Szczyt Inicjatywy Trójmorza w Warszawie

W poniedziałek w Warszawie rozpocznie się dwudniowy, jubileuszowy 10. Szczyt Inicjatywy Trójmorza. Udział w wydarzeniu zapowiedziało ponad 20 delegacji najwyższego i wysokiego szczebla, w tym 12 prezydentów.

Gospodarzem spotkania będzie prezydent Andrzej Duda, a wśród gości znajdzie się m.in. amerykański sekretarz ds. energii Chris Wright.

Jak przekazała Polska Agencja Prasowa, powołując się na rzeczniczkę prezydenta Dianę Głownię, na szczycie obecni będą również przedstawiciele krajów spoza Europy, w tym Stanów Zjednoczonych, Japonii i państw arabskich.

Uroczysty obiad i podpisanie kluczowej umowy

W poniedziałkowy wieczór w Pałacu Prezydenckim prezydent Andrzej Duda wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą wydadzą oficjalny obiad dla uczestników szczytu. Tego samego dnia ma także zostać podpisana tzw. umowa pomostowa między Polskimi Elektrowniami Jądrowymi a konsorcjum Westinghouse-Bechtel — jak przypomniał w sobotę prezydent.

Forum Biznesu i obrady przywódców

We wtorek przed południem w hotelu Hilton odbędzie się debata wysokiego szczebla z udziałem głów państw i szefów rządów krajów Inicjatywy Trójmorza, w ramach towarzyszącego szczytowi Forum Biznesu.

Po południu na dziedzińcu Zamku Królewskiego prezydent Duda oficjalnie powita delegacje, a następnie uczestnicy wezmą udział w sesji plenarnej, podczas której zaplanowano wystąpienie prezydenta RP.

O godz. 14.30 w Belwederze odbędzie się wydarzenie biznesowe wysokiego szczebla z udziałem Andrzeja Dudy, premiera Chorwacji Andreja Plenkovicia oraz sekretarza ds. energii USA Chrisa Wrighta.

Po godz. 16.30 w Arkadach Kubickiego przewidziano konferencję prasową z udziałem prezydenta Polski, prezydenta Litwy Gitanasa Nausėdy oraz premiera Chorwacji.

Szczyt zakończy roboczy obiad na Zamku Królewskim.

Dziesięć lat Inicjatywy Trójmorza

W 2025 roku Inicjatywa Trójmorza obchodzi dziesiątą rocznicę powstania. Jubileuszowy szczyt ma symbolicznie podsumować dekadę współpracy regionalnej i wyznaczyć kierunki dalszego rozwoju. Jak podkreśla Kancelaria Prezydenta RP, głównym tematem rozmów będzie bilans funkcjonowania formatu oraz perspektywy na przyszłość.

Integralną częścią wydarzenia będzie Forum Biznesu Inicjatywy Trójmorza — platforma promująca współpracę gospodarczą i poszukiwanie synergii między przedsiębiorcami regionu.

Spór na linii prezydent–rząd

Na kilka dni przed szczytem nie zabrakło kontrowersji. Prezydent Andrzej Duda wyraził "żal i wielkie rozczarowanie", że szef MSZ Radosław Sikorski w swoim wystąpieniu w Sejmie na temat kierunków polityki zagranicznej na 2025 rok nie wspomniał o Inicjatywie Trójmorza.

Z kolei minister Sikorski zarzucił prezydentowi, że zaproszenia na szczyt zostały wysłane bez konsultacji z rządem. Podkreślił również, że mimo zaproszenia prezydenta USA (Donalda Trumpa), ostatecznie przybędzie sekretarz ds. energii, co — w jego ocenie — osłabia rangę wydarzenia.

Kluczowe projekty Trójmorza

Obecnie na liście Projektów Priorytetowych Inicjatywy Trójmorza znajduje się 143 przedsięwzięcia w trzech kluczowych obszarach: transportu, energetyki i cyfryzacji. Wśród najważniejszych projektów dla Polski wymienia się m.in. interkonektory gazowe z Litwą i Słowacją, drogę ekspresową Via Carpatia, korytarz kolejowy Bałtyk–Adriatyk oraz projekt Rail–2–Sea, łączący porty w Gdańsku i Konstancy.

Historia i ewolucja formatu

Inicjatywa Trójmorza została zapoczątkowana w 2015 roku przez prezydentów Polski i Chorwacji — Andrzeja Dudę i Kolindę Grabar-Kitarović — podczas spotkania na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku. Oficjalny debiut inicjatywy miał miejsce rok później w Dubrowniku.

Początkowo format obejmował 12 państw członkowskich UE. W 2023 roku dołączyła Grecja, a status uczestników stowarzyszonych otrzymały Ukraina i Mołdawia. Partnerami strategicznymi Inicjatywy są Stany Zjednoczone, Japonia, Komisja Europejska oraz Niemcy.

Źródło: PAP