BGK przedstawił nową strategię. Skupia się na inwestycjach, obronności i ekspansji

Znamy już nową strategię biznesową Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) na lata 2025-2030. Publikację dokumentu zapowiadała w styczniowym wywiadzie dla XYZ prof. Marta Postuła, pierwsza wiceprezes instytucji. Wskazywała wtedy, że strategia została przedyskutowana z poszczególnymi ministerstwami, a w pracach nad dokumentem uczestniczyli eksperci z banku, i ci z zewnątrz. Oficjalnie dokument został przyjęty przez radę nadzorczą pod koniec lutego.

Na konferencji prasowej prezes BGK Mirosław Czekaj zaczął od przypomnienia, że BGK pod względem skali aktywów (270 mld zł) plasuje się na czwartym miejscu w sektorze bankowym (po PKO BP, Pekao i Santanderze). Później przeszedł do przedstawienia trzech filarów biznesowych nowej strategii. Pierwszy to dynamiczna i innowacyjna gospodarka, na którą składają się działania, czyli odpowiedź banku na potrzeby biznesu. To właśnie tej części bank poświęcił najwięcej uwagi podczas konferencji. Drugi filar to sprawne samorządy, tj. wspieranie lokalnego rozwoju przy wykorzystaniu pieniędzy publicznych (krajowych i europejskich). Wreszcie trzeci to stanie się istotnym partnerem finansowym instytucji publicznych.

Przeczytaj: BGK kończy prace nad pięcioletnią strategią i przyspiesza z wydatkowaniem KPO. „Postawiliśmy wszystkie siły i środki na to, by się wyrobić”. (WYWIAD)

Podniesienie udziału inwestycji w PKB Polski

Na pierwszy filar składają się m.in. inwestycje kapitałowe w innowacyjne firmy, które nie spełniają kryteriów pozwalających im otrzymać finansowanie bankowe lub gwarancje de minimis oferowane przez BGK (mają na celu poprawę dostępu do finansowania dla małych i średnich przedsiębiorstw).

– Polska gospodarka osiągnęła pewien pułap rozwoju. Musimy pomóc przedsiębiorcom, by przeszli do nowego etapu, polegającego na intensywnym wzroście konkurencyjności na rynkach europejskich i globalnych – tłumaczył na konferencji Jarosław Dąbrowski, członek zarządu BGK.

Celem BGK jest w horyzoncie strategii zwiększenie relacji inwestycji kapitałowych w kapitałach własnych BGK – z obecnych 23 do 30 proc. To oznacza ok. 4 mld zł nowych inwestycji. Mają się one koncentrować na innowacjach i konkurencyjności, ekspansji międzynarodowej i rozwoju infrastruktury.

BGK zrealizuje swój cel w tym zakresie w partnerstwie z Polskim Funduszem Rozwoju (PFR), kapitałem instytucjonalnym, a także poprzez projekty z grupą Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), w tym z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI). Z tym ostatnim BGK współpracuje np. na mocy umowy z września 2024 r. Bank dołączył wtedy do 3SI Innovation Fund, czyli funduszu innowacji inicjatywy Trójmorza zarządzanego przez EFI. Także z EFI, BGK ma tworzyć fundusze, przeznaczone np. na rozwój infrastruktury. Projekt ma ruszyć jesienią 2025 r.

Jarosław Dąbrowski wskazuje, że poprzez inwestycje kapitałowe BGK chce wspierać cel podnoszenia udziału inwestycji w PKB Polski. Obecnie to 17,4 proc., a zatem sporo poniżej unijnej średniej na poziomie 22 proc., nie wspominając o Czechach, gdzie udział sięga 25 proc.

– Nie jesteśmy tutaj po to, by zastępować kapitał prywatny, ale by go stymulować do rozwoju ekosystemu funduszy inwestycyjnych. Bez tego Polska nie będzie miała wystarczająco siły do rozwoju – podkreślał Jarosław Dąbrowski.

Wsparcie konkurencyjności sektora obronnego

Na pierwszy z filarów składa się także wspieranie krajowego sektora obronnego. BGK robi to m.in. poprzez bezpośrednie finansowanie firm z tego sektora, a także Fundusz Wspierania Sił Zbrojnych (FWSZ). Teraz dołączy do tego tworzony właśnie Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności (ma się w nim znaleźć 26 mld zł), który ma finansować ochronę ludności, infrastruktury krytycznej, a także modernizację przemysłu. Być może ruszy też dyskutowany na szczeblu unijnym program finansowania obronności z budżetu wspólnoty.

– Chcemy budować przewagi konkurencyjne polskiego przemysłu obronnego. Do niedawna byliśmy jedynym bankiem w Polsce, który finansował firmy obronne. Teraz to się zmienia, bo pojawiają się inne instytucje. My mamy jednak w tym zakresie rolę do wypełnienia i chcemy być aktywni. Próbujemy np. uzyskać dla Polski dobrą pozycję w zakresie zarządzania funduszami na cele obronności na flance wschodniej w Europie Środkowo-Wschodniej, także dla tych krajów, które nie mają swoich własnych banków rozwoju – mówiła na konferencji prof. Marta Postuła.

Kolejne fundusze z KPO na energetykę

Kolejny obszar to wspieranie transformacji energetycznej. Jak mówiła Marta Postuła, przez BGK idzie spora część funduszy Krajowego Planu Odbudowy (KPO). To ponad połowa spośród 130 mld zł z KPO, z czego aż 90 mld zł związanych jest z energetyką. To po pierwsze zielona transformacja miast, po drugie – nabór wniosków na off-shore, a po trzecie – Fundusz Transformacji Energetycznej, którego pieniądze zasilają obecnie modernizację sieci energetycznych.

– W ramach KPO dostarczamy tanie finansowanie, a do tego finansujemy transformację energetyczną na zasadach komercyjnych, właśnie po to, by zapewnić rozwój, przekładający się na tańszą energię. Chcemy doprowadzić do maksymalnego wsparcia zmian w infrastrukturze energetycznej – podkreślała prof. Marta Postuła.

Zapowiedziała, że bank rozpocznie niebawem nabór wniosków o wsparcie dużych projektów związanych z odnawialnymi źródłami energii (OZE) przekraczającym 200 mln zł. Prowadzi w tym zakresie rozmowy z Unią Europejską, ponieważ chodzi o tzw. pomoc publiczną.

Ekspansja na rynki Afryki i Azji

Czwartym elementem będzie ekspansja zagraniczna polskich firm. Bank zapowiedział, że do 2030 r. zamierza wesprzeć eksport warty 7 mld zł. Dla porównania – od 2009 r. bank przeznaczył na ten cel 2,9 mld zł, z czego 1,7 mld zł to finansowanie eksportu z ostatniego roku. BGK zamierza zrobić to zarówno przez instrumenty płynnościowe (odkładanie płatności na okres nawet do dwóch lat), jak i inwestycyjne, we współpracy z Krajową Korporacją Ubezpieczeń Eksportowych (KUKE), kontrolowaną przez BGK.

– W naszej strategii postawiliśmy na wzmocnienie działań związanych z finansowaniem ekspansji zagranicznej i wsparciu finansowania eksportu. Jesteśmy jednym z niewielu banków, który pomaga budować przewagi związane z eksportem do krajów afrykańskich i azjatyckich. Widzimy dużą konkurencję innych krajów w tym zakresie. Uważamy, że polscy przedsiębiorcy mają tam duży zakres możliwości. Dzięki naszym instrumentom i kontaktom zamierzamy ośmielać firmy, by brały udział w tej ekspansji – zaznaczyła Marta Postuła.

Dodała, że ważnym kierunkiem jest Ukraina, w której BGK otworzył w marcu przedstawicielstwo. Bank podpisał też umowę z trzema pośrednikami na oferowanie tanich pożyczek dla polskich firm eksportujących do Ukrainy. Oprocentowanie waha się od 1 proc. dla firm medycznych do 2 proc. w przypadku firm budujących dopiero swoją pozycję na tym rynku. Na ten cel resort funduszy przeznaczył 250 mln zł, z czego BGK podpisał już umowy na 150 mln zł.

Przeczytaj: BGK pomoże polskim firmom wejść na Ukrainę. „Nie możemy tracić czasu, inni już tam są”

Nowy pomysł na wspieranie innowacji

Członek zarządu BGK Leszek Stypułkowski opowiadał z kolei o wspieraniu innowacji, zwłaszcza pomocy firmom na wczesnym etapie rozwoju, które obarczone są większym ryzykiem.

– Chcemy zaangażować w rozwój tego rynku kapitał podwyższonego ryzyka. Stworzymy model, w którym każdej złotówce publicznego finansowania, towarzyszyć będzie złotówka prywatna. Planujemy, by każdy uczestnik takich przedsięwzięć z równym skutkiem chciał ich sukcesu rynkowego [model skin in the game – red.]. Widzimy potencjał w venture buildingu, gdzie do innowatora dołączają ludzie z doświadczeniem w marketingu, sprzedaży i skalowaniu biznesu. Mówimy o partnerstwie, które zapewni kapitał i kompetencje. Jesteśmy już po udanym pilotażu takiego projektu i chcemy, by do 2030 r. istniało 30 studiów venture buildingowych, co najmniej po jednym w największych miastach akademickich – mówił Leszek Stypułkowski.

Mało konkretnie o infrastrukturze i mieszkalnictwie

Wyjątkowo mało konkretnie przedstawiciele banku wypowiedzieli się w zakresie infrastruktury. Wiceprezes BGK Maciej Kliś stwierdził, że w pierwszym z obszarów bank stawia na … stabilność.

– Chcemy wspierać dalszy rozwój infrastruktury transportu, zwłaszcza kolejnictwa. Chodzi zarówno o transport pasażerski jak i towarowy – powiedział jedynie Maciej Kliś.

Na drugi z filarów składa się rozwój regionalny i lokalny, mieszkalnictwo i ochrona zdrowia. W drugim z obszarów Maciej Kliś stwierdził, że BGK nie kreuje polityki mieszkaniowej, a jedynie realizuje politykę rządu w tym zakresie.

Bank rozmawia z KNF o ryzyku finansowania szpitali

W kontekście zdrowia były minister finansów i członek zarządu BGK, Mateusz Szczurek przyznał, że rozmawia z Komisją Nadzoru Finansowego (KNF) na temat odpowiedniego przypisywania ryzyka w tym obszarze.

– Z powodów nadzorczych w Polsce bardzo trudno finansować służbę zdrowia. Wiele szpitali ucieka się zatem do droższego finansowania w parabankach. W naszym portfelu ponad połowa finansowania jest klasyfikowana jako faza trzecia [ekspozycje z utratą wartości, wymagające zawiązywana najwyższych rezerw – red.], a jednocześnie jest to portfel bardzo dobrze spłacany – ujawnił Mateusz Szczurek.

Z kolei na trzeci filar składa się stworzenie nowego modelu zarządzania funduszami (BGK zarządza 19 funduszami) oraz tzw. współpraca rozwojowa na rynkach poza Unią Europejską.

Główne wnioski

1. BGK przedstawił strategię rozwoju na lata 2025-2030. Postawił w niej na zwiększanie inwestycji w gospodarce i przewag konkurencyjnych polskich firm, zarówno w kraju, jak i za granicą.
2. Bank zapowiedział nowy instrument wspierający innowacje, w którym każdej złotówce środków publicznych ma towarzyszyć złotówka ze środków prywatnych.
3. Bank chce szerzej wspierać ekspansję polskich firm. Potencjał widzi przede wszystkim na rynkach afrykańskich i azjatyckich. Planuje niebawem też podpisanie listów intencyjnych dotyczących współpracy z Kazachstanem, czy Azerbejdżanem.