Centra usług zatrudniają więcej niż prognozowano. Jednak przybyło ich najmniej w historii

W Polsce działa 2081 centrów usług biznesowych, które zatrudniają prawie 488,7 tys. pracowników i odpowiadają za 5,7 proc. PKB. Od początku 2024 r. do końca pierwszego kwartału 2025 r. otwarto w Polsce 61 nowych centrów – wynika z najnowszego raportu ABSL, Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych.

Miła niespodzianka

Jeszcze rok temu branżowa organizacja centrów usług, prognozowała, że w pierwszym kwartale 2025 r. w sektorze będzie pracować 471,6 tys. osób – o 3,2 proc. więcej niż dziś. W wariancie pesymistycznym wzrost miał wynieść 2,4 proc., a w optymistycznym 4,4 proc. Tymczasem sięgnął 6,2 proc., podczas gdy rok temu wyniósł 2,9 proc. (najniższy w historii).

Wykres interaktywny

Pełny ekran

– Dane jednoznacznie wskazują, że w minionym roku utrzymał się trend stabilnego wzrostu zatrudnienia oraz rosnącej wartości eksportu coraz bardziej zaawansowanych usług. Jeśli chodzi o informacje o zwolnieniach, w praktyce mieliśmy do czynienia z przepływami pracowników w ramach sektora – podkreśla Dariusz Kubacki, wiceprezes ABSL ds. analiz biznesowych.

Autorzy raportu przyznają jednak, że niektóre zapowiedziane zwolnienia zostaną zrealizowane dopiero w tym i przyszłym roku. W latach 2017-2024 zamknięto w Polsce 35 centrów, a 36 zostało przejętych. Te 71 ośrodków odpowiadało za 9,1 tys. miejsc pracy.

Coraz większa specjalizacja

– Warto zwrócić uwagę, że wraz ze wzrostem specjalizacji sektora kształtuje się nowy model biznesowy. Centra coraz częściej koncentrują się na obsłudze klientów z wybranych branż, np. energetycznej czy ochrony zdrowia. Zmienia się także sposób myślenia o pracownikach – patrzymy na nich przez pryzmat kompetencji, a nie stanowisk pracy – mówi Dariusz Kubacki.

Udział prac związanych z procesami mid-office na koniec pierwszego kwartału 2025 r. wyniósł 54,2 proc., natomiast udział najprostszych procesów back-office spadł w ciągu ostatnich pięciu lat o ponad 10 proc. Z kolei procesy wiedzochłonne, wymagające co najmniej sześciu miesięcy wdrożenia, by pracownik osiągnął wymagany poziom produktywności, zwiększyły swój udział do 58,6 proc.

Segment IT odpowiada za 42,6 proc. nowo otwartych centrów i 39,3 proc. nowych miejsc pracy. Centra badawczo-rozwojowe stanowią 26,2 proc. nowych inwestycji i generują 32,6 proc. zatrudnienia. W nowych centrach utworzono 5,4 tys. miejsc pracy.

– Specjalizacja polskiego sektora usług biznesowych wciąż przyspiesza, umacniając naszą pozycję wśród najczęściej wybieranych lokalizacji przez międzynarodowych inwestorów. Działania zmierzające do przekształcenia polskiego sektora z dostawcy usług w strategicznego partnera mają wyraźne odzwierciedlenie w danych. Udział usług wiedzochłonnych zbliżył się do 60 proc., a procesy mid-office – obejmujące złożone zadania, takie jak wielowymiarowe planowanie, cyberbezpieczeństwo czy zaawansowana analityka – przekroczyły 54 proc. Stajemy się prawdziwym zagłębiem specjalistycznych usług o globalnym znaczeniu – zaznacza Janusz Dziurzyński, prezes ABSL.

Warto jednak podkreślić, że 61 nowych centrów to najniższy wynik w historii.

Wykres interaktywny

Pełny ekran

Bardzo międzynarodowy sektor

Centra z kapitałem zagranicznym odpowiadają za 84,3 proc. całkowitego zatrudnienia. Wśród centrów otwartych w ostatnich kilkunastu miesiącach inwestorzy zagraniczni odpowiadali za 90,2 proc. ich liczby i 93,4 proc. nowych miejsc pracy.

To firmy pochodzące z 50 krajów. Wartość eksportu generowanego przez sektor nowoczesnych usług biznesowych osiągnęła w 2024 r. 42,3 mld dolarów, co stanowi blisko 25 proc. eksportu usług komercyjnych. Eksport w przeliczeniu na jednego pracownika sektora wzrósł do 64,3 tys. dolarów, a na ten rok prognozowany jest dalszy wzrost.

Szacunki ABSL wskazują, że na koniec 2025 r. wartość eksportu na pracownika osiągnie 65,4 tys. dolarów.

– Aż pięć krajów importuje z polskich centrów usługi o wartości przekraczającej 2 mld dolarów każdy. To Niemcy, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Holandia i Szwajcaria. Wartość eksportu do Niemiec – głównego rynku dla polskich centrów usług biznesowych – zbliża się do 5 mld dolarów – mówi Janusz Dziurzyński.

Produktywność na pracownika w sektorze była w 2023 r. o ponad 30 proc. wyższa niż średnia krajowa. Na koniec 2024 r. wyniosła 64,3 tys. dolarów, co oznacza wzrost o 52,3 proc. w porównaniu z 2016 r.

Gdzie konkurencja, a gdzie najwięcej centrów?

„41,7 proc. respondentów twierdzi jednak, że wzrost produktywności był umiarkowany w stosunku do kosztów. Indie, Rumunia i Filipiny stają się kluczowymi globalnymi konkurentami Polski” – czytamy w raporcie.

56,4 proc. firm z sektora rozszerzyło zakres oferowanych usług, 5,8 proc. odnotowało znaczny wzrost skali działalności, a 7 proc. ją zmniejszyło.

Najwięcej centrów usług biznesowych znajduje się w Warszawie – 422. Kolejne są: Kraków (312), Wrocław (250) i Trójmiasto (219).

Wykres interaktywny

Pełny ekran

Warszawa, która w ubiegłym roku dogoniła Kraków pod względem zatrudnienia, w tym roku wyprzedziła dotychczasową stolicę sektora nowoczesnych usług biznesowych. W I kwartale 2025 r. w Warszawie pracowało 111,5 tys. osób, a w Krakowie – 107,8 tys. We Wrocławiu, który pod względem zatrudnienia jest trzeci – 70,3 tys.

Wykres interaktywny

Pełny ekran

Centra stawiają na technologię – 74,1 proc. wdrożyło w ostatnich kilkunastu miesiącach inteligentną automatyzację procesów (IPA), wobec 65,2 proc. rok wcześniej.

Trzy scenariusze

ABSL prognozuje, że w 2026 r. liczba miejsc pracy wzrośnie do 504,3 tys. – to scenariusz bazowy, zakładający stabilny wzrost. Scenariusz optymistyczny przewiduje dynamiczną ekspansję opartą na nearshoringu – wówczas sektor mógłby osiągnąć poziom 523 tys. pracowników. Najmniej korzystny scenariusz, choć według autorów raportu mało prawdopodobny, zakłada stagnację wynikającą z globalnych zawirowań handlowych i wpływu automatyzacji. W takim wariancie zatrudnienie wzrosłoby jedynie do 494,2 tys. osób.

Jeśli zdefiniować sektor szerzej, obejmując wszystkie osoby zatrudnione w firmach realizujących usługi biznesowe, pracuje w nim w Polsce 2,3 mln osób – szacuje ABSL. W Unii Europejskiej to 32,5 mln, a z Wielką Brytanią i Szwajcarią – 39,4 mln osób.

W Polsce w tej branży pracuje co piąty zatrudniony, a w UE – co szósty.

Centra usług w Polsce zatrudniają połowę pracowników na stanowiskach wiedzochłonnych oraz 6,2 proc. wszystkich pracowników umysłowych. Dla porównania: w UE to odpowiednio 43 proc. i 6,6 proc.

Główne wnioski

1. W Polsce działa 2081 centrów usług biznesowych, które zatrudniają niemal 488,7 tys. pracowników. Wzrost zatrudnienia sięgnął 6,2 proc. Część zapowiedzianych zwolnień zostanie zrealizowana dopiero w tym i przyszłym roku.
2. Udział prac związanych z procesami mid-office na koniec I kwartału 2025 r. wyniósł 54,2 proc., podczas gdy najprostsze procesy back-office zmniejszyły się w ciągu pięciu lat o ponad 10 proc. Udział procesów wiedzochłonnych, wymagających co najmniej sześciu miesięcy wdrożenia pracownika, wzrósł do 58,6 proc. Produktywność na pracownika w sektorze w 2023 r. była o ponad 30 proc. wyższa niż średnia krajowa. Na koniec 2024 r. wyniosła 64,3 tys. dolarów, co oznacza wzrost o 52,3 proc. względem 2016 r. 41,7 proc. respondentów uważa jednak, że wzrost produktywności był umiarkowany w stosunku do rosnących kosztów. Polska musi mierzyć się z rosnącą konkurencją ze strony Indii, Rumunii i Filipin.
3. Wartość eksportu generowanego przez sektor nowoczesnych usług biznesowych osiągnęła w 2024 r. 42,3 mld dolarów, co stanowi blisko 25 proc. eksportu usług komercyjnych. Eksport w przeliczeniu na pracownika sektora wzrósł do 64,3 tys. dolarów, a na ten rok prognozowany jest dalszy wzrost. Zgodnie z szacunkami ABSL, do końca 2025 r. wartość ta wzrośnie do 65,4 tys. dolarów.