Zaloguj się 
Dzieje się!
Wygoda czy zagrożenie dla wyborów? Czy w niedzielę zagłosujesz z mObywatelem?
Wyjaśniamy, o co chodzi z zamieszaniem wokół aplikacji mObywatel, i czy realne jest zagrożenie fałszowania wyników wyborów przy jej użyciu?
Z tego artykułu dowiesz się…
- Czy można posłużyć się aplikacją mObywatel w celu weryfikacji tożsamości podczas niedzielnych wyborów prezydenckich.
- Jakie działania podjęły ministerstwo cyfryzacji i PKW, by użycie aplikacji było bezpiecznie dla wyborów.
- Jak krok po kroku będzie wyglądała weryfikacja za pomocą mObywatela w lokalu wyborczym.
„Wyborcy mają możliwość potwierdzania swojej tożsamości za pomocą aplikacji mObywatel” – poinformowała Państwowa Komisja Wyborcza w komunikacie wydanym cztery dni przed wyborami prezydenckimi. To dobra wiadomość dla tych, którzy nie planują zabierać ze sobą dowodu osobistego, prawa jazdy, paszportu czy legitymacji studenckiej.
Jednak, aby skutecznie potwierdzić tożsamość w lokalu wyborczym, konieczne będzie korzystanie z najnowszej wersji aplikacji mObywatel, udostępnionej przez Ministerstwo Cyfryzacji w lutym tego roku. To właśnie ta wersja – jak podkreślono w komunikacie PKW – zapewnia „zdecydowanie wyższy poziom potwierdzenia autentyczności, ważności, integralności lub pochodzenia prezentowanego przez wyborcę dokumentu mobilnego”.
Handel fałszywym mObywatelem
mObywatel to bezpłatna aplikacja, dostępna od 2017 r., która umożliwia korzystanie z dokumentów w wersji cyfrowej.
Jednak w lutym tego roku serwis Demagog alarmował, że w sieci pojawiły się oferty sprzedaży fałszywych wersji mObywatela, kierowane głównie do osób poniżej 18. roku życia, chcących ominąć ograniczenia wiekowe przy zakupie alkoholu czy napojów energetycznych. Ceny takich „dokumentów” zaczynały się od 20 zł.
Już wtedy eksperci zwracali uwagę na ryzyko wykorzystania fałszywych e-dokumentów także podczas wyborów. Wskazywano również na brak odpowiednich kompetencji u części osób odpowiedzialnych za weryfikację dokumentów cyfrowych.
„Państwo powinno stworzyć spójny system weryfikowania e-dokumentów wszędzie tam, gdzie są one w użyciu. System ten powinien zostać wdrożony zarówno przez podmioty publiczne, jak i prywatne. Osoby sprawdzające tożsamość powinny dysponować narzędziem jednoznacznie rozpoznającym, czy dokument jest prawdziwy, czy fałszywy” – podkreślała w komentarzu dla Demagoga Gosia Fraser, redaktorka naczelna serwisu TECHSPRESSO.CAFE.
Ministerstwo cyfryzacji uspokaja
W kwietniu minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapewnił, że podczas wyborów prezydenckich 18 maja będzie można zweryfikować swoją tożsamość przy użyciu aplikacji mObywatel, a zastosowane rozwiązania są bezpieczne dla procesu wyborczego.
Minister zapowiedział, że weryfikacja będzie odbywać się metodą kryptograficzną – wyborca zeskanuje kod QR okazany przez członka obwodowej komisji wyborczej.
Dodatkowo urzędnicy zapewnili, że przeszkolą członków komisji w zakresie weryfikacji dokumentów cyfrowych.
23 kwietnia PKW opublikowała wytyczne dla obwodowych komisji wyborczych. Zawierają one szczegółowe instrukcje postępowania w przypadku, gdy wyborca będzie chciał potwierdzić swoją tożsamość przy pomocy mObywatela. W dokumencie podkreślono, że aplikacja musi być zaktualizowana do wersji 4.56.0 lub nowszej.
Sąd Najwyższy w sprawie nowych wytycznych PKW
Na nowe wytyczne PKW dotyczące weryfikacji tożsamości przy użyciu aplikacji mObywatel skargę do Sądu Najwyższego złożył 30 kwietnia pełnomocnik komitetu wyborczego Marka Jakubiaka.
Sędziowie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych uznali, że zarzuty dotyczące nowego sposobu weryfikacji aplikacji mObywatel są częściowo zasadne. Zobowiązali PKW do uzupełnienia wytycznych. Wbrew niektórym pojawiającym się w przestrzeni publicznej sugestiom, weryfikacja tożsamości w lokalu wyborczym za pomocą aplikacji mObywatel nadal jest możliwa.
Jak dokładnie będzie wyglądała weryfikacja tożsamości w mObywatelu?
8 maja PKW doprecyzowała wytyczne dla obwodowych komisji wyborczych, szczegółowo opisując procedurę weryfikacji tożsamości z wykorzystaniem aplikacji mObywatel:
- Wyborca loguje się do aplikacji mObywatel na swoim telefonie (aplikacja musi być zaktualizowana do wersji 4.56.0 lub nowszej).
- Na ekranie głównym, w prawym dolnym rogu, wybiera przycisk „Kod QR”.
- Następnie wybiera „Zeskanuj kod QR”.
- Aplikacja poprosi o zgodę na użycie aparatu fotograficznego do zeskanowania kodu QR.
- Członek komisji wyborczej pokazuje wyborcy kartkę z kodem QR, który wyborca skanuje swoim telefonem.
- Po zeskanowaniu kodu, na ekranie telefonu wyborcy wyświetli się ekran z potwierdzeniem jego danych.
Dodatkowo członek komisji ma obowiązek zweryfikować:
- dane osobowe wyświetlane w aplikacji,
- zabezpieczenia wizualne dokumentu,
- poprawność działania usługi obsługującej mDowód.
Podczas weryfikacji należy szczególną uwagę zwrócić na:
- zgodność daty i godziny wyświetlanej na dokumencie z czasem rzeczywistym,
- zgodność danych wyborcy z wpisem w spisie wyborców,
- oznaczenie głosowania (I tura lub II tura).
Główne wnioski
- Wbrew niektórym opiniom, podczas niedzielnych wyborów możliwe będzie potwierdzenie tożsamości przy użyciu aplikacji mObywatel.
- PKW dopuściła wyłącznie aplikację zaktualizowaną do wersji 4.56.0 lub nowszej.
- Kluczowym elementem weryfikacji będzie skanowanie kodu QR. Członkowie komisji zweryfikują też poprawność daty i godziny wyświetlanej na cyfrowym dokumencie oraz zgodność danych z listą wyborców.
