Grupa Arche pomaga ratować zabytkową elektrociepłownię Szombierki. Firma podpisała umowę na dofinansowanie renowacji z UE

Elektrociepłownia Szombierki w Bytomiu to ważne dzieło przemysłowej architektury w Europie. Obiekt popadł w stan degradacji, ale pojawiła się Grupa Arche, znana z ratowania zabytków. Dziś firma ta podpisała umowę na dofinansowanie projektu przez Unię Europejską w wysokości 130 milionów złotych.

Budynek ten zaprojektowali berlińscy architekci - Georg i Emil Zillmanowie. Był to fundament śląskiej energetyki. Gdy jednak przestał działać w 2011, obiekt zamieniał się w ruinę. Na szczęście dzięki współpracy samorządowców i parlamentarzystów udało się obiektem zainteresować Grupę Arche, która specjalizuje się w ratowaniu zabytków.

Pierwsze prace ruszyły w listopadzie 2024. Przede wszystkim zabezpieczono bezcenne elementy jak meble czy lampy Barentsa. W przyszłości ma być przestrzenią kultury, edukacji i aktywności miejskiej. Inwestor chce w niej stworzyć teatr i centrum hotelowe. Obiekt będzie też pełnił funkcje rekreacyjne. Będzie więc w nim basen, SPA, sauny i kręgielnia. Znajdzie się też miejsce na przestrzeń gastronomiczną, czyli foodcourt. W planach jest także utworzenie browaru rzemieślniczego.

Jak będzie wyglądał obiekt po rewitalizacji?

– Rewitalizacja zakłada nie tylko uratowanie obiektu, ale jego twórcze przekształcenie w organizm miejski nowego typu — otwarty, dostępny, zintegrowany z lokalnym życiem społecznym i kulturowym. Wkrótce EC Szombierki stanie się wzorcowym przykładem, jak architektura postindustrialna może odzyskać funkcję bez utraty duszy – tłumaczy prezes Arche Władysław Grabowski. To wielka inwestycja i musimy mocno pilnować finansów, mając na koncie szereg innych rewitalizacji i doświadczeń wiemy, że po przekroczeniu pewnego pułapu nie da się potem uzyskać odpowiedniej stopy zwrotu. Nikt inny na rynku nie byłby w stanie zrobić tego za tak optymalne koszty, a my staramy się nie przekroczyć łącznie pułapu 300 mln zł – dodaje. Pierwszy etap prac, jak tłumaczy, ma skończyć się na przełomie 2026 i 2027 roku.

– Koncepcja architektoniczna opracowana przez pracownię Bulak Projekt opiera się na zasadzie poszanowania oryginalnej struktury obiektu — zarówno w zakresie układu przestrzennego, jak i materiałowego. Nowe funkcje zostaną wprowadzone jako "budynki w budynku" – współczesne formy z betonu i nowoczesnych materiałów ze stali i szkła będą kontrastowo, lecz z szacunkiem, wpisywać się w monumentalną przestrzeń przemysłową. Elewacje z cegły licowej zostaną poddane zabezpieczeniu, a oryginalne detale techniczne – w tym turbina, kocioł, rozdzielnie, fragmenty linii technologicznych, i zabytkowe wyposażenie wnętrz – pozostaną jako element ekspozycyjny i edukacyjny – tłumaczy z kolei główny architekt Arche Piotr Grochowski.

Arche podpisało umowę z Unią Europejską

2 października Arche zawarła umowę na dofinansowanie inwestycji ze środków Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Podpisany dziś dokument pozwoli na przekazanie 84 milionów złotych z Unii Europejskiej. To już druga dotacja z Brukseli, bo pierwsza wyniosła 46 milionów złotych. Inwestycja obejmie szeroko zakrojone prace budowlane, konstrukcyjne i konserwatorskie, zapewniające dostosowanie obiektu do nowych, współczesnych funkcji przy jednoczesnym zachowaniu jego postindustrialnego charakteru.

Odnowiona elektrociepłownia ma też być ekologiczna. Arche stawia na efektywność energetyczną oraz wsparcie zarządzania budynkiem przez sztuczną inteligencję.

Arche swoje pierwsze inwestycje realizowała w Warszawie i Siedlcach, a obecnie funkcjonuje w całym kraju. To największa polska sieć hoteli z krajowym kapitałem oraz deweloper mieszkaniowy. Od rozpoczęcia działalności spółka wybudowała ponad 12 tys. mieszkań i domów.