Trump podpisał rozporządzenie o gwarancjach bezpieczeństwa dla Kataru

Prezydent Donald Trump podpisał rozporządzenie zobowiązujące Stany Zjednoczone do udzielenia pomocy Katarowi w razie ataku na jego terytorium. Dokument został opublikowany w środę przez Biały Dom, choć podpisano go już w poniedziałek.

Rozporządzenie o ochronie Kataru

Rozporządzenie nosi tytuł „Zapewnienie bezpieczeństwa państwa Katar” i nakłada na USA zobowiązanie do reakcji na każdy atak zbrojny wymierzony w terytorium, suwerenność lub infrastrukturę krytyczną Kataru. W przypadku agresji, Stany Zjednoczone uznają taki atak za zagrożenie dla własnego bezpieczeństwa.

Dokument przewiduje, że USA mogą podjąć środki dyplomatyczne, gospodarcze, a w razie konieczności także militarne. Kluczowy zapis rozporządzenia przypomina artykuł 5 Traktatu Północnoatlantyckiego, na mocy którego atak na jednego członka NATO traktowany jest jako atak na cały Sojusz.

Rozporządzenie zostało podpisane w dniu wizyty premiera Izraela Benjamina Netanjahu w Białym Domu. W trakcie spotkania izraelski przywódca miał przeprosić Katar za atak w jego stolicy i obiecać, że podobne zdarzenie nie powtórzy się w przyszłości.

Kontekst polityczny i wojskowy

Według portalu Axios, rozporządzenie stanowi element rekompensaty dla Kataru za szkody wyrządzone przez izraelski atak rakietowy w Dosze. Celem izraelskiego uderzenia byli przywódcy Hamasu, jednak w wyniku ostrzału zginął katarski funkcjonariusz ochrony.

Decyzja Trumpa o udzieleniu gwarancji bezpieczeństwa w formie rozporządzenia prezydenckiego jest uznawana za wyjątkową. Zwykle takie zobowiązania przybierają formę traktatów ratyfikowanych przez Senat.

Do tej pory poza NATO Stany Zjednoczone posiadają traktaty o wzajemnej obronie jedynie z Japonią, Koreą Południową i Filipinami. Arabia Saudyjska zabiegała o podobne gwarancje w zamian za normalizację stosunków z Izraelem, lecz do zawarcia takiego układu dotąd nie doszło.

Niezwykła decyzja Trumpa

Podpisanie dokumentu wywołuje zaskoczenie, ponieważ Trump wielokrotnie podkreślał swoją politykę „America First”, kwestionując tradycyjne zobowiązania USA wobec NATO. Tymczasem w przypadku Kataru zdecydował się na jednostronne zapewnienie bezpieczeństwa, dające mu szeroką swobodę w określaniu reakcji USA.

Rozporządzenie zostało podpisane równolegle z rozmową telefoniczną Trumpa z premierem Kataru, w której uczestniczył Netanjahu. W jej trakcie premier Izraela oficjalnie przeprosił za atak na katarską stolicę.

Dokument nie został wcześniej publicznie ogłoszony, a Biały Dom odmówił komentarza na temat jego treści i konsekwencji.

Relacje USA – Katar

Katar odgrywa istotną rolę w amerykańskiej polityce na Bliskim Wschodzie. Kraj ten gości największą amerykańską bazę wojskową w regionie.

Trump odwiedził Katar w marcu, podczas swojej pierwszej zagranicznej podróży w drugiej kadencji. Niedługo później przyjął od katarskiego rządu prezent – samolot Boeing 747 o wartości 400 mln dolarów. Pentagon rozpoczął już modernizację maszyny, która ma zostać wykorzystana jako nowy Air Force One przed końcem kadencji prezydenta.

Publikacja dokumentu

Rozporządzenie opublikowano dopiero w środę, dwa dni po jego podpisaniu. Zawarte w nim zobowiązania mają charakter otwarty i elastyczny, co pozwala prezydentowi na samodzielne decydowanie o skali i formie amerykańskiej odpowiedzi na ewentualny atak.

Dokument nosi charakter jednostronnego zobowiązania USA, które zrównuje bezpieczeństwo Kataru z bezpieczeństwem Stanów Zjednoczonych.

Źródło: PAP, Politico