Polacy przeznaczą na święta 21 mld zł. Czy większe wydatki oznaczają droższe prezenty?

Przeciętna polska rodzina w 2024 r. przeznaczy na zakupy świąteczne średnio 1575,95 zł, w tym 803,73 zł na prezenty, co oznacza wzrost o około 8 proc. w porównaniu do ubiegłego roku, wynika z badania Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS). Jest to najwyższy wynik w ostatnich pięciu latach. I chociaż kwota przeznaczana na święta rośnie, to zmienia się struktura wydatków. Jak wynika z badania, w 2024 r. na prezenty Polacy przeznaczą 51 proc. budżetu świątecznego, podczas gdy w 2023 r. było to aż 66 proc.

Listy do świętego Mikołaja

Aż 64 proc. Polaków pisało w dzieciństwie listy do św. Mikołaja – wynika z badania przeprowadzonego przez SW Research na zlecenie Empiku. Jednak z biegiem lat zdecydowanie rzadziej dzielimy się swoimi świątecznymi marzeniami. Obecnie jedynie 15 proc. dorosłych mówi swoim bliskim, jaki konkretnie prezent chciałoby dostać. A to dlatego, że nie chcemy sprawiać kupującym kłopotu.

Mimo tego większość Polaków (84 proc.) lubi kupować bliskim świąteczne prezenty, natomiast sześciu na dziesięciu przyznaje, że czasem ma problem z wyborem. Z kolei 65 proc. ankietowanych woli samodzielnie kupić prezent dla siebie, a ponad połowa nie chce sprawiać bliskim kłopotu, prosząc o konkretną rzecz bądź po prostu woli niespodzianki. Z drugiej strony – paradoksalnie – aż 60 proc. ankietowanych lubi, kiedy osoba obdarowywana mówi wprost, co chce dostać. Wynika z tego, że choć sami zachowujemy swoje prezentowe marzenia dla siebie, to chcielibyśmy, aby nasi bliscy mówili nam o swoich gwiazdkowych życzeniach. I chętnie je spełniamy. Aż 68 proc. Polaków deklaruje, że w święta przede wszystkim stara się znaleźć wspaniałe prezenty dla swoich bliskich, a dopiero później myśli o prezencie dla siebie.

Prezenty dla pani i pana

Ponad 60 proc. Polaków spodziewa się otrzymać prezent w te święta, a 23,1 proc. badanych jest mocno przekonana, że znajdzie dla siebie coś pod choinką, wynika z tegorocznej edycji Barometru Providenta.

Co sprawi Polakom największą przyjemność podczas tegorocznych świąt?

– Podobnie jak w ubiegłym roku okazuje się, że pod choinką najchętniej znajdujemy pieniądze lub bony na zakupy. Po raz kolejny zadeklarował tak niemal co czwarty respondent, a wśród badanych w wieku 55-64 lata nawet co trzeci – mówi Karolina Łuczak, rzeczniczka Provident Polska.

Według badania wśród najpopularniejszych prezentów znalazły się kosmetyki (11,4 proc.), odzież/obuwie (10,6 proc.) i elektronika (9,5 proc.). Co ciekawe w przypadku szeroko rozumianej elektroniki wśród mężczyzn (17,1 proc.) taki podarek jest dużo popularniejszy niż u kobiet (2,6 proc.). Z kolei kobiety częściej ucieszą się z biżuterii (8,9 proc. vs 2,3 proc. wśród mężczyzn). Niemal 8 proc. badanych marzy o książce, a bilety i vouchery na wydarzenia kulturalne czy kursy sprawią przyjemność 8,5 proc. Polaków – podobnie jak w przypadku biżuterii, na taką formę prezentu zagłosowało aż trzy razy więcej pań niż panów. Oczywiście wśród prezentów dla dzieci dominują zabawki.

Kolacja, teatr, skok na bungee – niesamowite przeżycia atrakcyjnym pomysłem na prezent

Mimo że prezenty materialne jak kosmetyki czy biżuteria są ciągle najpopularniejszą formą świątecznego podarunku, to aż 65 proc. Polaków uważa, że voucher np. na kolację w ciemności, masaż czy lot balonem, może być atrakcyjnym pomysłem na prezent pod choinkę. Taką formę obdarowania szczególnie oceniają kobiety, wynika z badania „Emocje przy wigilijnym stole. Jak Polacy przeżywają świąteczny czas?” zrealizowanego na zlecenie firmy Wyjątkowy Prezent za pośrednictwem platformy Omnisurv. Entuzjastami są też na ogół osoby młodsze w grupach wiekowych 25-34 i 18-24 lata. Największe wątpliwości objawiające się w wyborze odpowiedzi „ani tak, ani nie” mają najstarsi badani w wieku 55-64 lata.

–  Widać tu międzypokoleniową różnicę w nadawaniu znaczenia wspólnemu doświadczaniu – dla młodszych osób jest to ważniejsze niż dla osób starszych. Pokrywa się to z tym, co obserwujemy choćby w kwestii rodzicielstwa – obecni ojcowie spędzają ze swymi dziećmi znacznie więcej czasu, niż ich ojcowie spędzali z nimi i ich rodzeństwem. A przecież to, jak wychowujemy dzieci, wynika z naszego systemu wartości – stwierdza Katarzyna Iwaszczuk-Pudzianowska.

Zdecydowana większość ankietowanych jest zdania, że taka forma podarunku realizowana wspólnie z bliskimi pomaga w budowaniu relacji międzyludzkich m.in. dzięki wspólnie spędzanym chwilom, emocjom, dzieleniu się wrażeniami i tworzeniu wspomnień.

– Rodzi się w nas coraz większa świadomość tego, że o więzy rodzinne warto się troszczyć, choćby przez dbanie o miłe wspomnienia. Czas świąteczny natomiast jest świetną okazją do tego, aby zadbać o relacje z najbliższymi członkami rodziny. Jeśli w dodatku obdarujemy się wzajemnie prezentami w postaci przeżyć, to możemy przedłużyć uczucie świątecznego czasu i radość ze wspólnych chwil na więcej dni niż tylko 24-26 grudnia – podsumowuje Katarzyna Iwaszczuk-Pudzianowska.

Prezenty tańsze niż w 2023 r. Ile wydamy na nie w tym roku?

Na prezenty w tym roku średnio przeznaczymy 680 zł, pokazują dane tegorocznej edycji Barometru Providenta. Kolejny raz mężczyźni zadeklarowali przeciętnie nieco wyższe wydatki niż kobiety, zarówno na prezenty, jak i pozostałe świąteczne zakupy. Na te cele panowie średnio chcą przeznaczyć odpowiednio 696 zł oraz 800 zł. Panie natomiast przeciętnie wskazały kwoty 667 zł i 748 zł.

Z badania wynika, że w tym roku, najbardziej hojne pod kątem planowanych wydatków na prezenty są osoby z grupy wiekowej 65+. Około 40 proc. z nich zadeklarowało, że na świąteczne podarunki przeznaczy ponad 600 zł, a średnia wynosi 796 zł. Z drugiej strony najmłodsi respondenci chcą w tym roku wydać na prezenty przeciętnie 445 zł.

Główne wnioski

1. Ponad 21 mld zł wydadzą Polacy na tegoroczne święta. To 1,7 mld zł więcej niż w 2023 r.
2. Według różnych badań na prezenty przeznaczymy w tym roku od 600 do 800 zł.
3. Co ciekawe, coraz więcej osób zamiast kupowania prezentów materialnych jak np. biżuteria czy ubrania, stawia na vouchery lub inne bilety gwarantujące wyjątkowe doświadczenia.