Tąpnięcie na rosyjskim rynku motoryzacyjnym

Sprzedaż firmy AwtoWAZ, największego rosyjskiego producenta samochodów może w listopadzie spaść o 25-30 proc. w stosunku do prognoz. Zdaniem Maksima Sokołowa, prezesa koncernu cały rosyjski rynek może się skurczyć jeszcze w większym stopniu. Spadek w stosunku do wcześniejszych przewidywań miałby sięgnąć nawet 40 proc.

„Ostatnie dwa tygodnie listopada wyglądają bardzo niepokojąco. Łączna sprzedaż w 2024 r. nie powinna sięgnąć 1,7 mln sztuk”– stwierdził Maksim Sokołow, którego cytuje agencja TASS.

Prezes spodziewa się, że w przyszłym roku sprzedaż nowych aut w Rosji skurczy się o 21-30 proc.

„Przewidujemy, że rynek w 2025 r. skurczy się do poziomu 1,3-1,4 mln. To oznacza spadek sprzedaży o 300–400 tys. w stosunku do rezultatów, jakich oczekujemy w tym roku – powiedział Maksim Sokołow.

Wcześniej eksperci z agencji analitycznej Awtostat spodziewali się, że sprzedaż w przyszłym roku w bazowym wariancie sięgnie 1,6 mln sztuk. W wariancie optymistycznych prognoz miało to być 1,76 mln, zaś w pesymistycznym – 1,44 mln aut. Według najnowszych przewidywań szefa AwtoWAZ-u nie uda się osiągnąć nawet tego, najniższego poziomu.

Chińczycy trzymają się mocno

Według Maksima Sokołowa tegoroczna produkcja samochodów marki LADA sięgnie 500 tys. sztuk. Wcześniejsza prognoza AwtoWAZ-u mówiła o poziomie przekraczającym 520 tys. aut.

AwtoWAZ to wciąż numer jeden na rosyjskim rynku samochodów osobowych. Jednak udział jego LADY w sprzedaży kurczy się. W pierwszych dziesięciu miesiącach tego roku wyniósł niespełna 27,3 proc., podczas gdy rok wcześniej było to ponad 31,3 proc.

W siłę rosną za to marki chińskie. Udział sprzedaż aut Haval wzrósł w ujęciu rok do roku 9,9 proc., do 12,1 proc., Geely – z 8,3 proc., do 9,8 proc., zaś Changan – z 4 proc., do 7,1 proc. Swoistym fenomenem jest marka BelGee z… Białorusi, to wspólne białorusko-chińskie przedsięwzięcie (pierwszy człon wskazuje na naszego wschodniego sąsiada, a drugi to początek nazwy chińskiego producenta Geely). Pierwsze modele osobowego BelGee zjechały z taśm produkcyjnych w zeszłym roku i część od razu pojechała do Rosji. W okresie od stycznia do października 2023 r. sprzedano ich tam niespełna 250. To dało 0,03 proc. udziału w rynku. Jednak w tym roku sprzedaż zbliżyła się już do 30 tys. sztuk. Dało to białoruskiej marce 2,2 proc. rosyjskiego rynki i 9. miejsce wśród największych graczy.

Dla porównania w 2021 r., czyli przed agresją Putina na Ukrainę i przed wprowadzeniem sankcji na Rosję największy udział w tamtejszym rynku samochodów osobowych miały marki europejskie – 28,7 proc. Na drugim miejscu były koreańskie – 24,5 proc., a na trzecim rosyjskie – 23,1 proc. Udział marek japońskich wynosił 15,9 proc., a chińskich – 7,5 proc. Amerykańskie samochody stanowiły 0,3 proc. sprzedaży.

Stopy procentowe ciążą

„Widzimy, że działania Banku Rosji dają już oczekiwany efekt i klienci przepływają z salonów samochodowych do banków. Wpłacają pieniądze na depozyty. To w średnim terminie będzie miało z pewnością negatywny wpływ na sytuację na rynku motoryzacyjnym i na wielkość produkcji samochodów. W przyszłym roku firma AwtoWAZ nie będzie mógł utrzymać takiego poziomu produkcji, jaki miała w ostatnich dwóch, trzech latach – uważa Maksim Sokołow.

Działania banku centralnego spotkały się jednak z krytyką rosyjskiego biznesu. Firmy uważają, że kolejne podwyżki stóp procentowych stanowią niebezpieczeństwo dla inwestycji i szkodzą rozwojowi infrastruktury, grożą obniżeniem, a nawet zatrzymaniem eksportu niektórych produktów.

Zagadkowe zyski AwtoWAZ-u

Problemy dotyczą również AwtoWAZ-u. Rosnące stopy procentowe, a co za tym idzie zwiększające się odsetki od kredytów stanowią dla rosyjskiego producenta coraz większy problem. Jego obecne zadłużenie sięga ok. 100 mld rubli (4,1 mld zł). To zaś oznacza, że przy obecnych stopach procentowych firma musi co roku przeznaczyć na odsetki ponad 20 mld rubli (860 mln zł).

Mimo to AwtoWAZ liczy, że uda się mu zamknąć 2024 r. bez straty. Miałby to być trzeci rok z rzędu na plusie.

„Problem w tym, że te dane trudno zweryfikować. Firma nie opublikowała skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2022 i 2023 r.” – pisze agencja Interfax. O tym, że wyniki finansowe AwtoWAZ były dodatnie wiadomo tylko z wypowiedzi szefostwa firmy. Zdaniem Maksima Sokołowa wypracowany w 2022 r. zysk netto sięgnął 1,6 mld rubli (wtedy równowartość niespełna 96 mln zł).

O dodatnim wyniku operacyjnym w zeszłym roku zapewnił z kolei Denis Manturow, pierwszy wicepremier Federacji Rosyjskiej, który zasiada w radzie dyrektorów (organie nadzorczym) AwtoWAZ-u. Zysk miał nawet pozwolić na odpisanie części strat z poprzednich lat.

Maksim Sokołow nie wykluczył, że w związku z wysokością głównej stopy procentowej i osłabieniu rubla, w przyszłym roku mogą wzrosnąć ceny LADY.

Kierunek – Bliski Wschód i Afryka

Wobec coraz trudniejszej sytuacji na wewnętrznym rynku motoryzacyjnym i kiepskich perspektyw AwtoWAZ stara się ratować eksportem. Firma właśnie wysłała pierwszą partię swoich aut do partnera biznesowego w Iranie. Samochody mają przejść certyfikację, która umożliwi ich sprzedaż na tamtejszym rynku. LADY zgodnie z założeniami producenta mają się pojawić w irańskich salonach samochodowych w przyszłym roku.

Rosyjska firma przygotowuje się również do sprzedaży samochodów w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Serwis Awtopotok donosi, że LADY można już oglądać w tamtejszym salonie Pearl Plus Motors, który jest jednym z dwóch partnerów rosyjskiego producenta w ZEA. Sprzedawca udostępnia auta do jazd próbnych i zaczął nawet przyjmować na nie zamówienia. Jakie jest zainteresowanie samochodami z Rosji w ZEA portal nie informuje.

Jak mówi Maksim Sokołow AwtoWAZ ma tam dwóch partnerów handlowych. Jeden ma prowadzić sprzedaż bezpośrednio w Dubaju, a drugi – poza granicami kraju, także państwach afrykańskich.

Główne wnioski

1. Sprzedaż nowych samochodów osobowych w Rosji może spaść w przyszłym roku nawet o 30 proc., do 1,3-1,4 mln sztuk. To, że popyt na auta na tamtejszym rynku radykalnie się kurczy widać już teraz.
2. Powodem sytuacji w motoryzacji jest polityka Banku Rosji, który chcąc opanować galopującą inflację podnosi stopy procentowe. Działania banku centralnego biją także w AwtoWAZ największego rosyjskiego producenta samochodów.
3. Udział produkowanych przez AwtoWAZ samochodów LADA w rosyjskim rynku się kurczy. W siłę rosną producenci z Chin. AwtoWAZ próbuje się ratować eksportem. Nabywców poszuka na Bliskim Wschodzie i w Afryce.