Polisy na życie – nowe potrzeby, nowe wyzwania (WYWIAD)

Paweł Sołtys, XYZ: Jak zmieniło się podejście klientów do ubezpieczeń życiowych w ostatnich latach?

Małgorzata Sujecka-Żebrowska, Dyrektorka Departamentu Aktuarialnego, Główna Aktuariuszka w Unum Życie: Pandemia wyraźnie zmieniła perspektywę wielu osób – nagle dostrzegliśmy, że poważna choroba dotyczy każdego z nas. To było bardzo poważne urealnienie zagrożenia, o którym większość z nas nawet nie myślała i nie chciała go dostrzegać. Ponadto wiele osób obawiało się wówczas o swoją przyszłość zawodową, swoje biznesy, a to z kolei skłoniło Polaków do szukania zabezpieczeń finansowych. Stale wzrasta także świadomość ubezpieczeniowa: to nie tylko produkty finansowe dla nielicznych, lecz element codziennego życia – ubezpieczenia podróży, sprzętu, nawet zwierząt domowych – więc generalnie coraz więcej wiemy o ubezpieczeniach, więcej ich mamy i więcej od nich oczekujemy.

Ubezpieczenia też zyskują na popularności dzięki zmianom społecznym. Zmieniły się modele rodziny i życia zawodowego. Poza tradycyjnym układem „żywiciel rodziny plus żona i dzieci” mamy przecież tak wiele zróżnicowanych modeli: rodziny łączone, single, partnerstwa, firmy rodzinne. To wpływa na potrzebę zabezpieczeń nie tylko jednej osoby – żywiciela rodziny, ale zabezpieczenia zróżnicowanych potrzeb. Dlatego dzisiaj oczekujemy, że ubezpieczenie będzie miało szeroki zakres i obejmie wszystkich – nie tylko jedną osobę – i że będzie wspierać nie tylko w razie śmierci, ale także za życia, w sytuacjach choroby, wypadku, rekonwalescencji. Cel posiadania ubezpieczenia również się zmienia: dzisiaj klient oczekuje realnego wsparcia w trudnych życiowych momentach, a nie tylko w razie swojej śmierci: zabezpieczenia miesięcznych wydatków w razie choroby czy wypadku, utraty zdolności do pracy, utrzymania poziomu życia po stracie bliskiej osoby, wsparcia w leczeniu czy rehabilitacji. Coraz większego znaczenia nabiera także gromadzenie kapitału na emeryturę, która zgodnie z prognozami może być dużo niższa, niż się spodziewamy.

Dlaczego coraz więcej osób wybiera rozszerzenia na wypadek poważnych chorób?

Poważane choroby kojarzymy zwykle z nowotworami, a one stają się narastającym problemem zdrowotnym, społecznym oraz ekonomicznym. W Polsce ponad 1,17 mln Polaków żyje z chorobą nowotworową. Czy to dużo? Porównajmy tę liczbę z liczbą mieszkańców dużego miasta w Polsce np. Warszawy. Szacuje się (wg danych GUS-u), że w Warszawie w 2023 r. mieszkało około 1,86 mln osób. Oznaczałoby to, że ponad połowa z nich doświadcza choroby nowotworowej. Liczba zachorowań na nowotwory w Polsce rośnie z roku na rok. Według danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), w 2021 r. w Polsce zarejestrowano około 166,6 tys. nowych zachorowań na nowotwory złośliwe – to o 17,2 proc. więcej niż w 2020 r. W tym samym czasie system ochrony zdrowia mierzy się z poważnymi wyzwaniami – długie kolejki do specjalisty, ograniczona dostępność niektórych procedur, zmienne standardy w mniejszych miejscowościach. W 2024 r. liczba lekarzy w Polsce posiadających prawo wykonywania zawodu wyniosła już 166,5 tys. (vs. 163,2 tys. w 2023 r.), z czego około 141,2 tys. (vs 137,4 tys. w 2023 r.) pracowało bezpośrednio z pacjentem. Jak widzimy, liczba lekarzy rośnie, ale w znacznie wolniejszym tempie niż liczba zachorowań – 3 proc. vs. 17 proc. Oznacza to, że mimo wzrostu liczby lekarzy, dostęp do specjalistów nadal może być ograniczony a czas oczekiwania wydłużony. Polisa z rozszerzeniem ochrony o poważne choroby daje klientowi możliwość wyboru: prywatna opieka, szybsza diagnostyka, szerszy dostęp do lekarzy i specjalistów. Co wpływa na popularność tych rozwiązań.

Przeczytaj: Zdrowie (pracowników) jest najważniejsze. Ubezpieczenie grupowe to kluczowy benefit pozapłacowy

Jakie są statystyki zachorowań i przeżywalności, jeśli chodzi o nowotwory i choroby serca? Jak to się zmieniało w ostatnim czasie?

W Polsce nowotwory złośliwe stanowią jedno z największych wyzwań zdrowotnych. Dobrą wiadomością jest to, że nowotwory są wyleczalne, szczególnie gdy są zdiagnozowane we wczesnym stadium. Jak wynika z raportu OECD dla Polski z 2025 r., współczynnik umieralności z powodu nowotworów w latach 2011–2021 znacząco spadł – u mężczyzn o około 17 proc., u kobiet o około 8 proc.

Jeśli chodzi o choroby układu krążenia – to zgodnie z badaniami GUS-u jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów w Polsce. Mimo poprawy wskaźników przeżycia w niektórych chorobach wciąż poziom zapadalności i komplikacji pozostaje wysoki. Co powoduje, że klienci – i my jako ubezpieczyciel – musimy coraz bardziej uwzględniać ochronę przed poważnymi chorobami i ich konsekwencjami, np. utratą zdolności do pracy, ograniczeniem sprawności, potrzebą długotrwałej rehabilitacji, świadczeniami szpitalnymi itp.

Ile kosztuje leczenie i rekonwalescencja i kto za to płaci?

W Polsce służba zdrowia jest powszechna i publiczna, co z jednej strony gwarantuje dostęp pacjentom do leczenia, ale z drugiej – z uwagi na jej obciążenie – wydłuża czas diagnostyki i leczenia. A w sytuacji poważnych chorób, to często czas wpływa na rokowania. Pamiętajmy też, że leczenie poważnych chorób to nie tylko koszt hospitalizacji – to także leki, transport, rehabilitacja, wsparcie po hospitalizacji, konieczność dostosowania domu czy mieszkania do nowych potrzeb chorego. Warto podkreślić też jeszcze jedno wyzwanie: w miejskich ośrodkach – np. w Warszawie – dostęp do klinik może być lepszy, w mniejszych miejscowościach dużo trudniejszy i często wymaga wyjazdu i asysty dla chorego, co generuje dodatkowe koszty i obciążenie dla pacjenta oraz budżetu rodzinnego. Z danych wynika, że mimo wzrostu liczby lekarzy (166,5 tys. w 2024 r.) i specjalistów (91,1 tys.) dostępność w regionach i obciążenie systemu nadal stanowią realną barierę.

Polisa ubezpieczeniowa daje możliwość wyboru – klient nie musi polegać jedynie na publicznym systemie, może skorzystać z prywatnych usług medycznych, diagnoz, leczenia, rehabilitacji, drugiej opinii medycznej. To ogromna wartość – bo w tych trudnych momentach liczy się czas, dostęp i pewność, że otrzymamy jakościowe wsparcie.

Przeczytaj: Już co druga firma w Polsce oferuje grupowe ubezpieczenie na życie. A pracownicy cenią je coraz bardziej

Jakie świadczenia oferują nowoczesne polisy?

Przede wszystkim nowoczesne polisy są „szyte na miarę” – to rozwiązania dostosowane do stylu życia klienta, jego potrzeb i planów, uwzględniające jego zobowiązania finansowe, pracę, marzenia, a także ryzyka. Po drugie polisy na życie mają za zadanie wspierać klientów w ich życiu, a nie tylko na wypadek śmierci. Co to oznacza? Obejmują ochroną takie ryzyka jak uszczerbki na zdrowiu, następstwa nieszczęśliwych wypadków, choroby, w tym również tropikalne, czy pobyty w szpitalu. W razie diagnozy choroby nowotworowej lub kardiologicznej klienci mogą skorzystać nie tylko z wypłaty świadczenia, ale też z szeregu usług związanych z organizacją leczenia: badań, zabiegów, transportu do placówek medycznych, konsultacji lekarskich, pomocy pielęgniarskiej w domu czy organizacji i pokrycia kosztów leczenia za granicą. Ponadto pamiętajmy też, że tzw. polisy na dożycie, w których wypłata środków następuje, gdy klient osiągnie określony wiek lub zakończy się okres trwania polisy, pomagają gromadzić oszczędności i pozwalają klientom cieszyć się spokojną, bezpieczną pod względem finansowym emeryturą. Dzięki możliwości odkładania kapitału na przyszłość, klienci – po zakończeniu aktywności zawodowej – mogą korzystać z comiesięcznych wypłat lub jednorazowej wypłaty całej sumy ubezpieczenia, co pozwala spełnić marzenia często odkładane „na później”.

Jak wygląda proces wypłaty i na co warto zwrócić uwagę przy wyborze polisy? Jakie błędy są najczęstsze?

W dobrych polisach ochrona jest szeroka oraz proces wypłaty świadczenia jest szybki i prosty. Taki, aby wspierał klienta w tym najtrudniejszym momencie. Klienci mogą liczyć na wsparcie agenta, ale też mają możliwość składania wymaganych dokumentów przez przyjazny formularz online. Wypłata świadczeń po stronie ubezpieczyciela jest szybka, dzięki zastosowaniu narzędzi weryfikacyjnych wspieranych przez sztuczną inteligencję. To pomaga w realizacji wypłaty w najszybszym możliwym terminie i realnie wspiera klienta w potrzebie. To ważny aspekt przy wyborze ubezpieczyciela i polisy. Tym bardziej że panuje wiele mitów wokół zakupu odpowiedniej polisy dla siebie. Przyjrzyjmy się tym najczęstszym:

• ignorowanie ogólnych warunków ubezpieczenia (OWU) – zarówno dla ubezpieczyciela, jak i klienta ważne jest, by ochrona była zrozumiała, żeby było jasne, w jakich sytuacjach przysługuje mu świadczenie, a w jakich nie. Ubezpieczyciele robią wiele, by pomimo licznych dokumentów, z którymi trzeba się zapoznać, były one przyjazne dla klientów, napisane prostym językiem. Warto jednak podkreślić, że nikt nie oczekuje, że klienci będą ekspertami ubezpieczeniowymi, od tego mają swoich agentów, którzy w razie pytań i wątpliwości, służą pomocą i zawsze są blisko, by przeprowadzić klientów przez proces wypłaty świadczenia czy dostosowania ochrony do nowych wyzwań.
• traktowanie „taniej” jako synonimu „dobrze” – tanie ubezpieczenia oznaczają wąski zakres ochrony, czyli wiele wyłączeń odpowiedzialności ubezpieczyciela. Jeśli chcemy mieć szeroki zakres ochrony i pewność, że otrzymamy świadczenie – warto sięgnąć po adekwatnie wycenioną polisę.
• polisy jednakowe dla każdego – każdy z nas ma indywidualną historię, potrzeby i marzenia. Polisa powinna je uwzględniać, być elastyczna i dopasowana do naszego życia i jego zmiennych.
• „załatwię wszystko sam przez internet” – to się sprawdza w najprostszych ubezpieczeniach majątkowych, ale jeśli mowa o ochronie życia i zdrowia, to rozmowa z agentem nadal daje ogromną przewagę w dopasowaniu odpowiedniej ochrony.
• myślenie: „mam grupowe ubezpieczenie, więc nie potrzebuję indywidualnego” lub odwrotnie – ubezpieczenie grupowe to doskonały produkt, natomiast jest przygotowany z myślą o grupie, jeśli chcemy mieć ubezpieczenie, które uwzględnia nasze osobiste potrzeby, warto uzupełnić ochronę o polisę indywidualną.
• zatajenie informacji o chorobie czy przebytym leczeniu, aby zmniejszyć koszt ubezpieczenia – prędzej czy później ubezpieczyciel otrzyma dokumentację medyczną, a zatajenie faktów może skutkować odmową wypłaty świadczenia.

Główne wnioski

1. Pandemia zwiększyła świadomość ubezpieczeniową Polaków – coraz więcej osób oczekuje szerokiego zakresu ochrony, wsparcia nie tylko w razie śmierci, ale także w chorobie, wypadku czy rekonwalescencji, a także możliwości gromadzenia kapitału na emeryturę.
2. Rosnąca liczba zachorowań na nowotwory i choroby serca, a także ograniczenia publicznej służby zdrowia sprawiają, że polisy z rozszerzeniem na poważne choroby i prywatną opiekę medyczną zyskują na popularności.
3. Kluczowe przy wyborze polisy są: szeroki zakres ochrony, elastyczność, szybki i prosty proces wypłaty świadczenia oraz wsparcie agenta. Najczęstsze błędy to wybieranie najtańszych ofert, ignorowanie OWU, zatajanie informacji o zdrowiu i przekonanie, że polisa grupowa wystarczy każdemu.

Artykuł powstał na zlecenie Unum Polska.