Co Polacy wiedzą o zrównoważonym budownictwie? „Kilka rzeczy mnie zaskoczyło”

– Zaskoczyło mnie kilka rzeczy, ale jedna niestety mnie nie zaskoczyła. Mianowicie to, że nadal deklaratywnie ludzie twierdzą, że zrównoważone budownictwo trzeba rozwijać, że to ma przyszłość. Natomiast jeśli pada pytanie, a jak zostało wdrożone, to tutaj już jest problem – mówi Henryk Kwapisz, komentując wyniki badania.

Rzeczywiście, choć aż 67 proc. respondentów globalnie deklaruje świadomość zrównoważonego budownictwa, to często kończy się jedynie na deklaracjach. Z drugiej strony Kwapisz pozostaje optymistą.

– Wierzę, że za tymi deklaracjami pójdą jednak działania, bo rośnie świadomość, a to jest klucz do sukcesu – podkreśla Henryk Kwapisz.

• Zobacz także: Barometr Zrównoważonego Budownictwa Saint-Gobain 2025

Zielony Ład i obawy przed krokiem wstecz

Z niepokojem eksperci obserwują również pewien odsetek respondentów, którzy deklarują chęć „kroku wstecz” względem zielonej transformacji.

– W krajach europejskich 11-12 proc. obywateli chciałoby się wycofać z działań na rzecz zrównoważonego budownictwa. Myślę, że to wynik toczącej się debaty o Zielonym Ładzie. I obawy, że nie wszystkie cele są możliwe do osiągnięcia – zauważa Henryk Kwapisz.

Przeczytaj: Zielona rewolucja oczami francuskich firm w Polsce. „Czekamy na przepisy o klasach energetycznych budynków”

Co dalej? Potrzeba systemowych działań

Saint-Gobain stara się aktywnie wspierać transformację przez edukację i rozwój innowacyjnych rozwiązań. Jednak to nie wszystko. Kluczowe znaczenie mają także konkretne działania technologiczne.

– Mamy systemy i produkty o obniżonym śladzie węglowym. W pierwszym kwartale tego roku 43 proc. zakupionej energii dla wszystkich naszych zakładów produkcyjnych w Polsce pochodziło z odnawialnych źródeł – zaznacza Henryk Kwapisz.

Polska na tle Europy – umiarkowany optymizm

Polska wypada w badaniu umiarkowanie dobrze. Choć 10 proc. respondentów deklaruje chęć cofnięcia się w działaniach na rzecz zrównoważonego budownictwa, to z drugiej strony aż 52 proc. uznaje pilność ich wdrożenia. To więcej niż np. w Czechach (40 proc.).

– W zeszłym roku komentując wyniki, byłem zadowolony – nie bardzo, ale zadowolony. Polacy podchodzili do tej kwestii bardzo pragmatycznie. Nie tylko deklarowali, ale też wykazywali większą gotowość do działania. W tym roku widać podobny trend – mówi dyrektor ds. relacji instytucjonalnych Grupy Saint-Gobain w Polsce.

Zielone zamówienia publiczne – wielki potencjał, mała realizacja

Szczególnie krytycznie Henryk Kwapisz ocenia udział tzw. zielonych zamówień publicznych w Polsce.

– 37 proc. instytucji twierdzi, że wdraża zrównoważone rozwiązania w zamówieniach publicznych. Ale dane z Urzędu Zamówień Publicznych za 2023 rok są bezlitosne. Tylko 4 proc. z 280 mld zł wydatków objęły zielone zamówienia. To dramatycznie mało – podkreśla Henryk Kwapisz.

Rola konsumentów – pytania, które warto zadawać

Konsumenci również mają rolę do odegrania, choć – jak przyznaje dyrektor – nie jest to łatwe.

– Boję się, że przeciętny konsument nie będzie w stanie łatwo znaleźć informacji o śladzie węglowym produktów. Oczywiście należy pytać producentów – są deklaracje środowiskowe, które to pokazują, ale są one trudne do odnalezienia i zrozumienia – mówi Henryk Kwapisz.

Z kolei klasy energetyczne budynków, które mogłyby stanowić jasną wskazówkę dla konsumentów, nadal nie funkcjonują w polskich przepisach.

– Ciągle ich nie ma. Jest deklaracja Ministerstwa Rozwoju i Technologii, że zostaną wdrożone w połowie przyszłego roku – za co trzymam kciuki – zaznacza Henryk Kwapisz.

Przeczytaj: Nowa era miejskiej energetyki. „Jeśli ktoś nie zagra, to się nie uda”

Główne wnioski

1. Świadomość rośnie, ale brakuje realnych działań. Polacy deklarują poparcie dla zrównoważonego budownictwa, jednak w praktyce wdrażanie takich rozwiązań nadal jest niewielkie i często kończy się na deklaracjach.
2. Część społeczeństwa obawia się zielonej transformacji. Ok. 10 proc. Polaków chciałoby wycofać się z działań na rzecz zrównoważonego budownictwa. To pokazuje, że debata wokół Zielonego Ładu budzi obawy dotyczące możliwości realizacji celów klimatycznych.
3. Potrzeba systemowych zmian i lepszej dostępności informacji. Aby skutecznie rozwijać zrównoważone budownictwo, konieczne są konkretne działania systemowe, większy udział zielonych zamówień publicznych oraz łatwiejszy dostęp do informacji o wpływie produktów na środowisko dla konsumentów.

Materiał powstał na zlecenie Saint-Gobain w Polsce