Sprawdź relację:
Dzieje się!
Biznes

Orlen porozumiał się z Synthosem w sprawie małych reaktorów jądrowych. Dotychczasowa umowa „nie była sprawiedliwa”

Już praktycznie parafowaliśmy umowę o współpracy z Synthosem i teraz przyglądamy się aspektom finansowym tej współpracy – powiedział Ireneusz Fąfara, prezes Orlenu, podczas prezentacji wyników finansowych za III kwartał tego roku.

Na zdjęciu widać reaktor SMR w Chinach
Budowa jednego z pierwszych reaktorów SMR na świecie w chińskiej prowincji Hainan, fot. Wang Jian/VCG via Getty Images

Z tego artykułu dowiesz się…

  1. Co się dzieje w temacie inwestycji w reaktory SMR.
  2. Dlaczego Orlen oraz Synthos musiały dojść do nowego porozumienia.
  3. Dlaczego niezbędne będzie dokapitalizowanie spółki OSGE.

Orlen parafował umowę o współpracy z Synthosem, poinformował Ireneusz Fąfara, prezes Orlenu, podczas prezentacji wyników finansowych za III kwartał tego roku. W kuluarach doprecyzował, że dotychczasowa umowa dotycząca rozwoju małych reaktorów jądrowych, w ramach której powstała spółka Orlen Synthos Green Energy (OSGE), nie była sprawiedliwa dla wszystkich stron. – Układ sił pozostaje 50/50, ale Synthos miał dotychczas większe uprawnienia. Teraz prawa będą sprawiedliwie podzielone między stronami – stwierdził Ireneusz Fąfara.

Chodzi między innymi o to, że Synthos mógł wskazywać zarówno prezesa, jak i przewodniczącego rady nadzorczej OSGE. Teraz ma się to zmienić.

Co szykuje Orlen w sprawie OSGE

Prezes podkreślił, że toczą się teraz dyskusje na temat finansowania projektu, w tym dokapitalizowania OSGE.

– Spółka ma jeszcze spore zasoby gotówki, ale wkrótce rozpoczną się większe wydatki i może już w 2025 r. trzeba będzie ją dokapitalizować – powiedział prezes Orlenu.

OSGE to spółka należąca do chemicznego koncernu Synthos, z portfela miliardera Michała Sołowowa, oraz paliwowego Orlenu, kontrolowanego przez skarb państwa. Ma budować w Polsce sieć małych reaktorów jądrowych (SMR-ów) na bazie technologii od GE Hitachi. Wskazała siedem potencjalnych lokalizacji dla małych elektrowni jądrowych. Najbardziej zaawansowanym projektem jest plan budowy reaktora w Stawach Monowskich w Małopolsce w pobliżu Oświęcimia, gdzie zakłady produkcyjne ma Synthos. Elektrownia miałaby rozpocząć działalność około 2030 r.

W grudniu 2023 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wydało decyzje zasadnicze dla realizacji inwestycji w sześciu lokalizacjach: Włocławek, Ostrołęka, Stawy Monowskie, Dąbrowa Górnicza, Kraków – Nowa Huta i Stalowa Wola – Tarnobrzeg.

Historia współpracy

OSGE obecnie koncentruje się na rozwinięciu współpracy z grupą Hitachi, o czym spółki poinformowały w październiku. W lutym br. regionalna centrala Grupy Hitachi – Hitachi Europe Oddział w Polsce podpisała z OSGE porozumienie, na mocy którego obie spółki rozpoczęły strategiczną współpracę w zakresie technologii i usług w obszarze rozwiązań non-nuclear. Następnie obie firmy utworzyły kilka grup roboczych, które rozpoczęły prace wpierające rozwój projektu SMR w OSGE. W zakresie prac grup roboczych znalazły się m.in. infrastruktura IT, architektura IT, przyłącza mocy, zarządzanie środkami trwałymi oraz cyberbezpieczeństwo.

OSGE sukcesywnie realizuje projekt budowy floty SMR-ów w Polsce w oparciu o technologię reaktora GE Hitachi Nuclear Energy BWRX-300. Obecnie prowadzi działania związane z licencjonowaniem tej technologii i procedurami środowiskowymi. Pracuje nad możliwościami inwestycji i budowy reaktorów SMR również na innych rynkach europejskich, w tym m.in. w Czechach i Wielkiej Brytanii.

Dlaczego inwestuje się w SMR

Rozwój małych reaktorów modułowych przez OSGE ma kluczowe znaczenie dla transformacji energetycznej Polski. SMR-y docelowo mogą zastąpić wyłączane bloki węglowe, co przyczyni się do redukcji emisji CO2 i poprawy jakości powietrza. Na całym świecie na różnych etapach realizacji jest obecnie ponad 80 SMR-ów.

Małe reaktory modułowe mają moc do 300 megawatów elektrycznych (MWe), co stanowi około jednej trzeciej mocy tradycyjnych reaktorów jądrowych. Są one fizycznie mniejsze, co pozwala na ich łatwiejszą instalację. Dzięki modułowej konstrukcji, SMR-y mogą być fabrycznie montowane i transportowane na miejsce instalacji jako gotowe moduły. To skraca czas budowy i obniża koszty, ponieważ większość prac odbywa się w kontrolowanych warunkach fabrycznych.

Główne wnioski

  1. Zmiana układu sił w OSGE: dotychczasowa umowa między Orlenem a Synthosem była niesprawiedliwa, dając Synthosowi większe uprawnienia, takie jak wskazywanie prezesa i przewodniczącego rady nadzorczej. Teraz prawa te będą podzielone bardziej sprawiedliwie.
  2. Finansowanie projektu SMR: OSGE prowadzi dyskusje na temat finansowania projektu budowy małych reaktorów jądrowych (SMR-ów). Spółka ma jeszcze zasoby gotówki, ale wkrótce mogą być potrzebne dodatkowe fundusze, zwłaszcza od 2025 r.
  3. Rozwój technologii i współpraca z Hitachi: OSGE koncentruje się na rozwijaniu współpracy z Hitachi w celu realizacji projektów technologicznych związanych z SMR-ami. Współpraca obejmuje różne aspekty, takie jak infrastruktura IT, zarządzanie środkami trwałymi i cyberbezpieczeństwo.