Norwegia inwestuje w schrony. Obecna infrastruktura nie wystarcza

Oslo od lat monitoruje sytuację międzynarodową i zauważa rosnące ryzyko destabilizacji
w Europie. Choć Norwegia nie jest bezpośrednio zaangażowana w żadne konflikty, jej położenie geograficzne oraz członkostwo w NATO czynią ją strategicznie istotnym krajem. Budowa nowoczesnych schronów i obiektów ochronnych to priorytet nie tylko dla rządu, ale także dla społeczeństwa, które coraz bardziej uświadamia sobie potencjalne zagrożenia.

Według norweskich ekspertów oraz przedstawicieli władz, obecna infrastruktura schronowa jest daleka od standardów nowoczesnego bezpieczeństwa. Większość obiektów powstała w czasach zimnej wojny i nie spełnia dzisiejszych wymogów.

Rosnące zagrożenia geopolityczne jako główny czynnik decyzji

Jednym z kluczowych czynników, które skłoniły norweskie władze do podjęcia decyzji o rozbudowie systemu schronów, jest agresywna polityka Rosji. Regularne ćwiczenia wojskowe rosyjskich sił zbrojnych w Arktyce oraz naruszenia przestrzeni powietrznej w pobliżu Norwegii budzą uzasadnione obawy.

Wojna na Ukrainie pokazała, że zagrożenia dla bezpieczeństwa w Europie są realne, a kraje graniczące z Rosją muszą być przygotowane na różne scenariusze, w tym ewentualność ataku hybrydowego lub pełnoskalowego konfliktu. Norwegia zdaje sobie sprawę, że jej infrastruktura obronna musi zostać dostosowana do współczesnych realiów. Władze w Oslo nie chcą dopuścić do sytuacji, w której w razie kryzysu ludność cywilna nie miałaby dostępu do schronów. Dlatego podjęto decyzję o stworzeniu kompleksowego programu modernizacji oraz budowy nowych obiektów ochronnych.

W ramach nowego planu rząd norweski przewiduje budowę kilku typów schronów dostosowanych do różnych potrzeb i zagrożeń. Priorytetem są duże obiekty publiczne, które będą mogły pomieścić większą liczbę osób w sytuacji zagrożenia. Władze planują również przekształcenie niektórych istniejących budynków (parkingi podziemne, stacje metra czy piwnice budynków mieszkalnych) w awaryjne schrony.

Schrony będą finansowane przez obywateli i szacuje się, że zwiększą koszt nowego mieszkania o około 2,56 tys. euro (30 tys. NOK). Norweskie władze chcą, by przepis wszedł w życie od
1 stycznia 2026 r. Warto zaznaczyć, że obecne schrony w Norwegii mogą pomieścić tylko około
45 proc. populacji, podczas gdy kraje sąsiednie mają wyższy wskaźnik pokrycia: Finlandia 90 proc., Dania 80 proc. i Szwecja 70 proc.

Na stronach rządowych możemy przeczytać, że schrony mają być wyposażone w zaawansowane systemy filtracji powietrza, autonomiczne źródła zasilania oraz odpowiednie zapasy żywności
i wody. Dzięki temu będą one mogły zapewnić schronienie na dłuższy czas, jeśli zajdzie taka potrzeba. Ponadto w planach jest stworzenie systemu zarządzania kryzysowego, który pozwoli na efektywne kierowanie ruchem ludności oraz koordynację działań ratunkowych. Modernizacja istniejących schronów obejmie przede wszystkim poprawę ich stanu technicznego, wymianę przestarzałego wyposażenia oraz dostosowanie ich do nowych wymagań. Wiele obiektów wymaga gruntownej renowacji, aby spełniały nowoczesne normy bezpieczeństwa.

Finansowanie i wyzwania związane z realizacją projektu

Koszty realizacji programu budowy i modernizacji schronów są bardzo wysokie. W latach
1948-1998 Norwegia wydała na ten cel około 50 mld koron norweskich, a obecnie norweskie media szacują, że nowe inwestycje mogą pochłonąć od 100 do 150 mld koron. Już teraz wiadomo, że konieczne będzie dodatkowe finansowanie, prawdopodobnie w formie współpracy publiczno-prywatnej.

Władze lokalne również będą musiały ponieść część kosztów, co może stanowić wyzwanie dla mniejszych gmin, które nie dysponują dużymi budżetami.

– Musimy ponownie rozważyć, w jaki sposób zapewnić ochronę ludności, biorąc pod uwagę zmienioną sytuację bezpieczeństwa. Koszty budowy schronów nie powinny zostać przerzucane na poszczególne projekty mieszkaniowe – podkreśla Lars Jacob Hiim, dyrektor generalny Norweskiego Stowarzyszenia Producentów Mieszkań.

Kolejnym problemem jest czas realizacji projektu. Budowa nowych schronów oraz modernizacja istniejących obiektów wymaga czasu, a rosnące napięcia międzynarodowe sprawiają, że Norwegia musi działać jak najszybciej. Eksperci ostrzegają, że przeciąganie prac może sprawić, że kraj nie zdąży przygotować się na potencjalne zagrożenia.

Społeczne i polityczne reakcje na plan budowy schronów

Decyzja rządu o budowie nowych schronów spotkała się z mieszanym przyjęciem
w społeczeństwie. Większość Norwegów popiera zwiększenie wydatków na obronność, jednak pojawiają się również głosy krytyczne.

Decyzja rządu o budowie nowych schronów spotkała się z mieszanym przyjęciem
w społeczeństwie. Większość Norwegów popiera zwiększenie wydatków na obronność, jednak pojawiają się również głosy krytyczne. Z drugiej strony, wielu obywateli uważa, że inwestycje
w infrastrukturę obronną są konieczne, aby zapewnić bezpieczeństwo kraju w niepewnych czasach.

Główne wnioski

1. Norwegia traktuje bezpieczeństwo obywateli priorytetowo, dostosowując infrastrukturę do zmieniającej się sytuacji międzynarodowej.
2. Budowa nowych schronów wymaga dużych nakładów finansowych, co budzi zarówno poparcie, jak i obawy społeczne.
3. Inwestycje w schrony pokazują, że bezpieczeństwo cywilne staje się kluczowym elementem strategii obronnej Norwegii, podobnie jak w innych krajach skandynawskich, które już wcześniej rozbudowały swoją infrastrukturę ochronną.