Samsung rozbudowuje Wronki, ale woli Chiny. Inni nie inwestują lub zwalniają
Choć firma w dwa lata zainwestuje w polską fabrykę ponad 1,2 mld zł, zmniejsza produkcję sprzętu AGD i sprzedaż – także RTV, IT i telefonów. Jednocześnie rosną zyski oraz rozwija się centrum B+R.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Dlaczego Samsung Electronics Poland Manufacturing ogranicza produkcję w Polsce
- Jak z mniejszym popytem radzą sobie inni producenci AGD
- Ile koreański producent zainwestował we Wronkach.
Sankcje nałożone na Rosję rykoszetem uderzają w polską fabrykę Samsunga. W drugiej połowie 2023 r. centrala Grupy Samsung Electronics przeprowadziła analizę konkurencyjności spółek produkcyjnych sektora AGD, w wyniku której doszła do wniosku, że produkcja wyrobów w Chinach jest bardziej opłacalna niż w polskiej fabryce mimo konieczności ich transportu z Azji do Europy.
„Wynikało to ze spadających cen frachtu oraz relatywnie coraz niższych kosztów produkcji w Państwie Środka, mogącym korzystać z tanich surowców rosyjskich” – czytamy w raporcie Samsung Electronics Poland Manufacturing (SEPM).
Wynikało to ze spadających cen frachtu oraz relatywnie coraz niższych kosztów produkcji w Państwie Środka, mogącym korzystać z tanich surowców rosyjskich.
Konkurencyjność polskiej fabryki osłabiła podwyżka minimalnego wynagrodzenia, która spowodowała wzrost kosztów pracy o 12 proc., a kosztów ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń o 14 proc. W 2023 r. media podrożały aż o 82 proc., ponieważ mimo spadku cen, spółka zakontraktowała energię i gaz na wyższych poziomach.
Podjęto decyzję o zmniejszeniu zamówień na lodówki i pralki produkowane we Wronkach, a podobny trend miał się utrzymać w kolejnym roku. Wolumen produkcji i sprzedaży spadł w 2023 r. o prawie 6 proc., w tym ponad 3 proc. w przypadku lodówek i prawie 9 proc. dla pralek.
Inwestycje nie ustają
Mimo trudności, SEPM, który w 2009 r. kupił od Amiki za 204,5 mln zł zakłady produkcji pralek i lodówek we Wronkach, kontynuuje inwestycje w Polsce. W 2023 r. firma wydała 810 mln zł prowadząc budowę hali produkcyjno-magazynowej, w której na początku tego roku uruchomiono trzecia linię lodówek, oraz kupiła za 6,5 mln zł trzy działki.
Warto wiedzieć
Skąd się wzięli Koreańczycy we Wronkach
Samsung Electronics, będący w 100 proc. własnością koreańskiego Samsunga, kupił zakłady produkcji pralek i lodówek Amiki Wronki pod koniec 2009 r. za 204,5 mln zł. Już rok później ogłosił inwestycje w rozbudowę i centrum dystrybucji na Europę na kwotę 282 mln zł, a do 600 etatów dodał 250. W 2012 r. rozpoczął produkcję lodówek side-by-side (dwudrzwiowych), a w 2014 r. zainwestował kolejne 80 mln zł w rozwój zakładu, uruchamiając produkcję nowych modeli lodówek i pralek. a Do 2016 r. wydano jeszcze 300 mln zł. Firma otrzymała wówczas 17,7 mln zł grantu z programu wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki. W ubiegłym roku zainwestowała 170,2 mln zł, uruchamiając produkcję nowych modeli pralek i lodówek. W 2021 r. otrzymała 85,9 mln zł pomocy publicznej – w tym 23,6 mln zł grantu i zwolnienie z CIT w Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. W kolejnych latach Samsung planuje stworzyć w pobliżu zakładu klaster AGD, gdzie będą działać jego poddostawcy.
Plany na ten rok zakładały – zgodnie z raportem finansowym – wydatki rzędu 488,1 mln zł, które miały być przeznaczone na wdrożenie nowej linii. W drugiej połowie roku miała zapaść decyzja dotycząca dalszej rozbudowy fabryki i kolejnych inwestycji, tym razem w nową linię pralek. Nie udało się jednak uzyskać informacji od spółki, na jakim etapie jest ten projekt. – Nie wiem, kto mógłby odpowiedzieć na te pytania, ponieważ SEPM nie ma rzecznika – mówi Olaf Krynicki, rzecznik Samsung Electronics Polska.
Na pewno 2023 r. był dla spółki rozczarowaniem. Planowała wyprodukować 3,8 mln pralek i lodówek oraz osiągnąć 13-procentowy wzrost przychodów, a w ciągu dwóch lat produkcja miała wzrosnąć o ponad 30 proc. Tymczasem w zeszłym roku produkcja i sprzedaż spadły. Zatrudnienie natomiast wzrosło – o prawie 4 proc. do 2454 pracowników, z czego 1830 stanowili pracownicy produkcyjni. W ramach outsourcingu firma zatrudniała 1352 osoby (rok wcześniej 1364).
Warto wiedzieć
Amice też ciężko
Polski producent i dystrybutor AGD, w którym 34,93 proc. udziałów ma Holding Wronki zależny od prezesa Jacka Rutkowskiego, w ostatniej dekadzie zwiększył import towarów od dostawców z Dalekiego Wschodu i Turcji, które obecnie odpowiadają za ponad połowę jego obrotu. Spółka wycofała się z rynku rosyjskiego i zmniejszyła udział rynków wschodnich w sprzedaży z 26 proc. w 2014 r. do 13 proc. w 2023 r., jednocześnie zwiększając sprzedaż w Europie Zachodniej z 27 do 43 proc. Znaczenie polskiego rynku spadło z 36 do 29 proc.
W pierwszym półroczu 2024 Amica odnotowała 13-procentowy spadek przychodów do 1,2 mld zł, zmniejszyła stratę netto z 4,2 do 1,2 mld zł, a marża EBITDA spadła o 1 pkt proc. do 3,5 proc.
W strategii 2024-2030+ spółka planuje powrót do wzrostu sprzedaży na poziomie 7 proc. od 2030 r. oraz osiągnięcie rentowności EBITDA na poziomie 5 proc. w 2027 r. i 7 proc. po 2030 r. Spółka zamierza utrzymać status spółki dywidendowej z niskim poziomem zadłużenia. Amica skupi się na produkcji sprzętu grzejnego w fabryce we Wronkach, choć rozważała budowę fabryki zmywarek, a w 2017 r. przymierzała się nawet do zakupu fabryki lodówek w Mińsku na Białorusi.
W 2023 r. produkcja kuchenek i piekarników spadła do 916 tys. sztuk, mimo planów wyprodukowania 1,7 mln. Wstrzymano więc inwestycje mające na celu zwiększenie mocy produkcyjnych do 2 mln sztuk. Firma dąży jednak do osiągnięcia sprzedaży 2 mln sztuk sprzedaży sprzętu z kategorii cooking (czyli także okapów, których sama nie produkuje). Amica zamierza wprowadzić tzw. dualną produkcję – kupować komponenty z zewnątrz, np. z Turcji czy Chin, jeśli okażą się tańsze, a także zagospodarować nisze rynkowe, np. w produkcji węższych lodówek.
Warto wiedzieć
Beko zwalnia w Polsce
W 2023 r. turecki koncern Arçelik, właściciel marki Beko, i amerykański Whirlpool ogłosili, stworzenie wspólnej firmy w Europie, w której 75 proc. ma należący Arçelik, a resztę Whirlpool. W skład nowej firmy weszło dziewięć fabryk Whirlpoola we Włoszech, Polsce, Słowacji i Wielkiej Brytanii oraz dwie fabryki Arçelika w Rumunii. Produkcja połączonych firm wynosi 24 mln sztuk, a zatrudnienie przekracza 20 tys. osób. Roczne przychody wynoszą 6 mld EUR.
W 2023 r. dawny Whirlpool Company Polska, obecnie Beko Poland Manufacturing, odnotował zysk netto w wysokości 211,6 mln zł (wobec 126,5 mln zł rok wcześniej) i przychody na poziomie 5,2 mld zł przychodów (wobec 5,9 mld zł rok wcześniej). Produkcja spadła o 11 proc., a marża wyniosła 4 proc.
5 września 2024 r. Beko ogłosiło zamknięcie czterech fabryk w Polsce: kuchenek, suszarek i plastikowych elementów w Łodzi oraz lodówek we Wrocławiu. Firma zapowiedziała również likwidację części stanowisk biurowych. Pracę straci łącznie 1,8 tys. osób. Produkcja ma zakończyć się do kwietnia 2025 r. Fabryki pralek i zmywarek w Radomsku, fabryka kuchenek we Wrocławiu oraz centrum usług wspólnych w Łodzi będą funkcjonować bez zmian.
Tajemnice badań i rozwoju
Zatrudnienie wzrosło także w warszawskim centrum R&D Samsunga. Oddział zajmuje się tworzeniem i testowaniem oprogramowania stosowanego w smartfonach, dekoderach cyfrowych, telewizorach i nośnikach pamięci przenośnej. Centrum działa na zlecenie macierzystej firmy. Na koniec 2023 r. zatrudniało 1518 osób, głównie programistów (rok wcześniej 1414). Sprzedaż usług działu tworzącego oprogramowanie wzrosła w 2023 r. o 22,65 proc. do 641 mln zł. Samsung Electronics Poland skorzystał z ulgi badawczo-rozwojowej w wysokości 57,9 mln zł i zapłacił 16,9 mln zł podatku CIT, który w 2022 r. wyniósł 70,3 mln zł.
– To informacje poufne, więc z przyczyn obiektywnych nie mogę udzielić odpowiedzi – tak Olaf Krynicki odpowiada na pytania o liczbę pracowników i plany rozwojowe centrum R&D.
AGD ciągnie w dół
Samsung Electronics Polska, będący od 1996 r. generalnym przedstawicielem koreańskiego koncernu w Polsce, odpowiedzialnym za import i sprzedaż sprzętu RTV, AGD, IT i telekomunikacyjnego, odnotował w ubiegłym roku 8,7 mld zł przychodów, w porównaniu do 9,5 mld zł rok wcześniej. Mimo to zwiększył zysk netto z 287,1 do 361,3 mln zł. Największy spadek zanotował w sprzedaży sprzętu AGD – o 19,35 proc. Sprzedaż sprzętu RTV spadła o 11,67 proc., a telekomunikacyjnego i komputerowego o 7,44 proc. Liczba pracowników części dystrybucyjnej pozostała na niemal niezmienionym poziomie i wynosi 234 osoby.
Zdaniem konkurencji
Popyt będzie mały
Zdaniem eksperta
Gwiazda traci blask
Główne wnioski
- W latach 2023-2024 Samsung planował wzrost produkcji w fabryce we Wronkach o 30 proc., ale w 2023 r. zmniejszył ją o 6 proc., a na ten rok przewidział przeniesienie części produkcji do Chin.
- Zatrudnienie w centrum R&D urosło z 1414 do 1518 osób na koniec 2023 r., a sprzedaż usług działu tworzącego oprogramowanie zwiększyła się o 22,65 proc. Do 641 mln zł.
- Branża AGD w Polsce od 30 miesięcy odnotowuje spadek produkcji i obecnie wyniki są gorsze niż w 2019 r., a w niektórych kategoriach gorsze niż w 2014 r. Beko zamyka cztery fabryki w Polsce, a Amika zrezygnowała z planów zwiększenia produkcji.