Globalna wojna o AI. Europa reguluje, USA stawia na dominację

Szczyt AI w Paryżu, zorganizowany po raz pierwszy w Unii Europejskiej, zgromadził około
1,5 tys. osób. Wcześniej podobne wydarzenia odbyły się w Korei Południowej i Wielkiej Brytanii,
a gospodarzem kolejnego spotkania będą Indie. W minionym tygodniu eksperci ds. AI spotykali się również na politechnice oraz w paryskich instytutach naukowych. Łącznie w ostatnim czasie
w Paryżu zgromadziło się około 5 tys. osób związanych z AI.

AI jak katedra Notre Dame

Podczas otwarcia szczytu w poniedziałek prezydent Francji obiecał „strategię” porównywalną do tej, którą zastosowano przy odbudowie katedry Notre-Dame. „Musimy ponownie zsynchronizować się z resztą świata i działać w systemie Notre Dame” – mówił gospodarz szczytu Emmanuel Macron, nawiązując do rekonstrukcji gotyckiej katedry, która została odbudowana
w pięć lat po pożarze w 2019 r. dzięki uproszczonym regulacjom i 850 mln euro dotacji z całego świata.

Po przemówieniu Macrona Grand Palais, gdzie odbywał się szczyt, zmieniło się niemal w dyskotekę – z DJ-em grającym muzykę oraz wyświetlanymi na ekranach hasłami: „Let’s innovate” i „Free yourself”.

Celem Macrona jest przyspieszenie budowy infrastruktury we Francji dedykowanej AI. Prywatny plan inwestycyjny ma wynieść 109 mld euro. „Musimy wybrać Europę i Francję” – apelował Macron, wskazując na niskoemisyjną energię, dostępność talentów oraz obietnicę przyspieszenia procedur.

Podczas szczytu francuski startup Mistral ogłosił otwarcie centrum danych w regionie Paryża,
a wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Henna Virkkunen zadeklarowała, że UE uprości swoje zasady i wdroży je w sposób przyjazny dla biznesu. A Ursula von der Leyen podkreśliła
znaczenie AI.

– Sztuczna inteligencja poprawi naszą opiekę zdrowotną, pobudzi badania naukowe i innowacje oraz zwiększy naszą konkurencyjność. Chcemy, aby sztuczna inteligencja była siłą na rzecz dobra
i wzrostu. Robimy to dzięki naszemu europejskiemu podejściu – opartemu na otwartości, współpracy i doskonałych talentach. Nasze podejście wciąż wymaga doładowania. Dlatego też wraz z państwami członkowskimi i partnerami zmobilizujemy bezprecedensowy kapitał za pośrednictwem InvestAI na rzecz europejskich gigafabryk sztucznej inteligencji. To wyjątkowe partnerstwo publiczno-prywatne, podobne do CERN-u dla AI, które umożliwi wszystkim naukowcom i przedsiębiorstwom – nie tylko największym – opracowanie najbardziej zaawansowanych modeli AI, czyniąc Europę kontynentem sztucznej inteligencji – powiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej.

JD Vance: Surowe regulacje zabiją sztuczną inteligencję

Wiceprezydent USA JD Vance stwierdził we wtorek, że unijne „masowe” regulacje dotyczące sztucznej inteligencji mogą zdusić rozwój tej technologii. Jednocześnie skrytykował moderowanie treści w mediach społecznościowych, określając je jako „autorytarną cenzurę”.

Stany Zjednoczone i Wielka Brytania nie podpisały końcowej deklaracji szczytu AI, w której zapisano, że sztuczna inteligencja powinna być inkluzywna, otwarta, etyczna i bezpieczna. Deklarację podpisały natomiast Polska oraz 60 innych krajów, w tym… Chiny.

Przedstawiając program administracji Trumpa „America First”, Vance zapowiedział, że USA zamierzają pozostać dominującą siłą w dziedzinie AI i zdecydowanie sprzeciwiają się znacznie bardziej rygorystycznemu podejściu regulacyjnemu UE. „Jesteśmy głęboko przekonani, że sztuczna inteligencja musi pozostać wolna od stronniczości ideologicznej i że amerykańska AI nie zostanie przekształcona w narzędzie autorytarnej cenzury” – podkreślił wiceprezydent USA, krytykując europejski Digital Services Act (DSA).

Przeczytaj: DSA, czyli unijna walka o umysły i serca użytkowników internetu

„Oczywiście chcemy zapewnić, że internet jest bezpiecznym miejscem, ale czym innym jest uniemożliwienie drapieżnikowi polowania na dziecko w sieci, a czym innym blokowanie dostępu dorosłemu mężczyźnie lub kobiecie do opinii uznanej przez rząd za dezinformację” – mówił
JD Vance. Wiceprezydent USA nie wymienił wprost Chin ani chińskiego DeepSeek, ale pośrednio krytykował zależność Zachodu od chińskiego sprzętu. „Od monitoringu CCTV po sprzęt
5G – wszyscy znamy tanią technologię dotowaną i eksportowaną przez autorytarne reżimy”
– powiedział Vance.

Macron: „Potrzebujemy godnej zaufania AI”

W przemówieniu końcowym Emmanuel Macron podkreślił, że choć opowiada się za ograniczeniem biurokracji, to regulacje są konieczne, aby zapewnić zaufanie do AI. „Bez regulacji ludzie odrzucą AI. Potrzebujemy godnej zaufania sztucznej inteligencji” – mówił prezydent Francji. Natomiast przewodnicząca KE, Ursula von der Leyen, obiecała 200 mld euro inwestycji w rozwój
AI w UE i zapowiedziała, że Wspólnota zmniejszy biurokrację.

Nastawienie USA do unijnych regulacji uwidoczniło się symbolicznie, gdy Vance wyszedł tuż po swoim przemówieniu – nie czekając na wystąpienie von der Leyen ani Macrona. Wielu uczestników szczytu naciskało na UE, aby złagodziła DSA i inne regulacje. „Produktywność Europy zależy od skutecznego wykorzystania tej nowej technologii” – mówił dyrektor generalny Alphabet, Sundar Pichai, wzywając do tworzenia ekosystemów innowacji i wdrażania AI.

Z kolei wicepremier Chin Zhang Guoqing zapowiedział, że Chiny są gotowe współpracować
z innymi krajami, aby wspólnie dbać o bezpieczeństwo AI i dzielić się osiągnięciami technologicznymi. „Musimy budować społeczność ze wspólną przyszłością dla ludzkości”
– powiedział Zhang.

Wielki nieobecny: Elon Musk

Francuscy politycy i przedstawiciele świata technologii z zapartym tchem czekali na Elona Muska, który został zaproszony na paryski szczyt AI Action Summit przez samego prezydenta Emmanuela Macrona. Gdy wydarzenie się rozpoczęło, po korytarzach Grand Palais krążyły plotki o jego obecności, jednak Musk ostatecznie się nie pojawił.

Miliarder był gościem Macrona podczas szczytu Choose France w maju 2023 r., którego celem było przyciągnięcie zagranicznych inwestycji. Przyjechał wówczas do Pałacu Elizejskiego Teslą, by rozmawiać o budowie fabryki samochodów elektrycznych we Francji. Po spotkaniu ogłosił, że Tesla zamierza dokonać „znaczących inwestycji” nad Sekwaną.

Jednak zamiast zainwestować we Francji, Tesla postawiła na rozbudowę swojej gigafabryki
w Niemczech. W ubiegłym roku rozmowy z Muskiem w sprawie potencjalnych inwestycji rozpoczął także rząd Giorgii Meloni we Włoszech.

W marcu Musk odwiedził Paryż, by odebrać od Bernarda Arnaulta, szefa luksusowego koncernu LVMH, Wielki Krzyż Legii Honorowej. Co ciekawe, imperium Arnaulta nie wycofało swoich reklam z platformy X, w przeciwieństwie do innych reklamodawców niezadowolonych z polityki Muska. Miliarder towarzyszył także Donaldowi Trumpowi podczas otwarcia katedry Notre-Dame
w grudniu 2024 r.

Według informacji „Wall Street Journal”, Elon Musk wraz z grupą inwestorów planuje przejęcie organizacji kontrolującej OpenAI za 97,4 mld dolarów. Tymczasem na szczycie AI wszystkie oczy zwrócone były na starcie Muska z Samem Altmanem, szefem OpenAI, który w poniedziałek stanowczo odpowiedział Muskowi, że ChatGPT nie jest na sprzedaż.

Tematem zamykającej sesji szczytu była suwerenność sztucznej inteligencji. Wśród mówców znaleźli się: premier Indii Narendra Modi, którego kraj współprzewodniczył wydarzeniu, sekretarz generalny ONZ António Guterres, dyrektor generalna Naver Group z Korei Południowej – Choi Soo-yeon, piosenkarz i projektant mody Pharrell Williams.

Papież do Macrona: „Miłość jest większa niż inteligencja”

W przesłaniu skierowanym do Emmanuela Macrona z okazji paryskiego szczytu AI, papież Franciszek wyraził obawy dotyczące rozwoju sztucznej inteligencji. Opisując AI jako narzędzie „fascynujące” i „potężne”, papież opowiedział się za politycznymi regulacjami, które chroniłyby ludzkość przed wykorzystywaniem AI w sposób ograniczający wizję świata do rzeczywistości wyrażonych jedynie w liczbach i zdaniach w dotąd nieodkrytych kategoriach.

Franciszek wezwał światowych przywódców do stworzenia „platformy publicznego zainteresowania sztuczną inteligencją”. Podkreślił, że należy odrzucić jednolite modele antropologiczne, społeczno-ekonomiczne i kulturowe narzucane przez AI, aby zachować prawdziwą różnorodność i bogactwo ludzkości. Zachęcił do wykorzystania AI jako narzędzia wspierającego rozwój, walkę z ubóstwem oraz ochronę kultur i języków lokalnych.

W swoim przesłaniu papież przywołał myśli dwóch francuskich filozofów: Blaise’a Pascala
(1623-1662) i Jacques’a Maritaina (1882-1973). Nawiązał do słów tego drugiego, postulując, że „miłość jest większa niż inteligencja”. Papież wyraził przekonanie, że sztuczna inteligencja może stać się potężnym narzędziem innowacyjnych i kreatywnych rozwiązań na rzecz
eko-zrównoważonego rozwoju. Jednak zwrócił również uwagę na niepokojący aspekt ogromnego zużycia energii przez infrastrukturę AI.

Główne wnioski

1. Na szczycie Artificial Intelligence (AI) Action Summit z udziałem około 80 państw i 1,5 tys. osób,
   w tym prezydenta Francji, premiera Indii, przewodniczącej KE, sekretarza generalnego ONZ czy wiceprezydenta USA podpisano deklarację, której celem ma być współpraca globalna w zakresie
   AI i popieranie ich regulacji. USA oraz Wielka Brytania nie podpisały deklaracji.
2. Francja zadeklarowała 109 mld euro inwestycji w AI w kolejnych latach, a UE – 200 mld oraz inicjatywy InvestAI, w tym budowanie gigafabryk na terenie Europy.
3. Wiceprezydent USA skrytykował regulacje UE w zakresie AI, w tym Digital Service Act i nazwał je cenzurą. Vance powiedział, że USA zamierzają pozostać dominującą siłą w dziedzinie
   AI i zdecydowanie sprzeciwiają się znacznie bardziej rygorystycznemu podejściu regulacyjnemu Unii Europejskiej.