Kategoria artykułu: Newsy

Zmęczenie i stres w pracy. Na tle Unii Europejskiej Polska wypada fatalnie

Polacy należą do najbardziej zmęczonych i zestresowanych pracowników w Europie – wynika z badania „Puls BHP 2025” zrealizowanego na zlecenie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA). Przy wysokim poziomie cyfryzacji pracy częściej niż inni wskazujemy też na izolację w pracy. Jak wskazują autorzy, wyniki sugerują, że firmy muszą nie tylko szkolić pracowników z radzenia sobie ze stresem, ale przede wszystkim zmieniać organizację pracy tak, by ograniczać źródła ryzyka.

Na zdjęciu zestresowana osoba przy laptopie w biurze
Połowa polskich pracowników (ok. 50 proc.) mówi o silnej presji czasu i nadmiarze pracy. Fot. Maskot/Getty Images

Z tego artykułu dowiesz się…

  1. Jak często Polacy zgłaszają problemy zdrowotne wywołane pracą.
  2. Jak to wygląda na tle unijnej średniej.
  3. Co pracodawcy mogą zrobić, by tę dosyć alarmującą sytuację poprawić.
Loading the Elevenlabs Text to Speech AudioNative Player...

Europejscy respondenci biorący udział w badaniu „Puls BHP 2025” byli pytani m.in. o to, czy doświadczyli problemów zdrowotnych spowodowanych lub pogorszonych przez wykonywaną pracę. Spośród dziewięciu problemów zdrowotnych poruszonych w badaniu pracownicy najczęściej wymieniali: ogólne zmęczenie, bóle głowy i zmęczenie oczu, stres, depresję lub lęk.

Wygląda na to, że te problemy szczególnie dotyczą Polski.

Polacy raportują nadmiar pracy i silny stres

Jak wynika z badania, to u nas w kraju notowany jest najwyższy w Unii odsetek pracowników zgłaszających ogólne zmęczenie – 59 proc., przy średniej UE na poziomie 37 proc.

Jesteśmy też w czołówce, jeśli chodzi o bóle i problemy mięśniowo-szkieletowe (39 proc. vs 30 proc. w UE), bóle głowy i zmęczenie wzroku (47 proc. vs 35 proc. w UE) oraz stres, depresję i lęk (41 proc. vs 29 proc. w UE).

Połowa polskich pracowników (ok. 50 proc.) mówi o silnej presji czasu i nadmiarze pracy – to też wynik wyższy niż średnia w UE (44 proc.).

Oprócz tego:

  • W Polsce 26 proc. pracowników wskazuje także na brak uznania i nagród za swoją pracę. Jest to odsetek niższy niż średnia UE (34 proc.), ale nadal oznacza to, że problem dotyczy prawie co czwartego pracownika.
  • Złą komunikację i brak wsparcia w miejscu pracy odczuwa 28 proc. badanych i tu poziom jest zbliżony do średniej UE (29 proc.).
  • 22 proc. pracowników w Polsce deklaruje brak autonomii w organizowaniu pracy – wyraźnie częściej niż w UE (17 proc.).

Jak wskazują autorzy badania, działania poprawiające sytuację powinny iść przede wszystkim w kierunku lepszej organizacji pracy, zwiększania wpływu pracowników na sposób wykonywania zadań oraz realnych zmian organizacyjnych, a nie tylko „miękkiego” wsparcia.

O zdrowiu psychicznym w miejscu pracy się nie mówi

Polska, obok Węgier, należy również do krajów o najniższym w UE poziomie komfortu rozmowy z przełożonym o zdrowiu psychicznym. Pracownicy obawiają się sygnalizować problemy, widząc w tym możliwe ryzyko dla swojej kariery.

Z drugiej strony 64 proc. polskich pracowników deklaruje, że w ich firmach dostępne są działania edukacyjne i szkolenia dotyczące dobrostanu i radzenia sobie ze stresem – to wynik wyraźnie powyżej średniej UE (53 proc.). Równocześnie mniej pracowników niż w UE ma dostęp do poradnictwa psychologicznego (35 proc. vs 40 proc. w UE), a tylko 26 proc. wskazuje na konkretne zmiany organizacyjne w odpowiedzi na stres zawodowy (UE: 35 proc.).

Te wyniki są interpretowane w ten sposób, że polskie firmy częściej uczą, jak radzić sobie ze stresem, niż zmieniają organizację pracy tak, by ograniczać stres u źródła.

Cyfryzacja często kojarzona z izolacją i poczuciem brakiem wpływu

W Polsce z technologii cyfrowych w pracy korzysta 92 proc. ankietowanych, co plasuje nas w grupie najbardziej „ucyfrowionych” krajów Europy – średnia dla całej UE wynosi 90 proc.

Nie do końca też cyfryzację postrzegamy pozytywnie. Aż 46 proc. respondentów uważa, że technologie cyfrowe izolują ich od współpracowników (średnia UE to 30 proc.), a 26 proc. mówi o powodowanym przez nie ograniczeniu autonomii w wykonywaniu zadań (UE: 16 proc.). Jednocześnie tylko 22 proc. pracowników w Polsce widzi wzrost obciążenia pracą związany z technologiami cyfrowymi (poniżej średniej UE wynoszącej 28 proc.).

Rezultaty sugerują, że stres i przemęczenie to nasz narodowy problem.

– Wyniki europejskiego badania „Puls BHP 2025” pokazują jednoznacznie, że polscy pracownicy są dziś narażeni na kumulację czynników ryzyka, od presji psychospołecznej, poprzez niekorzystne skutki cyfryzacji – podkreśla Agnieszka Szczygielska, dyrektorka Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego.

– Wyniki europejskiego badania „Puls BHP 2025” pokazują jednoznacznie, że polscy pracownicy są dziś narażeni na kumulację czynników ryzyka, od presji psychospołecznej do niekorzystnych skutków cyfryzacji. To nie są pojedyncze problemy, lecz zjawiska nakładające się na siebie i realnie wpływające na zdrowie oraz bezpieczeństwo ludzi. Dlatego tak ważne jest, aby organizacje nie poprzestawały jedynie na szkoleniach, lecz wprowadzały rzeczywiste zmiany w sposobie organizacji pracy– podkreśla Agnieszka Szczygielska, dyrektorka Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego.

Jak dodaje, zdrowy i bezpieczny pracownik to fundament konkurencyjnej i zrównoważonej gospodarki.

Częściej skarżymy się na ekstremalne upały i zanieczyszczenie powietrza

Wyniki badania „Puls BHP 2025” pokazują, że polscy respondenci częściej niż przeciętnie w UE zgłaszają narażenie na czynniki związane ze zmianami klimatu, szczególnie na ekstremalne upały (25 proc. w Polsce wobec 20 proc. w UE27) oraz złą jakość powietrza i czynniki takie jak pył, dym czy smog (27 proc. vs 19 proc.).

Czytaj także: Eksperci: koszty społeczne chorób płuc w Polsce przekraczają już 79 mld zł

Deklarowane narażenie na silne nasłonecznienie/UV (11 proc. vs 12 proc.) i ekstremalne zjawiska pogodowe (9 proc. – tyle co UE) jest zbliżone do średniej europejskiej.

Jednocześnie firmy w Polsce częściej zapewniają techniczne środki ochrony przed upałem (66 proc. vs 54 proc. w UE), ale rzadziej wdrażają działania „miękkie”: szkolenia i informowanie o ryzykach klimatycznych (24 proc. vs 30 proc.) oraz konsultacje z pracownikami (20 proc. vs 25 proc.).

O badaniu „Puls BHP 2025”

„Puls BHP 2025” to ogólnoeuropejskie badanie zrealizowane na zlecenie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA). Objęło 28 220 pracujących osób w wieku powyżej 16. roku życia w 27 państwach UE oraz Islandii, Norwegii i Szwajcarii. W Polsce przeprowadzono 1 012 wywiadów telefonicznych (CATI) między 31 marca a 11 kwietnia 2025 r. na reprezentatywnej próbie pracujących mieszkańców kraju.

Badanie stanowi kontynuację pierwszej edycji „OSH Pulse” z 2022 r.

W Polsce rolę Krajowego Punktu Centralnego Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy pełni Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (www.ciop.pl). W latach 2023-2025 realizuje polską edycję europejskiej kampanii informacyjnej „Bezpieczeństwo pracy w świecie cyfrowym”.

Główne wnioski

  1. Polski pracownik czuje, że jest w gorszej sytuacji, niż wynosi średnia dla całej UE – wynika z badania „Puls BHP 2025”
  2. Znacząco częściej zgłaszamy problemy zdrowotne z powodu pracy w pracy, ogólne zmęczenie, bóle i problemy mięśniowo, bóle głowy i zmęczenie czy stres, depresję i lęk.
  3. Autorzy badania podkreślają, że czynniki psychospołeczne w pracy mają istotny wpływ na zdrowie psychiczne pracowników i wymagają istotnych działań organizacyjnych.