Zaloguj się 
Dzieje się!
Drewno to coś więcej niż deski. Będziesz zaskoczony, co jeszcze potrafi
Czy drewno może uratować gospodarkę przed kryzysem klimatycznym? Coraz więcej ekspertów i firm twierdzi, że tak! Recykling, oszczędność surowca i nowoczesne technologie sprawiają, że pozornie zwykłe produkty stają się sprzymierzeńcem w walce z emisją CO2.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jak drewno dzięki recyklingowi i nowoczesnym technologiom może się stać sprzymierzeńcem w walce z kryzysem klimatycznym i emisją CO2.
- Dlaczego branża drzewna i meblarska w Polsce odgrywają kluczową rolę w gospodarce, tworząc miejsca pracy, wspierając eksport i wpisując się w strategię dekarbonizacji.
- Jak regulacje prawne i uznanie drewna za surowiec strategiczny mogą przyspieszyć rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym oraz zwiększyć efektywność wykorzystania odpadów drzewnych.
Drewno jest surowcem odnawialnym, który dzięki naturalnej zdolności do pochłaniania dwutlenku węgla umożliwia trwałe magazynowanie CO2 w produktach przemysłu drzewnego. W raporcie dotyczącym problemów recyklingu materiałów drewnopochodnych sporządzonym z udziałem firmy Egger czytamy, że recykling materiałowy produktów opartych na przetwórstwie drewna wydłuża czas magazynowania węgla.
Czyli im dłużej stół czy szafa pozostają w użyciu i mogą być przetwarzane, tym więcej węgla pozostaje poza atmosferą.
W Polsce branża meblarska i producenci płyt od lat rozwijają systemy pozwalające na maksymalizację cyklu życia drewna. Według danych z raportu "Polityki Insight" "Więcej z drewna. Jak usprawnić system recyklingu drewna w Polsce” sektor drzewny i meblarski to ponad 300 tys. miejsc pracy. I kluczowy eksportowy potencjał dla kraju.
Ministerstwo Rozwoju i Technologii rozpoczęło w tym roku procedurę uznania drewna za surowiec strategiczny. Podkreśliło przy tym wagę stabilnych dostaw i lokalnego przetwórstwa.
Recykling drewna. Obieg zamknięty i ochrona klimatu
Polski sektor drzewny zgodnie z zasadą gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), dąży do wykorzystywania każdego fragmentu materiału. Odpady powstające w fabrykach mebli, zakładach produkcji płyt czy podczas budowlanych rozbiórek, nie trafiają na wysypisko. Są sortowane i wracają do obiegu jako surowiec do kolejnych cyklów produkcyjnych. Nawet płyty wiórowe mogą być wytwarzane przy 80-100 proc. udziale odpadów drzewnych oraz poddawane recyklingowi pięciokrotnie.
– Dla mnie drewno poużytkowe to surowiec-złoto, którego dzisiaj w Polsce nie wykorzystujemy w pełni. Może być wielokrotnie przetwarzane. Inne kraje unijne dzielą drewno poużytkowe na kilka klas. Niektóre z nich traktują jako pełnowartościowy produkt uboczny, a nie odpad – podkreśla Ewa Ziehm, ekspertka ochrony środowiska, właścicielka firmy doradczej EkoKoncept.
Co więcej, recykling drewna nie tylko stabilizuje źródła surowca dla producentów, lecz także ogranicza konieczność pozyskiwania drewna z lasów. Tym samym chroni bioróżnorodność i minimalizuje presję cenową na świeży surowiec.
Pył drzewny. Energooszczędna technologia
Procesy produkcyjne w branży drzewnej generują znaczną ilość pyłu. Egger, podobnie jak inni czołowi producenci, wdraża rozwiązania pozwalające na wykorzystanie pyłów do wytwarzania energii cieplnej. Co ważne, bez generowania dodatkowych odpadów i emisji.
Pył powstały z czystego drewna jest traktowany jako produkt uboczny. Natomiast pył z materiałów drewnopochodnych (z klejami czy lakierami) podlega restrykcyjnym przepisom odpadowym. Jego przetwarzanie na nowy, gotowy produkt wymaga zezwoleń. A spalanie tego, czego nie można poddać recyklingowi materiałowemu, jest traktowane jak spalanie odpadów i wymaga zaawansowanych instalacji z monitoringiem emisji.
Tymczasem branża postuluje, żeby więcej frakcji pyłów uznać za produkt uboczny, co w jasny sposób ukierunkowałoby możliwości ich wykorzystania. I to w tych samych zakładach, które je produkują.
– Zakłady produkujące płyty mają źródła spalania o dużej mocy – rzędu kilkudziesięciu MW. Mają wysoką temperaturę spalania. A spalanie pyłów drewnopochodnych w wysokiej temperaturze gwarantuje całkowite spalenie substancji organicznych i zapobiega emisji LZO i dioksyn do powietrza. Ponadto duże zakłady posiadają rozbudowane systemy monitoringu emisji do powietrza. Często jest to monitoring ciągły, który w sposób transparentny pokazuje substancje emitowane do powietrza. Odzysk energetyczny pyłów drewnopochodnych, których nie można wykorzystać do produkcji nowych materiałów w miejscu ich wytworzenia, jest najkorzystniejszy dla środowiska – przekonuje Ewa Ziehm.
– Wykorzystując pył drzewny maksymalnie we własnym zakładzie, ograniczamy presję na zakup gazu i poprawiamy efektywność energetyczną. To korzystne dla przedsiębiorstw i całej gospodarki. Im więcej mamy recyklingu, tym mniejsza presja na użycie świeżego drewna – dodaje Marcin Ferdycz, szef działu zakupów drewna/Timberpak w Egger Biskupiec.
Przyszłość branży drzewnej. Strategiczne decyzje i wyzwania rynkowe
W 2025 roku polski przemysł drzewny mierzy się z rosnącymi kosztami energii, rywalizacją o surowce, niepewnością regulacyjną i dużymi oczekiwaniami w zakresie nowych technologii.
Branża liczy na wsparcie rządu i kontynuację reform, które pozwolą lepiej monitorować przepływ drewna. A także zabezpieczyć surowiec dla krajowych zakładów.
– Samo ustanowienie drewna za surowiec strategiczny to dopiero pierwszy krok. Umożliwi dalsze działania na rzecz wspierania lokalnego przetwórstwa – podkreślają przedstawiciele Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego. Dla branży oznacza to większą przewidywalność oraz możliwość inwestowania w długofalowy rozwój.
Bariery prawne
Według ekspertów obecne przepisy często traktują drewno poużytkowe i odpady drzewne zbyt restrykcyjnie – tak jak odpady niebezpieczne. A to wymaga procedur administracyjnych, trwających nawet kilka lat.
– Dzisiaj drewno recyklingowe jest traktowane jako odpad. Czyli bardzo restrykcyjnie, podlega ewidencjom, przepisom zastosowanym dla innych odpadów, które nie mają potencjału przetwarzania. Uzyskiwanie zezwoleń na przetwarzanie tych odpadów jest skomplikowane i długotrwałe – tłumaczy Ewa Ziehm.
Marcin Ferdycz wskazuje też na rozbieżności w interpretacji prawa przez administrację. Brakuje jasnych, jednolitych przepisów pozwalających na efektywne wykorzystanie przez zakłady surowca na miejscu.
W Niemczech czy Austrii dawno już wdrożono klasyfikacje odpadów – od A1 do A4. A te jednoznacznie wskazują, co nadaje się do recyklingu, a co do odzysku energetycznego czy specjalistycznego monitorowania.
Dekarbonizacja gospodarki i rola drewna w walce z emisjami
Polska, będąc jednym z większych producentów energii z węgla w Europie, zobowiązała się do redukcji emisji CO2 co najmniej o 55 proc. do roku 2030 względem poziomu z 1990 roku. Celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 roku.
Rozwój recyklingu drewna wpisuje się w te ambitne plany i może odegrać kluczową rolę w ich realizacji. Jak? Przez magazynowanie węgla w produktach gotowych, oszczędność surowca i zastępowanie materiałów wysokoemisyjnych.
W raporcie "Polityki Insight" czytamy, że utrzymanie węgla zawartego w drewnie w obiegu przez wielokrotne wykorzystanie opóźnia emisję CO2 do atmosfery. A to wspiera cele klimatyczne.
Ten magazyn dwutlenku węgla, działający od kilku lat do kilku dekad w zależności od cyklu życia produktu, jest realnym wsparciem dla polityki klimatycznej i Zielonego Ładu Unii Europejskiej.
Przemysł drzewny jako lider dekarbonizacji?
Drewno to wyjątkowy surowiec – magazyn energii, ekologiczny budulec, rezerwuar węgla i kluczowy element nowoczesnej gospodarki o obiegu zamkniętym.
Przemysł drzewny w Polsce, dzięki inwestycjom w recykling, nowoczesne instalacje energetyczne i systemy zamkniętego obiegu, ma potencjał stać się branżą modelową dla europejskiej dekarbonizacji.
Właściwe decyzje legislacyjne, wsparcie technologiczne i świadomość społeczna mogą sprawić, że Polska stanie się liderem ambitnej transformacji klimatycznej. A drewno – symbolem sukcesu gospodarki niskoemisyjnej.
Główne wnioski
- Drewno i jego recykling odgrywają istotną rolę w walce z kryzysem klimatycznym, umożliwiając magazynowanie CO2 oraz ograniczając zapotrzebowanie na świeży surowiec z lasów.
- Polski sektor drzewny ma duże znaczenie gospodarcze. Generuje setki tysięcy miejsc pracy, rozwija eksport i może stać się filarem transformacji klimatycznej.
- Bariery prawne i brak jasnych regulacji ograniczają pełne wykorzystanie potencjału recyklingu drewna, a ich uproszczenie jest kluczowe dla rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym.
Materiał powstał na zlecenie firmy Egger
