Zaloguj się 
Dzieje się!
Chiny zajmują sporną rafę koralową. Zaostrza się konflikt w Azji Wschodniej
Chińska armia wylądowała na niezamieszkałej i spornej rafie Sandy Cay na Morzu Południowochińskim w pobliżu Filipin. To kolejne zaognienie konfliktu o zasoby i kontrolę nad regionem.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie strategiczne znaczenie ma rafa Sandy Cay i dlaczego Pekin postanowił oficjalnie podnieść swoją flagę na tej dotychczas niezamieszkałej wyspie w archipelagu Spratly.
- Jakie konsekwencje ma zajęcie Sandy Cay dla regionu, zwłaszcza w kontekście roszczeń terytorialnych Chin i ich wpływu na filipińską obecność wojskową na wyspie Thitu.
- Jaki jest kontekst sporu o Morze Południowochińskie, który od lat napiętnowany jest przez roszczenia Chin sprzeczne z międzynarodowym prawem, oraz incydenty z udziałem chińskiej straży przybrzeżnej i filipińskich patroli.
Chińska armia wylądowała na niezamieszkałej i spornej rafie Sandy Cay na Morzu Południowochińskim w pobliżu Filipin. Rafa znajduje się zaledwie kilka kilometrów od najważniejszego filipińskiego posterunku wojskowego na wyspie Thitu.
Jak tłumaczy korespondent Xyz.pl z Azji Południowo-Wschodniej, Tomasz Augustyniak, ten tropikalny archipelag (choć nie sama mierząca nieco ponad 200 metrów kwadratowych piaszczysta ławica, o której mowa) leży częściowo wewnątrz należącej do Filipin wyłącznej strefy ekonomicznej.
Wyspa leży około 500 km (270 mil morskich) od filipińskiej wyspy Palawan i ponad 1000 km (540 mil) od Chin kontynentalnych (prowincja Hainan). Manila dotąd nie skomentowała deklaracji Pekinu, ale spodziewana jest reakcja.
Chińska operacja na Morzu Południowochińskim
Według państwowej telewizji CCTV funkcjonariusze chińskiej straży przybrzeżnej „przeprowadzili kontrolę morską i wykonali suwerenną jurysdykcję” nad rafą Sandy Cay. Podczas operacji na rafie w archipelagu Spratly chińska straż zawiesiła na lądzie flagę Chin, ogłaszając kontrolę nad tym obszarem. Stacja opublikowała także zdjęcia dokumentujące to wydarzenie.
Jak podkreśla Financial Times, to pierwszy raz od lat, gdy Pekin oficjalnie podniósł swoją flagę na dotąd niezamieszkanym terytorium. Dzieje się to w czasie, gdy Filipiny i Stany Zjednoczone przygotowują się do rozpoczęcia dorocznych ćwiczeń wojskowych Balikatan. Odbędą się w rejonie wysp Spratly.
Dlaczego Sandy Cay jest tak ważne?
Choć Sandy Cay to niewielka piaszczysta łacha o powierzchni nieco ponad 200 metrów kwadratowych, ma duże znaczenie strategiczne. Zgodnie z prawem międzynarodowym kontrola nad tego typu terenem umożliwia roszczenia do 12-milowego pasu wód terytorialnych wokół niego.
W przypadku Sandy Cay strefa ta nachodzi na obszar wokół wyspy Thitu. To jedna z głównych central operacji filipińskiego wojska w regionie. Filipińska straż przybrzeżna działa na niej od 2023 r. Obecnie jest w trakcie modernizacji infrastruktury wojskowej i pasa startowego. Zgodnie z wypowiedziami analityków Financial Times jest to element szerszej strategii wzmacniania obecności na rafach. Jest to także odpowiedź na coraz bardziej agresywne działania Pekinu.
Wieloletni spór o Morze Południowochińskie
Spory między Chinami a Filipinami w rejonie Morza Południowochińskiego trwają od lat. Pekin rości sobie prawo do niemal całego akwenu, co stoi w sprzeczności z prawem międzynarodowym. W 2016 roku Stały Trybunał Arbitrażowy w Hadze uznał roszczenia Chin za bezprawne. Potwierdził jednocześnie prawa Filipin do części tego obszaru. Chiny odrzuciły jednak wyrok.
Napięcia pomiędzy oboma państwami regularnie narastają. Dochodzi do incydentów z udziałem chińskiej straży przybrzeżnej i filipińskich patroli oraz prób blokowania dostępu do spornych terenów.
W zeszłym roku Pekin i Manila starły się również o inną sporną lokalizację. Chodzi o rafę Second Thomas Shoal, znajdującą się w wyłącznej strefie ekonomicznej Filipin. W lipcu 2024 roku strony osiągnęły jednak porozumienie, które miało zakończyć ten konflikt.
Główne wnioski
- Chiny oficjalnie przejęły kontrolę nad rafą Sandy Cay, położoną zaledwie kilka kilometrów od kluczowego filipińskiego posterunku wojskowego na wyspie Thitu, zawieszając tam swoją flagę i ogłaszając kontrolę nad tym terenem w czasie przygotowań Filipin i USA do wspólnych ćwiczeń wojskowych Balikatan.
- Strategiczne znaczenie Sandy Cay wynika z prawa międzynarodowego, które umożliwia roszczenia do 12-milowej strefy wód terytorialnych wokół zajętego terenu – co bezpośrednio wpływa na obszar działań filipińskiego wojska i straży przybrzeżnej w rejonie wyspy Thitu.
- Zajęcie Sandy Cay wpisuje się w szerszy kontekst wieloletniego sporu o Morze Południowochińskie, w którym Chiny mimo wyroku Stałego Trybunału Arbitrażowego z 2016 roku nadal wysuwają roszczenia sprzeczne z prawem międzynarodowym, powodując narastające napięcia i incydenty z Filipinami.
