Czy Finlandia zbuduje kolejną elektrownię jądrową? Były minister popiera ten pomysł

Zapotrzebowanie na energię w Finlandii zwiększy się do 2030 r. o około 50 proc., wynika z raportu opublikowanego przez Fiński Instytut Badań Gospodarczych (ETLA). Wzrost będzie napędzany nie tylko przez zwiększoną konsumpcję przemysłową, ale także przez rozwój transportu elektrycznego oraz planowane przejście na elektryczność w sektorze grzewczym w celu ograniczenia zależności od paliw kopalnych. Raport podkreśla, że bez odpowiednich inwestycji w stabilne źródła energii Finlandia może w nadchodzących latach stanąć przed poważnym problemem jej niedoboru.

Z kolei analiza przygotowana przez think tank Energiateollisuus (Fińskie Stowarzyszenie Energetyczne) wskazuje, że energia jądrowa stanowi obecnie około 30 proc. całkowitej produkcji energii elektrycznej w Finlandii, a jej rola w miksie energetycznym będzie rosła w nadchodzących dekadach. Według stowarzyszenia zwiększenie udziału energii jądrowej jest niezbędne, by Finlandia mogła osiągnąć cele klimatyczne UE polegające na redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55 proc. do 2030 r.

Równocześnie raport podkreśla, że energia wiatrowa i fotowoltaiczna, mimo dynamicznego rozwoju, nie są wystarczające, by pokryć rosnące zapotrzebowanie bez wsparcia z innych źródeł, takich jak właśnie elektrownie jądrowe.

Warto również zauważyć, że Fiński Związek Przemysłu Chemicznego (Kemianteollisuus) zwraca uwagę na kluczową rolę energii jądrowej w zapewnianiu stabilności dostaw energii dla przemysłu chemicznego, jednego z najważniejszych sektorów gospodarki Finlandii. Przemiany energetyczne, obejmujące przestawienie na odnawialne źródła energii, mogą – zdaniem fińskiego związku
– wprowadzać niepewność w długoterminowym planowaniu. Dlatego inwestycje w elektrownie jądrowe są postrzegane przez część przemysłowców jako konieczność dla zapewnienia stabilnych
i niezawodnych dostaw energii do zakładów produkcyjnych.

Były minister środowiska: musimy budować elektrownie atomowe

Kai Mykkänen, były minister środowiska, zwrócił uwagę, że Finlandia potrzebuje nie tylko energii odnawialnej, ale także stabilnych źródeł, które będą w stanie sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu w najbliższych latach. Według prognoz operatora sieci elektroenergetycznej Fingrid, zapotrzebowanie na energię w Finlandii ma wzrosnąć dwukrotnie do 2035 r. Kai Mykkänen podkreślił, że choć rozwój energetyki wiatrowej jest istotny, nie wystarczy do zaspokojenia przyszłych potrzeb. Energia wiatrowa jest zmienna i zależna od warunków pogodowych, co sprawia, że konieczne jest wsparcie jej przez inne, stabilne źródła energii.

Produkcja energii jądrowej zapewnia stabilność systemu energetycznego, zwłaszcza gdy wiatr nie jest wystarczająco silny, by pokryć zapotrzebowanie. Dlatego Mykkänen apeluje o inwestycję
w nową elektrownię jądrową, która zagwarantuje Finlandii niezawodne dostawy energii
w przyszłości.

– Potrzebujemy zrównoważonego miksu energetycznego. Wiatr jest obiecującym źródłem, ale nie możemy opierać się tylko na nim. Zmienność produkcji energii wiatrowej w znacznym stopniu wpływa na bezpieczeństwo energetyczne. Energetyka jądrowa, w połączeniu z odnawialnymi źródłami energii, jest kluczem do stabilności i niezależności energetycznej naszego kraju.
W obliczu prognozowanego wzrostu zapotrzebowania na energię musimy zadbać o system, który nie będzie podatny na wahania pogody czy nieprzewidywalność rynków energii – powiedział Kai Mykkänen.

Wprowadzanie nowych technologii to wyzwanie

Mimo że Finlandia rozwija odnawialne źródła energii, nie można pominąć wyzwań związanych
z wprowadzaniem nowych technologii jądrowych. Jednym z głównych problemów hamujących rozwój tego sektora w kraju jest doświadczenie związane z budową elektrowni Olkiluoto 3.

Reaktor Olkiluoto 3, którego budowę rozpoczęto w 2005 r., miał zostać uruchomiony w 2009 r. Jednak liczne opóźnienia, przekroczenia budżetu, problemy techniczne i spory prawne sprawiły, że elektrownia weszła w fazę operacyjną dopiero w 2022 r. Opóźnienie o ponad dekadę uczyniło
z Olkiluoto 3 niemal mityczny przykład problematycznej inwestycji jądrowej. Stało się ono obiektem żartów i memów w Finlandii, a obrazy wiecznie odkładanej finalizacji projektu zaczęły funkcjonować jako symbol „klątwy” ciążącej na fińskich projektach energetycznych.

Z tego względu, mimo rosnącej potrzeby stabilnych źródeł energii, część fińskiego społeczeństwa podchodzi sceptycznie do dalszych inwestycji w energetykę jądrową. Elektrownia Olkiluoto 3, która miała być nadzieją na nowe źródło czystej energii, przez lata problemów inwestycyjnych podważyła zaufanie do tej technologii. Dla wielu Finów stała się przestrogą, jak skomplikowane, kosztowne i ryzykowne mogą być podobne projekty.

Konsekwencją tego sceptycyzmu była wieloletnia stagnacja w sektorze jądrowym mimo rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną. Jednak obecne prognozy oraz naciski przemysłu mogą skłonić rząd do ponownego rozważenia budowy nowych elektrowni jądrowych.

Fiński rząd chce inwestować w energetykę jądrową

Rząd Finlandii planuje kontynuować rozwój sektora energetyki jądrowej. Premier Petteri Orpo podkreślił niedawno na łamach „Yle News”, że jednym z kluczowych elementów strategii energetycznej będzie wspieranie projektów budowy nowych elektrowni jądrowych. Władze chcą to osiągnąć poprzez wprowadzenie gwarancji minimalnych cen energii, co ma przyciągnąć inwestorów i umożliwić realizację projektów jądrowych.

Tego typu rozwiązanie ma zapewnić stabilność rynku energii, wspierając rozwój nowych źródeł przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka finansowego. Wprowadzenie tych zachęt jest częścią długofalowej polityki mającej na celu zapewnienie Finlandii bezpieczeństwa energetycznego.

Jednak realizacja takich projektów wiąże się z wyzwaniami, szczególnie w kontekście wysokich kosztów oraz potencjalnych opóźnień. Kai Mykkänen zauważył, że rząd musi dążyć do tego, by Finlandia była w stanie utrzymać stabilny system energetyczny, niezależnie od wahań cen energii na rynku.

Opozycja nie jest przekonana

Opozycja w Finlandii sceptycznie podchodzi do rządowych planów rozwoju energetyki jądrowej. Przeciwnicy inwestycji w nowe elektrownie podkreślają, że kraj powinien skupić się na dalszym rozwoju odnawialnych źródeł energii, które ich zdaniem stają się coraz bardziej opłacalne
i dostępne.

Według liderów opozycji – w szczególności socjaldemokratów i Zielonych – kontynuowanie inwestycji w energetykę jądrową to krok wstecz, który może zahamować postęp w zakresie zrównoważonego rozwoju. Proponują oni większe fundusze na innowacyjne technologie magazynowania energii, które pozwolą lepiej wykorzystać zmienne źródła odnawialne.

Krytycy wskazują również na ryzyko związane z bezpieczeństwem energetycznym oraz długoterminowymi kosztami utrzymania elektrowni jądrowych. Ich zdaniem budowa infrastruktury jądrowej wiąże się z ogromnymi wydatkami oraz problemami z zarządzaniem odpadami radioaktywnymi. Ponadto podkreślają, że projekty tego typu często kończą się opóźnieniami i przekroczeniami budżetów, czego przykładem jest elektrownia Olkiluoto 3.

Opozycja sugeruje, że zamiast wspierać technologie jądrowe, rząd powinien postawić na decentralizację produkcji energii oraz rozwój rozproszonych, małych źródeł, które mogłyby zasilać poszczególne społeczności. W ich opinii inwestycje w małe elektrownie wiatrowe i panele fotowoltaiczne mogą stanowić bardziej elastyczne rozwiązanie, odpowiadające na rosnące zapotrzebowanie energetyczne, bez nadmiernego obciążania środowiska i budżetu państwa.

Główne wnioski

1. Finlandia musi znaleźć sposób na zrównoważenie rosnącego zapotrzebowania na energię, uwzględniając zarówno odnawialne źródła, jak i stabilne technologie energetyczne.
2. Mimo trudności związanych z budową elektrowni jądrowych oraz doświadczeń z opóźnionym uruchomieniem Olkiluoto 3, część polityków i ekspertów uważa, że inwestycje w atom są niezbędne dla zapewnienia stabilności energetycznej kraju.
3. Opozycja zwraca uwagę na wysokie koszty i ryzyko związane z energetyką jądrową, sugerując alternatywne rozwiązania, takie jak technologie magazynowania energii czy decentralizacja produkcji.