Pierwsze decyzje w roli nowego marszałka sejmu. Czarzasty wysyła sygnały do koalicjantów i prezydenta

W ubiegłym tygodniu Radio Nowy Świat podało, że nowym szefem kancelarii sejmu ma zostać Marek Siwiec. Przedstawiciele Nowej Lewicy nie chcieli komentować tych doniesień, jednak w środę – dzień po wyborze Włodzimierza Czarzastego na marszałka sejmu – wszystko było już jasne. W środę sejmowa komisja regulaminowa opiniowała jego kandydaturę.

Podczas porannego posiedzenia komisji w sprawie Marka Siwca obecny był marszałek Włodzimierz Czarzasty. W południe przedstawił swoich współpracowników podczas konferencji prasowej.

Porządki Czarzastego. Siwiec szefem kancelarii sejmu

70-letni Marek Siwiec w latach 1977-1990 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Będąc w PZPR, pracował w mediach. Po zmianach ustrojowych był posłem na sejm dwóch pierwszych kadencji. Przez dwie kadencje był eurodeputowanym (przez dwa lata jako wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego). Łączył przez kilka lat mandat posła z funkcją członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Przez osiem lat był prezydenckim ministrem u Aleksandra Kwaśniewskiego, z czego przez siedem lat jako szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Przez lata był związany z Sojuszem Lewicy Demokratycznej, a w ostatnich latach czynnej działalności politycznej współpracował z Januszem Palikotem. Od 2014 r. nie był aktywny na scenie politycznej.

Przeszłość Siwca budziła w ostatnich dniach kontrowersje w mediach oraz wśród polityków opozycji. Pojawiały się sugestie, że stawianie na osobę o PZPR-owskim rodowodzie kontrastuje z walką Lewicy o młodych wyborców. Do tych zarzutów na konferencji prasowej odniósł się Włodzimierz Czarzasty, który bronił doświadczenia Marka Siwca.

– Jako wiceszef parlamentu europejskiego między innymi miał pod sobą sprawy organizacyjne. W sejmie muszą być sprawdzeni odpowiedzialni urzędnicy, którzy umieją zarządzać całą strukturą, w której jest 460 posłów oraz 1400 pracowników. Uważam, że da tej instytucji sprawność i bezpieczeństwo. Opinie polityczne na temat pana Marka Siwca oraz innych osób powiem szczerze, mnie nie interesują. Interesuje mnie sprawczość, podejmowanie decyzji, konsekwencja – argumentował Włodzimierz Czarzasty.

Czarzasty broni Siwca

W kontekście pracy w sejmie podkreślił doświadczenie Marka Siwca w roli szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego.

– Aspekt jest bardzo ważny. Zaczniemy w trybie natychmiastowym przeglądać wszystkie dokumenty dotyczące bezpieczeństwa sejmu w potencjalnej sytuacji zagrożenia – powiedział marszałek sejmu.

Podczas konferencji został zapytany o kontrowersyjny gest Marka Siwca z przeszłości. W 1997 r., jako minister w kancelarii Prezydenta Kwaśniewskiego, parodiował papieża Jana Pawła II, całując ziemię przy wysiadaniu z helikoptera. Włodzimierz Czarzasty odparł, że Marek Siwiec w przeszłości wyjaśnił tę kwestię z Watykanem.

– Pan Marek Siwiec był w kontakcie w tej sprawie z papieżem. Ta sprawa została wyjaśniona. W związku z tym nie widzę w tej sprawie problemu – powiedział Włodzimierz Czarzasty.

Przypomniał, że we wtorek złożył kwiaty przed tablicą upamiętniającą wystąpienie Jana Pawła II w sejmie.

Marszałek przedstawił współpracowników

Siwiec zastąpi Jacka Cichockiego, który w latach 2008-2015 był członkiem rządów Donalda Tuska i Ewy Kopacz, a w ostatnich latach politycznie współpracował z Szymonem Hołownią.

Zastępcami Marka Siwca będą Dariusz Salamończyk i Jerzy Woźniak, były wiceprezydent Katowic. Szefem gabinetu Włodzimierza Czarzastego ma zostać historyk Bartosz Machalica. To współzałożyciel Centrum im. Ignacego Daszyńskiego oraz od 2023 r. członek kolegium Instytutu Pamięci Narodowej.

Pierwszym zastępcą Włodzimierza Czarzastego w prezydium sejmu ma być wicemarszałek Piotr Zgorzelski z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Dopytywany o podróże zagraniczne w kontekście strachu przed lataniem przyznał, że na tym polu będzie go reprezentować wicemarszałek Szymon Hołownia, którego określił mianem przyjaciela.

Pierwsza decyzja Czarzastego. Zakaz sprzedaży alkoholu w sejmie

Pierwsze decyzje Włodzimierza Czarzastego w roli marszałka sejmu dotyczyły spraw, z którymi chciał walczyć jego poprzednik. W obecności dziennikarzy Włodzimierz Czarzasty podpisał pierwsze marszałkowskie zarządzenie. Zakazał w nim sprzedaży alkoholu na terenie budynków podlegających kancelarii sejmu. To pokłosie coraz częstszych doniesień o nadużywaniu przez posłów alkoholu w hotelu poselskim. Zakaz ma obowiązywać od poniedziałku 24 listopada.

–Jeżeli informujemy społeczeństwo, że zależy nam na tym, by w nocy na SOR-ach było mniej przypadków związanych z piciem alkoholu i mówimy o stacjach benzynowych, to jako instytucja państwowa musimy dać przykład – tłumaczył Włodzimierz Czarzasty.

Poprzedni marszałek Szymon Hołownia postulował zmiany w ustawie o mandacie posła i senatora, by dać Straży Marszałkowskiej możliwość skontrolowania trzeźwości parlamentarzystów. W październiku wprowadził ograniczenie sprzedaży alkoholu w barze sejmowym tak, by mogli go kupować jedynie posłowie. Włodzimierz Czarzasty poszedł o krok dalej. Nieoficjalnie mówi się, że nie będzie dalszych prac nad projektem, w którym Hołownia chciał wprowadzić sejmowy alkomat.

Nowy marszałek zadeklarował chęć przyspieszenia prac nad projektami Nowej Lewicy i Polski 2050 na rzecz ograniczenia sprzedaży alkoholu również poza sejmem. Pytany, czy zarządzenie dotyczące ograniczenia sprzedaży alkoholu w sejmie ma związek z apelem partii Razem, odparł, że od pewnego czasu nie ma z tą partią kontaktu, czego dowodem jest wtorkowe głosowanie. Posłowie partii Razem zagłosowali przeciwko powierzeniu Czarzastemu funkcji marszałka.

Będzie regulacja kilometrówek

Druga decyzja dotyczy kilometrówek. 17 października Szymon Hołownia mówił, że w najbliższych dniach wyda zarządzenie w sprawie uregulowania rozliczania poselskich kilometrówek. Takich działań nie podjął. Włodzimierz Czarzasty zapowiedział, że przygotuje w tej sprawie zarządzenie, które będzie obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Obecnie przy rozliczaniu kilometrówek panuje spora dowolność.

– W kontekście kilometrówek nie zgadzam się, by w ocenie społeczeństwa coś było nieprzejrzyste. Nie może być takiej sytuacji, że każdy poseł ma miesięcznie do wydania na kilometrówkę 3 tys. zł i ludzie pytają, na co te pieniądze zostały przeznaczone.

Żadnego posła i posłanki, łącznie z sobą, o nic nie podejrzewam, ale uważam, że społeczeństwo polskie ma prawo do przejrzystości oraz do przekonania po wydaniu zarządzenia, że są to zasady uczciwe.

Zarządzenie w tej sprawie jest przygotowywane.

Relacje z prezydentem Karolem Nawrockim. „Przyglądamy się sobie wzajemnie"

Włodzimierz Czarzasty pytany był także o relacje z prezydentem. We wtorek Karol Nawrocki skomentował w Radiu Wnet jego wybór na marszałka sejmu. Zarysował kontrast, określając siebie antykomunistą a Czarzastego postkomunistą. Zapowiedział, że będzie przyglądać się nowemu marszałkowi.

Pan prezydent wczoraj powiedział, że przygląda się mojej osobie. Panie prezydencie, niech pan sobie wyobrazi, że przyglądamy się sobie wzajemnie.

Przyjdzie czas na decyzje, będziemy je podejmowali. Nie będzie tak, że tylko jedna osoba będzie je podejmować. Prezydent jest organem państwa, marszałek sejmu również. Pan prezydent będzie się przyglądać mnie, a ja panu prezydentowi. Nie ma co tego procesu przyspieszać ani zakłócać. Nie będziemy wykonywali działań instytucjonalnych wobec siebie. Będziemy się sobie przyglądali. Jestem ciekaw, co z tego wyniknie jeżeli chodzi o pałac prezydencki – powiedział Włodzimierz Czarzasty.

Nieoficjalnie słychać, że nowy marszałek Sejmu nie zabiega o spotkanie z prezydentem. Nie bierze również pod uwagę priorytetowego traktowania prezydenckich inicjatyw ustawodawczych.

Legislacja. Co z prawem aborcyjnym i związkami partnerskimi?

W kwestii legislacji marszałek sejmu zapowiedział przekonywanie przewodniczących komisji do odmrażania projektów, które długo tkwią w komisjach ("a jak leży słusznie, to niech leży"). Pytany o prace nadzwyczajnej komisji do spraw zmian w prawie aborcyjnym, która nie zbiera się od kwietnia 2024 r., zapowiedział rozmowy z jej przewodniczącą Dorotą Łobodą z Koalicji Obywatelskiej.

Projektami zmian w prawie aborcyjnym Włodzimierz Czarzasty chce się zająć w przyszłym roku. W pierwszej kolejności nowy marszałek chce, by sejm przyjął rządową ustawę o osobie najbliższej, która ma częściowo zrealizować postulaty dotyczące wprowadzenia związków partnerskich. Przez kilka miesięcy trwały w tej sprawie negocjacje między PSL-em a Nową Lewicą. Włodzimierz Czarzasty liczy, że projekt, który poza głównymi założeniami nie został jeszcze zaprezentowany, zostanie przyjęty jeszcze w tym roku.

– Mamy umowę z ministrem Maciejem Berkiem, że projekt ustawy trafi do końca roku do sejmu – powiedział Włodzimierz Czarzasty.

Politycy koalicji liczą się z możliwą prezydenckiego weta, zwłaszcza w sprawie projektów dotyczących zmian w prawie aborcyjnym. Chcą jednak pokazać wyborcom działanie.

Co z szefowaniem partii?

Decyzję w sprawie ponownego kandydowania na szefa partii podejmie po ostatnim wojewódzkim zjeździe Nowej Lewicy. Odbędzie się 6 grudnia w Lublinie. Obecnie w Nowej Lewicy trwają wybory władz wojewódzkich.

W części regionów szefami zostali bliscy znajomi Włodzimierza Czarzastego. To choćby były minister nauki Dariusz Wieczorek, który został szefem Nowej Lewicy na Pomorzu Zachodnim. Inny bliski znajomy Czarzastego, który wygrał regionalne wybory to Jerzy Śnieg, który w województwie pomorskim był jeszcze szefem tamtejszych struktur SLD.

Chęć walki o przywództwo w partii zadeklarowali wcześniej minister pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk i poseł Tomasz Trela. Minister nauki Marcin Kulasek również rozważał kandydowanie.

Początek Czarzastego w roli marszałka

Wystąpienie Włodzimierza Czarzastego po wyborze na marszałka sejmu było krótkie. Zaczął od podziękowań Szymonowi Hołowni.

– Jesteś wzorem, jeśli chodzi o prowadzenie obrad, jeżeli chodzi o marszałka. Zrobię wszystko, by ten poziom utrzymać. Mam nadzieję, że to się zdarzy.

Chcę jasno powiedzieć: jestem członkiem tej koalicji, wspieram tę koalicję i będę twardym, lojalnym, przewidywalnym elementem tej koalicji.

– Chcę jasno powiedzieć: jestem członkiem tej koalicji, wspieram tę koalicję i będę twardym, lojalnym, przewidywalnym elementem tej koalicji – powiedział Włodzimierz Czarzasty

Była to aluzja do Szymona Hołowni. Liderowi Polski 2050 wielokrotnie w ostatnich miesiącach zarzucano brak lojalności wobec koalicjantów. Było tak choćby w kampanii prezydenckiej, gdy jako kandydat na prezydenta Hołownia występował w kontrze do rządu. Innym zachowaniem Hołowni budzącym wątpliwości koalicjantów było nocne spotkanie z Jarosławem Kaczyński i Adamem Bielanem. Lider Nowej Lewicy zasygnalizował pozostałym koalicjantom, że mogą z jego strony liczyć na stabilną współpracę.

Włodzimierz Czarzasty chce jednak dobrej współpracy z Polską 2050 przez kolejne dwa lata bieżącej kadencji sejmu. Nieoficjalnie słychać w sejmie, że przykładem tego ma być poparcie Nowej Lewicy dla kandydatury minister funduszy Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz na funkcję wicepremiera. Nie wiadomo jednak kiedy miałoby to nastąpić. W tej sprawie rozmawiają premier Donald Tusk i Szymon Hołownia.

Przeczytaj: Sejm pod napięciem. Włodzimierz Czarzasty wybrany nowym marszałkiem mimo zdań odrębnych części koalicji

Główne wnioski

1. Szefem Kancelarii sejmu ma zostać Marek Siwiec, wieloletni polityk PZPR i SLD, który był posłem, eurodeputowanym oraz szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego u prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Szefem gabinetu nowego marszałka sejmu będzie Bartosz Machalica.
2. Włodzimierz Czarzasty zaczął urzędowanie jako marszałek sejmu od wprowadzenia zakazu sprzedaży alkoholu w restauracji na terenie sejmu oraz w hotelu poselskim. Na początku stycznia ma wejść w życie przygotowywane zarządzenie regulujące rozliczanie kilometrówek przez parlamentarzystów.
3. Marszałek sejmu jeszcze w tym roku chce przyjąć ustawę o statusie osoby najbliższej. Na początku przyszłego roku chce się zająć zmianami w prawie aborcyjnym. Decyzję o możliwym ubieganiu się o ponowne szefowanie Nowej Lewicy ogłosi po 6 grudnia.