby fizyczne. Wydaje się, że inicjatywa wpisywałaby się w coraz bardziej powszechny trend związany ze społeczną odpowiedzialnością biznesu. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można przewidzieć, że w efekcie takich regulacji na rynku OPP pojawią się bardzo duże środki do zagospodarowania, które zdecydowanie będą wymagały dodatkowego nadzoru. 

Z perspektywy OPP inicjatywa wydaje się dużą szansą na rozwój i wsparcie ich działalności. Z perspektywy przedsiębiorców taki mechanizm pozwoli na bezkosztowe wsparcie organizacji społecznych oraz wdrożenie społecznej odpowiedzialności biznesu.

Nie należy jednak zapominać, iż tego typu mechanizmy mają zawsze swoją drugą stronę, którą jest realne zmniejszenie dochodów fiskusa – przy obecnym deficycie finansów publicznych oraz niepewną sytuacją makroekonomiczną efekt fiskalny tego rodzaju rozwiązań należy sprawdzić szczególnie ostrożnie. Pamiętajmy, że realia polityczne powodują, że wprowadzenie takiego mechanizmu jest praktycznie nieodwracalne. 

Pozostaje jeszcze oczywiście kwestia związana z szarą strefą i nadużywaniem mechanizmu – oczywiście zjawisko istnieje, przekierowanie większych środków do sektora OPP powinno się wiązać też ze zwiększeniem nadzoru nad nim. W przypadku dużych podmiotów gospodarczych można spodziewać się też, że one same przed rozpoczęciem współpracy z daną OPP własnymi siłami sprawdzą jej działalność, ryzyko bycia skojarzonym z organizacją łamiącą przepisy i utraty reputacji jest w przypadku przedsiębiorców bardzo istotne.

Piotr Zając

Partner, Accace

Pomoc społeczna

Szybsze orzeczenia o niepełnosprawności, dzięki lekarzom w trakcie specjalizacji

Proponowana zmiana zakłada dopuszczenie lekarzy odbywających specjalizację do orzekania w powiatowych zespołach ds. orzekania o niepełnosprawności. Obecnie przepisy zezwalają na to jedynie lekarzom posiadającym już tytuł specjalisty, co – przy ich niedoborze – prowadzi do poważnych problemów kadrowych. W efekcie osoby z niepełnosprawnościami czekają miesiącami na orzeczenia, które warunkują dostęp do leczenia, rehabilitacji i wsparcia.

Korzyści:

• skrócenie czasu oczekiwania na decyzje,
• usprawnienie pracy systemu orzeczniczego,
• brak dodatkowych kosztów dla budżetu,
• szybszy dostęp do świadczeń i programów pomocowych,
• poprawa jakości życia i skuteczniejsza rehabilitacja.

Postępowanie administracyjne

Koniec z drukowaniem odpisów z CEIDG i KRS. Urzędy sprawdzą dane samodzielnie

Eksperci SprawdzaMy postulują, aby urzędy i sądy same weryfikowały dane w publicznych rejestrach – CEIDG i KRS – bez konieczności przedkładania przez przedsiębiorców papierowych wydruków. Obecnie panuje niejednolita praktyka dotycząca „ważności” takich dokumentów – niektóre urzędy wymagają wydruków nie starszych niż 3 miesiące, inne stosują własne zasady, nieoparte na przepisach prawa.

Korzyści:

• oszczędność czasu i pieniędzy dla przedsiębiorców,
• większa aktualność danych wykorzystywanych przez administrację,
• mniej formalnych odrzuceń spraw,
• usprawnienie pracy urzędów i sądów,
• ograniczenie biurokracji i zużycia papieru,
• zwiększenie pewności obrotu prawnego.

Usprawnienie postępowań sądowych w sprawach ZUS

Proponowana zmiana zakłada, że sądy będą mogły częściej odsyłać sprawy z brakami dowodowymi do ponownego rozpatrzenia przez ZUS – zamiast prowadzić pełne postępowanie od początku. Obecnie art. 477¹⁴ §2¹ KPC dopuszcza to jedynie w trzech rodzajach spraw i tylko w przypadku rażącego naruszenia przepisów.

Eksperci argumentują, że rozszerzenie możliwości kasatoryjnego orzekania skłoni ZUS do bardziej rzetelnego prowadzenia postępowań na etapie administracyjnym.

Korzyści:

• odciążenie sądów,
• przyspieszenie rozpatrywania spraw,
• bardziej sprawiedliwe decyzje,
• lepsza ochrona praw obywateli,
• większe zaufanie do instytucji publicznych.

Prawo Energetyczne (OZE)

Większe instalacje PV bez pozwolenia na budowę. Limit do 1 MW na dachach

Eksperci proponują podniesienie limitu mocy instalacji fotowoltaicznych montowanych na dachach – z 150 kW do 1 MW – powyżej którego obecnie wymagane jest pozwolenie na budowę. Procedura ta wydłuża realizację inwestycji i generuje dodatkowe koszty, zniechęcając firmy do pełnego wykorzystania potencjału powierzchni dachowych. Zmiana nadal zakłada obowiązek zgłoszenia i przedstawienia opinii konstruktorskiej, co zapewni bezpieczeństwo techniczne inwestycji.

Korzyści:

• szybsze wdrożenie instalacji OZE,
• niższe koszty energii i większa konkurencyjność firm,
• efektywniejsze wykorzystanie istniejących powierzchni,
• rozwój zielonej energii bez zajmowania nowych gruntów,
• nowe miejsca pracy w sektorze OZE.

Usprawnienie procesu uzyskiwania koncesji na obrót energią elektryczną

Eksperci postulują uproszczenie i przyspieszenie procedury przyznawania koncesji na obrót energią elektryczną. Obecnie proces trwa średnio 6 miesięcy i wiąże się z wysokimi kosztami i zamrożeniem kapitału, co zniechęca nowych graczy do wejścia na rynek.

Proponowane zmiany:

• szybka ścieżka rozpatrywania wniosków,
• pełna cyfryzacja procedury,
• ograniczenie liczby wymaganych dokumentów,
• uproszczone zasady dotyczące zabezpieczeń finansowych.

Korzyści:

• szybsze wejście nowych podmiotów na rynek,
• większa konkurencyjność i elastyczność sektora,
• niższe koszty rozpoczęcia działalności,
• atrakcyjniejszy rynek energii dla inwestorów,
• pozytywny wpływ na ceny dla odbiorców końcowych.

Optymalizacja raportowania w sektorze gazowym

Obecne przepisy zobowiązują przedsiębiorstwa energetyczne do regularnego raportowania o stanie niewykorzystanych zdolności magazynowych i przepływów transgranicznych gazu – nawet jeśli w danym okresie nic się nie wydarzyło. To generuje niepotrzebne raporty i obciąża administrację.

Propozycje zmian:

• uproszczenie raportowania – tylko w przypadku istotnych zdarzeń,
• automatyczne powiadomienia o zmianach dla organów regulacyjnych.

Korzyści:

• zmniejszenie obciążeń administracyjnych,
• bardziej efektywne wykorzystanie zasobów,
• skupienie się na danych operacyjnych,
• lepsza współpraca między firmami a organami nadzoru.

Rejestracja pojazdów

Cyfrowa rewolucja w archiwizacji dokumentów rejestracyjnych

Inicjatywa SprawdzaMy postuluje wprowadzenie obowiązkowej elektronicznej archiwizacji dokumentów rejestracyjnych pojazdów. Obecnie urzędy przechowują dokumentację głównie w formie papierowej, co generuje wysokie koszty, utrudnienia administracyjne i logistyczne. Tradycyjny system wydłuża również czas obsługi – obywatele muszą czekać, aż urzędnicy odnajdą dokumenty w rozproszonych archiwach.

Korzyści:

• oszczędność przestrzeni biurowej dla samorządów,
• niższe koszty administracyjne,
• szybszy dostęp do dokumentacji,
• sprawniejsza obsługa obywateli.

Eksperci wskazują także na możliwość zwracania właścicielom unieważnionych dowodów rejestracyjnych oraz pozyskiwania danych o badaniach technicznych bezpośrednio z systemu SI CEP.

Koniec zbędnej biurokracji przy przerejestrowaniu pojazdu

Kolejna zmiana dotyczy zniesienia obowiązku ponownej legalizacji tablic rejestracyjnych, gdy właściciel zachowuje dotychczasowy numer podczas przerejestrowania pojazdu. Obecnie kierowcy muszą niepotrzebnie demontować, przedkładać i ponownie montować legalne tablice, co wydłuża procedurę i generuje dodatkowe koszty.

Korzyści:

• krótszy czas obsługi w urzędach,
• mniejsze obciążenie administracyjne,
• niższe koszty dla właścicieli pojazdów,
• zachowanie kontroli technicznej – stan tablic sprawdzany będzie podczas corocznych badań na stacjach kontroli.

Rynek kapitałowy

Racjonalizacja kar administracyjnych na rynku finansowym

Zespół SprawdzaMy proponuje obniżenie maksymalnych kar nakładanych przez KNF na członków zarządów i rad nadzorczych instytucji finansowych – szczególnie za naruszenia formalne, które nie skutkują szkodą dla inwestorów. Obecnie kary mogą wynosić nawet 20 mln zł dla członków zarządów TFI czy domów maklerskich, i 4 mln zł dla członków zarządów spółek publicznych.

Zmiana ma na celu dostosowanie wysokości sankcji do skali naruszenia, zgodnie z wymogami proporcjonalności zawartymi w przepisach unijnych (MIFID II, UCITS IV, MAR). Wysokie kary mają pozostać w mocy w przypadku poważnych naruszeń.

Korzyści:

• lepsze dopasowanie kar do realiów rynku,
• zmniejszenie ryzyka nieproporcjonalnych sankcji,
• większa stabilność i przewidywalność systemu nadzoru.

Szkolnictwo wyższe

Przyjęcie na studia II stopnia bez fizycznego dyplomu

Eksperci proponują umożliwienie kandydatom na studia drugiego stopnia rozpoczęcia nauki na podstawie zaświadczenia o ukończeniu studiów – bez konieczności przedstawiania fizycznego dyplomu. Obecne przepisy tworzą barierę szczególnie dla absolwentów kończących studia we wrześniu, gdy uczelnie nie zdążą wystawić dyplomów przed rozpoczęciem kolejnego roku akademickiego.

Korzyści:

• ciągłość kształcenia,
• brak opóźnień w przyznaniu stypendiów,
• uproszczenie rekrutacji,
• wsparcie cyfryzacji szkolnictwa wyższego.

Proponuje się przyjmowanie studentów warunkowo – z obowiązkiem dostarczenia dyplomu w określonym terminie, pod rygorem skreślenia z listy.

Zdaniem eksperta

Krok w dobrym kierunku, ale są pewne zagrożenia

Propozycja przyjęcia na studia II stopnia na podstawie zaświadczenia o ukończeniu I stopnia, bez konieczności przedstawiania fizycznego dyplomu, może być krokiem w stronę uproszczenia procesu rekrutacji. Może przyspieszyć przyjęcia, szczególnie dla osób kończących studia we wrześniu.

W mojej ocenie wiąże się to jednak z pewnymi zagrożeniami. Bez weryfikacji fizycznego dyplomu istnieje ryzyko nadużyć, jak fałszowanie zaświadczeń, co z kolei mogłoby podważyć zaufanie do całego systemu edukacji. Aby zapobiec takim sytuacjom, konieczne byłyby solidne mechanizmy kontroli. Dodatkowo warto zastanowić się, czy system warunkowego przyjęcia nie wiązałby się z dodatkowymi trudnościami administracyjnymi i obciążeniem uczelni w późniejszych etapach.

Obecnie Ministerstwo Edukacji i Nauki realizuje projekt e-dyplomu, który ma na celu rozwiązanie tego problemu, umożliwiając szybkie i bezpieczne przekazywanie informacji o ukończeniu studiów w formie elektronicznej.

Prof. dr hab. Grzegorz Mazurek

Rektor Akademii Leona Koźmińskiego

Bezterminowe orzeczenia o niepełnosprawności dla studentów z trwałymi schorzeniami

Propozycja zakłada wprowadzenie bezterminowych orzeczeń o niepełnosprawności dla studentów z trwałymi, nieodwracalnymi chorobami. Obecnie muszą oni regularnie odnawiać dokumenty, co przy opóźnieniach może skutkować utratą stypendium i stresem.

Korzyści:

• zapewnienie ciągłości wsparcia finansowego,
• eliminacja niepotrzebnej biurokracji,
• zmniejszenie kolejek i liczby postępowań orzeczniczych,
• możliwość skupienia się przez studentów na nauce.

Sprawiedliwe finansowanie wsparcia dla studentów ze szczególnymi potrzebami

Eksperci SprawdzaMy proponują zmianę algorytmu podziału dotacji dla uczelni, tak aby obejmował nie tylko studentów z formalnym orzeczeniem o niepełnosprawności, ale także osoby z zaburzeniami psychicznymi, neuroróżnorodnością czy przewlekłymi chorobami – nawet jeśli nie posiadają formalnych dokumentów. Pomysłodawcy uważają, że zmiana przepisów dostosuje algorytm dotacji do faktycznych potrzeb uczelni i obowiązków z ustawy o zapewnianiu dostępności.

Korzyści dla studentów:

• równy dostęp do wsparcia,
• lepsza dostępność pomocy psychologicznej i specjalistycznej.

Korzyści dla uczelni:

• jasne podstawy prawne dla działań wspierających,
• możliwość realistycznego planowania budżetu.

Celem zmian jest większa inkluzywność i poprawa szans edukacyjnych dla młodych osób ze szczególnymi potrzebami.

Sądownictwo

Koniec z powielaniem dokumentów w sądzie. Załączniki składane tylko raz

Eksperci SprawdzaMy proponują zmianę w Kodeksie postępowania cywilnego, która wyeliminuje konieczność ponownego składania tych samych dokumentów, gdy pismo zostanie zwrócone z powodu braków formalnych. Obecnie – mimo że załączniki fizycznie znajdują się już w aktach sprawy – strona musi w ciągu 7 dni ponownie złożyć całą dokumentację, co stanowi znaczne obciążenie, zwłaszcza w sprawach z obszernymi aktami.

Nowe przepisy umożliwią powoływanie się na dokumenty już złożone i znajdujące się w aktach.

Korzyści:

• krótszy czas postępowania,
• niższe koszty dla stron,
• mniej zbędnej biurokracji,
• mniejsze zużycie papieru.

Zmiana wpisuje się w proces cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości i zwiększy jego dostępność dla obywateli.

Cyfryzacja ksiąg wieczystych. Szybszy dostęp, mniej biurokracji

Inicjatywa zakłada pełną cyfryzację postępowania w księgach wieczystych, co pozwoli skrócić czas oczekiwania na wpisy z miesięcy do dni. Obecne, „papierowe” procedury w wydziałach ksiąg wieczystych utrudniają uzyskanie kredytu hipotecznego, zakup i sprzedaż nieruchomości, a także zwiększają koszty i liczbę błędów.

Korzyści z cyfryzacji:

• szybsza realizacja transakcji na rynku nieruchomości,
• sprawniejsze zabezpieczanie kredytów hipotecznych przez banki,
• odciążenie sądów i archiwów,
• zmniejszenie kosztów archiwizacji,
• większa precyzja i mniejsza liczba błędów.

Zdrowie

Informacja o obłożeniu SOR-ów w aplikacji mojeIKP

Eksperci proponują rozszerzenie aplikacji mojeIKP o funkcję pokazującą aktualne obłożenie Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych (SOR). Obecnie dane te są dostępne na stronie pacjent.gov.pl, jednak w nagłych przypadkach szukanie odpowiedniej strony zabiera czas i komplikuje decyzję.

Funkcja ma szczególne znaczenie dla pacjentów mających do wyboru kilka SOR-ów w podobnej odległości – pozwoli szybciej wybrać oddział o najkrótszym czasie oczekiwania.

Uproszczenie systemu wystawiania eZLA. Mniej obowiązków dla lekarzy

Kolejna propozycja dotyczy reformy elektronicznych zwolnień lekarskich (eZLA). Obecnie lekarz musi podczas wizyty określić, w jakiej instytucji pacjent jest ubezpieczony – ZUS, KRUS czy innej. To czasochłonne i często prowadzi do błędów, szczególnie w przypadku pacjentów zatrudnionych w służbach mundurowych, którzy sami często nie znają swojego płatnika składek.

Eksperci SprawdzaMy postulują, aby obowiązek weryfikacji danych ubezpieczeniowych przejął ZUS, który już dysponuje takimi informacjami.

Korzyści:

• szybsze wystawianie zwolnień lekarskich,
• mniej błędów formalnych i korekt,
• brak konieczności dodatkowych wizyt tylko w celu poprawienia dokumentu,
• mniej stresu dla pacjentów i większy komfort pracy dla lekarzy.

Przeczytaj: Deregulacja na ustach wszystkich. Rafał Brzoska i eksperci ujawnią plany na Impact’25

Główne wnioski

1. Inicjatywa SprawdzaMy przygotowała szereg propozycji reform mających na celu uproszczenie procedur administracyjnych i usprawnienie funkcjonowania kluczowych obszarów polskiej gospodarki. Eksperci zidentyfikowali bariery biurokratyczne hamujące rozwój przedsiębiorczości i zaproponowali konkretne rozwiązania, które mogą przynieść wymierne korzyści zarówno firmom, jak i obywatelom.
2. W obszarze ESG i energetyki szczególną uwagę poświęcono automatyzacji sprawozdawczości odpadowej oraz modernizacji porównywarki cen energii elektrycznej. Zmiany te mają nie tylko zmniejszyć obciążenia administracyjne dla przedsiębiorców, ale także umożliwić konsumentom podejmowanie bardziej świadomych decyzji dotyczących wyboru dostawców energii. Istotną propozycją jest również uznanie ciepła z instalacji termicznego przekształcania odpadów za ciepło odpadowe, co może przełożyć się na niższe koszty dla mieszkańców i większą stabilność systemów ciepłowniczych.
3. W sektorze farmaceutycznym eksperci proponują poszerzenie katalogu kierunków studiów uprawniających do pełnienia funkcji Osoby Wykwalifikowanej, co ma zwiększyć dostępność wykwalifikowanych kadr i przyspieszyć rozwój przemysłu farmaceutycznego w Polsce.