Zaloguj się 
Dzieje się!
Polska polityka jest mężczyzną, który trzyma władzę od lat i odda ją kiedy zechce
Joanna Senyszyn zapowiada powstanie nowej partii politycznej. Nowa Fala Joanny Senyszyn ma, według jej liderki, rozbić duopol od lat autorytarnie zarządzanych najważniejszych polskich partii politycznych. Jak wiek przywódców polskich partii politycznych i czas pełnienia przez nich swoich funkcji ma się do sytuacji z wybranych krajów naszych sąsiadów?
Z tego artykułu dowiesz się…
- Czy Donald Tusk i Jarosław Kaczyński długo rządzą swoimi partiami na tle wybranych krajów naszych sąsiadów.
- O ile lat wzrósł średni wiek posła w okresie, kiedy Jarosław Kaczyński i Donald Tuska sprawują władzę w swoich partiach.
- Jak wygląda procentowy udział kobiet w polskim sejmie na tle innych państw.
„Nowa Fala ma zmyć stary porządek” – zapowiedziała prof. Joanna Senyszyn. Była kandydatka na prezydenta w rozmowie z Jackiem Żakowskim w Radiu Tok FM zaanonsowała powstanie nowej partii, która – wedle jej deklaracji – ma się nazywać Nowa Fala Profesor Senyszyn.
Polska polityka według Joanny Senyszyn? Autorytarne partie i spersonalizowany duopol
Polityczka poinformowała, że wniosek o zarejestrowanie jej partii zostanie złożony jeszcze w sierpniu.
– Moja partia byłaby przede wszystkim partią demokratyczną. Rzeczywiście jej członkowie mieliby decydujący głos – zapowiada Joanna Senyszyn.
Dziennikarz Jacek Żakowski zapytał, czy partia rzeczywiście będzie na tyle demokratyczna, że jej członkowie będą mogli obalić samą Joannę Senyszyn.
Polityczka przyznała, że problemem dzisiejszej polityki jest brak wymiany przywódców najważniejszych partii.
– Partie są w dużej mierze autorytarne i tak naprawdę, kiedy my mówimy o konflikcie PO-PiS, to przede wszystkim [mamy na myśli – przyp. ŁG] konflikt Tusk-Kaczyński. Tak jest spersonalizowany ten duopol – mówiła Joanna Senyszyn.
Czy ma rację? Jak ta sytuacja wygląda na tle wybranych państwa naszych sąsiadów?
Najstarsi liderzy polskich partii w sejmie? Jarosław Kaczyński (76 lat) i Donald Tusk (68 lat)
Średni wiek lidera aktualnie zasiadającej w sejmie partii politycznych wynosi prawie 51 lat (50,9). Liderzy najważniejszych partii dawno już osiągnęli wiek emerytalny: Donald Tusk w kwietniu obchodził 68. urodziny, a Jarosław Kaczyński w czerwcu – 76.
Szymon Hołownia ma 48 lat, Władysław Kosiniak-Kamysz – 44 lata. Na czele Konfederacji stoją Sławomir Mentzen (38 lat) i Krzysztof Bosak (43 lata). Współprzewodniczący Nowej Lewicy to Włodzimierz Czarzasty (65 lat) i Robert Biedroń (49 lat). Średnią wieku panów mocno zaniża druga obok Andriana Zandberga (45 lat) współprzewodnicząca Razem, czyli 33-letnia Aleksandra Owca.
Warto zwrócić uwagę na czas, w którym liderzy PO i PiS sprawują swoje funkcje szefów partii. Donald Tusk jest przewodniczącym PO od 1 czerwca 2003 roku, z przerwą kiedy oddał stołek szefa ugrupowania, na czas piastowania funkcji Przewodniczącego Rady Europejskiej. Potem szybko wrócił do kierowania Platformą Obywatelską. Jarosław Kaczyński jest prezesem Prawa i Sprawiedliwości od 18 stycznia 2003 roku, kiedy zastąpił na tym stanowisku swojego brata, Lecha Kaczyńskiego. To już ponad 22 lata, prawie ćwierćwiecze.
Na Słowacji premier ma 60 lat, lider opozycji 41 lat
Średnia wieku 9 liderów partii, które zasiadają w słowackim jednoizbowym parlamencie jest niższa niż w przypadku Polski i wynosi 49,7 lat.
Tylko jeden z nich przekroczył wiek 54 lat, jest nim najstarszy słowacki szef parlamentarnej partii SMER i dziś premier, Robert Fico. Jednak liderem opozycji jest 41-letni Michal Šimečka z Progresywnej Słowacji.
Jedną z głównych osi sporu na Słowacji jest tradycja reprezentowana przez 60-letniego Ficę pełniącego funkcję szefa partii SMER od 1999 roku i progresywizm mający twarz 41-letniego Šimečki, który dopiero od 2022 roku pełni funkcję przewodniczącego partii.
O ile SMER została założona przez Ficę w 1999 roku, to Progresywna Słowacja jest stosunkowo nową partią zarejestrowaną dopiero w 2017 roku.
W Czechach 60-letniego premiera jesienią zastąpi prawdopodobnie 70-latek. A jak jest w Niemczech?
51,8 lat to średni wiek lidera siedmiu partii zasiadających obecnie w czeskim sejmie. Tu o władzę walczą najstarsi politycy – obecnym premierem jest 60-letni lider konserwatywnej ODS Petr Fiala, a po jesiennych wyborach do władzy najprawdopodobniej wróci 70-letni Andrej Babiš.
Jednak w przeciwieństwie do Polski obaj politycy nie pełnią funkcji szefów swoich partii niemal od ćwierć wieku. Petr Fiala szefuje mającej początki jeszcze w latach 90. partii ODS od 2014 roku, a Andrej Babiš jest szefem założonej przez siebie partii od roku 2012.
Średnia wieku przewodniczącego i współprzewodniczącego partii zasiadającej w niemieckim sejmie wynosi prawie 52 lata (51,88). Premier Niemiec Friedrich Merz, który od 2022 roku pełni funkcję przewodniczącego CDU, ma 69 lat.
Warto zaznaczyć, że w opisywanych krajach, w przeciwieństwie do Polski za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości, premierami są realni przywódcy partii.
Wykres interaktywny 
Pełny ekran Młody jak... polski prezydent
Warto przyjrzeć się także wiekowi prezydentów, z zastrzeżeniem, że ich rola w krajowych politykach analizowanych państw jest raczej ograniczona w stosunków do premierów. Na tle Polski kompetencje prezydenta w Czechach, na Słowacji czy w Niemczech są jeszcze słabsze. W tym ostatnim kraju głowa państwa nie jest wybierana w głosowaniu powszechnym, ale przez Zgromadzenie Federalne.
Karol Nawrocki zdobył urząd prezydenta w wieku 42 lat. Trochę starszy był słowacki prezydent Peter Pellegrini, który w chwili wyboru w 2024 roku miał 48 lat, Petr Pavel w został prezydentem w 2023 roku, kiedy miał 61 lat. Niemieckie Zgromadzenia Federalne po raz pierwszy wybrało w 2017 roku na prezydenta wówczas 61-letniego Franka-Waltera Steinmeiera.
Od 2007 roku średni wiek posła w Polsce wzrósł o ponad trzy lata
Donald Tusk i Jarosław Kaczyński, liderzy najpopularniejszych polskich partii, pełnią funkcję ich szefów o wiele dłużej, niż ma to miejsce w Niemczech, Czechach czy na Słowacji.
Okazuje się, że kiedy szefowali swoim ugrupowaniom, średnia wieku posłów na początek kadencji wzrosła z 47,77 roku w sejmie VI kadencji z 2007 roku (nie znamy dokładnych danych za 2005 rok) do 51 lat na początku sejmu X kadencji w 2023 roku. To znaczy, że średni wiek posła zaczynającego obejmować mandat wzrósł w tym czasie o ponad 3 lata.
Wykres interaktywny Pełny ekran Od lat w polskim sejmie wzrasta liczba osób po 60-ce, którzy zostają do parlamentarzystami.
Wykres interaktywny Pełny ekran Struktura wieku polskiego sejmu na tle innych państw
A jak wiek naszych posłów wygląda na tle izb niższych parlamentów naszych sąsiadów (na Słowacji jest tylko jedna izba parlamentu)?
Okazuje się, że na tle aktualnych sejmów w Czechach, Niemczech i na Słowacji w Polsce zdecydowanie mniej (na początek kadencji) zasiada w nim posłów poniżej 30 lat. Jednocześnie na tle innych państw mamy zdecydowaną nadreprezentację 60-latków.
Wykres interaktywny Pełny ekran W polskim sejmie coraz więcej kobiet
Od lat do sejmu wybieramy coraz więcej kobiet.
W 2005 roku w sejmie kadencję rozpoczynało 94 posłanek na 460 mandatów. W 2007 roku było ich także 94, ale w 2011 roku już 110, w 2015 – 125 i 132 w 2019 roku. Dziś mężczyźni stanowią 70,65 proc. (325 mandaty) składu aktualnego sejmu, a kobiet jest 29,35 proc. (135).
Procentowy odsetek kobiet w sejmie nadal jest niższy niż w Niemczech.
Wykres interaktywny Pełny ekran 
Główne wnioski
- Od 2007 roku do dziś średni wiek polskiego posła zaczynającego obejmować mandat wzrósł o ponad 3 lata.
- W porównaniu do sejmów w Czechach, Niemczech i na Słowacji w Polsce zdecydowanie mniej (na początek kadencji) zasiada osób poniżej 30 lat. Jednocześnie na tle innych państw mamy zdecydowaną nadreprezentację 60-latków.
- W 2005 roku w sejmie kadencję rozpoczynało 94 posłanek na 460 mandatów. W obecnym sejmie mężczyźni stanowią 70,65 proc. (325 mandaty) wszystkich posłów, a kobiet jest 29,35 proc. (135). Procentowy odsetek kobiet w sejmie nadal jest niższy niż w Niemczech (32,40 proc.).
